Afgelopen 23 en 24 augustus vond in de Muziekgieterij te Maastricht de tweede editie plaats van Pelagic Fest. Twee dagen vol intensiteit en verrassingen, waarin muziek, artiest en publiek één geheel vormden. Niels Tubbing brengt verslag uit, inclusief een gesprek met de Belgische band Hemelbestormer over hun relatie tot Pelagic en hun nieuwste album ‘The Radiant Veil’.
Oprichter
Leeg, moe, maar voldaan – en vol inspiratie. Zo kijkt Pelagic-oprichter Robin Staps terug op deze tweede editie van Pelagic Fest wanneer we hem laat op de zondagavond aan de tand voelen. Op beide dagen wordt Staps constant aangesproken door mensen, met opmerkingen over het festival zelf (enthousiast en positief) en vragen over zijn band The Ocean (wat gaat er gebeuren met de nieuwe line-up?). Met een biertje in de hand gaat hij geduldig de gesprekken aan en lijkt hij onderwijl te genieten van alles om hem heen. Hij vertelt dat hij zo’n beetje alle optredens heeft kunnen zien, wat betekent dat iedereen van de organisatie goed werk heeft verricht en hij geen brandjes heeft hoeven blussen.
Orwell
Staps vertelt het meest trots te zijn op de twee shows van Bruit ≤, uit het Franse Toulouse. Op zaterdag speelt de band hun recente album ‘The Age of Ephemerality’ in zijn geheel. Niet alleen is het voor het eerst dat ze dit nieuwe werk live laten horen, het is ook het eerste optreden dat ze doen in drie jaar tijd. Dat is aan de kwaliteit en intensiteit niet af te zien: de band laveert kundig tussen klein, krachtig, groots en euforisch, en brengt postrock (cello, viool, elektronica, gitaar, drums, tapes) die beklijft. Aan het einde van hun set komt een indringende gesproken tekst uit het boek ‘1984’ van Orwell hard binnen: een laars stampend op een menselijk gezicht, voor eeuwig. Maar ook dat het aan ons is om dit te voorkomen. Een appel aan ons allen vanuit de band. Er is hoop. Het viertal bracht daarmee zowel in de zaal als op het podium een emotie teweeg die de rest van het weekend niet meer overtroffen werd.
Een dag later, als het debuutalbum ‘The Machine Is Burning And Now Everyone Knows It Could Happen Again’ integraal voorbij komt (en de emotie van een dag eerder zeer na is), noemt Clément Libes (viool en bas in Bruit ≤) het festival en de aanwezigen als voorbeeld van de bovengenoemde hoop. Hoop op verandering. Hoop op daadwerkelijke verbindingen. Hoop op het tegengaan van de teloorgang. Zelf geeft hij samen met zijn kompanen alvast het goede voorbeeld door een brug te slaan tussen artiest en publiek. Op het podium, met hun muziek als overbrugging en hun bescheidenheid als handreiking. Maar ook bij de merch stand, waar zij twee dagen lang aanspreekbaar zijn en waar onophoudelijk mensen aanwezig zijn om de prachtige waar te kopen. Zelf hadden we overigens het genoegen om Libes te mogen interviewen voor een artikel dat binnenkort in ons tijdschrift te lezen zal zijn.
Potentie
De muziek op Pelagic Records, en dus op het festival, is een assemblage van aan elkaar gelieerde genres, van nabije narratieven die potentieel afneembaar zijn en vrij om nieuwe betekenissen te krijgen. Pelagic Fest voelt vanaf het eerste moment als een samensmelting van uitersten. Zwaarte en subtiliteit, logge riffs en sprankelende synths – alles vloeit in elkaar over. Dat begint al bij de Zweedse opener Blessings, die zware gitaren laat daveren, maar daar vrolijk een tamboerijn en synthetische lagen doorheen weeft. Het zet de toon voor een weekend waarin contrasten juist een bindmiddel blijken. Blessings is overigens een van de twee bands waarin artist in focus en ontwerper van de festivalposter Johan G. Winther, dit weekend actief is. De andere is Barrens, dat synthgedreven postrock speelt die de zaal stevig weet vast te houden tot aan het einde van hun set.
Tussentijd
Dan de show van Hemelbestormer. Hun muziek wordt intens en meeslepend gebracht, brengt een sensatie teweeg die het lichaam direct beroert en het bewustzijn weg doet glijden naar een plek hier noch daar. In een tijd tussen de ruimtes, een tussentijd, entre-temps, waarin nieuwe verbindingen en mogelijkheden zich aandienen. Uitgesponnen lang maar tegelijkertijd veel te kort, dit optreden van Hemelbestormer.
Tijdens het festival hadden we een goed gesprek met de band. Onlangs is ‘The Radiant Veil’ uitgekomen, hun vierde langspeler en de eerste op Pelagic Records. De officiële releaseshow vindt op 11 oktober plaats in Club AFF – Bootstraat. ‘Ja dat is bij ons in Hasselt, zoals we graag zeggen’, aldus drummer Frederik Cosemans en gitarist Filip Dupont. ‘Hoewel geen van ons daar daadwerkelijk woont. Het is een plek die vroeger als Muziekodroom door het leven ging en voor ons veel betekent. We hebben er door de jaren heen regelmatig opgetreden en mochten daar twee jaar geleden op de allerlaatste avond van Muziekodroom spelen. Dat voelde voor ons een beetje als het afsluiten van een hoofdstuk. Nu er een nieuwe start is gemaakt met onder meer de organisator van Absolutely Free Fest, voelt het speciaal om daar ons album ‘The Radiant Veil’ te mogen presenteren.’
Tussenruimte
Dat album wordt links en rechts zeer lovend ontvangen, iets dat de band uiteraard deugd doet. ‘We zijn daar zeer dankbaar voor. Je steekt hart en ziel in een product, met alle pieken en dalen die daarbij komen kijken. Als je dan merkt dat het gewaardeerd wordt door het publiek en door de critici dan doet ons dat heel veel plezier.’ Hemelbestormer is niet van de korte, hapklare nummers. De muziek neemt de tijd om zich te ontvouwen, om een tussenruimte te creëren van waaruit de luisteraar nieuwe koppelingen kan maken en daarmee kan verworden tot een nieuwe affecten. Een bijkans spirituele ervaring, die live nog meer tot zijn recht komt. Als de luisteraar daar voor openstaat tenminste.
De band beaamt dat. ‘Vandaag de dag is dat nog redelijk moeilijk in dit fastfood-leven waar alles snel en behapbaar moet zijn. Je kunt nu met een hitje op TikTok ineens hoog op een festival-affiche staan. Vroeger moest je daar jarenlang voor werken. Maar er komt vast een kentering. Alles gaat in cirkels en elke actie krijgt een reactie. Zolang er festivals gelijk Pelagic Fest zijn, maar ook een Roadburn, waar het echt draait om de muziek en de bands, dan komt het wel goed. Dat zal ook nooit helemaal verdwijnen.’
Toewijding
Pelagic Fest ademt inderdaad toewijding aan muziek. Aan alle kanten. Muzikanten die een deel van hun leven wijden aan het bedenken en maken van muziek vanuit een intrinsieke drang (en die ruim 20 uur met de auto onderweg zijn om een show van een uur te spelen, zoals Hypno5e). Publiek dat uit veel verschillende landen, waaronder Brazilië, de V.S., Duitsland, Spanje, Italië, en België, is afgereisd om hier in Maastricht deze muzikanten te verwelkomen met een aandachtig luisteren en het kopen van t-shirts en vinyl. En een label dat hier tussenin zit en die verbindende rol met verve invult, door de muziek en de bijbehorende kunst te allen tijde voorop te zetten.
Dat was ook een belangrijke reden voor Hemelbestormer om de stap naar Pelagic Records te maken, na de afgelopen twee platen uit te hebben gebracht op Ván Records. ‘Let wel, we waren absoluut niet ontevreden over hen. We hebben altijd een fijne werkrelatie met dat label gehad. Filip komt uit de blackmetalscene en daar sluit Ván perfect op aan. Maar Hemelbestormer is geen blackmetalband. We wilden met onze vierde plaat echt een stap proberen te zetten, waar een zekere inzet qua promotie bij hoort. Dat misten we een beetje bij Ván Records, wellicht ook omdat dat voor een blackmetalband minder relevant is. Maar we merken dat de tijd die Pelagic in promotie steekt, ook met dit festival, wel echt van een ander niveau is.’
Bucketlistmateriaal
Dupont en Cosemans hebben zelf ook genoten van hun show. Het publiek zat er van begin tot eind helemaal in, heel aandachtig. Dupont ziet wat dat betreft een duidelijk verschil met hun vorige optreden. ‘Gisteren in België, op een stoner-psychedelisch festival, gingen de mensen meer swingen. Hier lag de focus juist volledig op de muziek.’ Cosemans vult enthousiast aan. ‘Dat is precies wat ik mijn ouders van tevoren vertelde: dit festival trekt een publiek dat écht in ons nichegenre zit. Dat merkte je tijdens de show.’
Ongemakkelijk
Er was meer op Pelagic. Vanuit Oslo is Astrosaur afgereisd, een drietal dat live klinkt alsof ze met zes man staan. Hun gitarist Eirik Kråkenes, bekend van Leprous en Ihsahn, jaagt de muziek van spacey zweefvluchten naar stevige stonerpassages. Hun oldschool logo achter hen maakt het plaatje van hun tijdloze sound compleet. Niet elke show verloopt vlekkeloos. Telepathy kondigt blij aan dat het zes jaar geleden is dat de band in Nederland speelde en dat ze daarom erg veel zin hebben in hun show. Maar dan begeeft de techniek het. Even ongemakkelijk kijken de muzikanten om zich heen, terwijl het publiek begint te kletsen. Toch blijft de zaal staan, en wanneer de band besluit om zonder backing-tracks door te gaan, ontstaat er een sympathieke symbiose. Een kleine tegenslag verandert daarmee in een kleine triomf.
Er is ook een grote triomf in de vorm van Psychonaut. Het is van meet af aan duidelijk dat de Belgen een live-machine zijn waar de ervaring van elk gebaar afdruipt. Met twee nieuwe singles in de set blazen ze moeiteloos door hun sterke oudere werk heen. Ook hier een korte technische hiccup, maar dit haalt hen niet uit balans. Frontman Stefan de Graef, ook actief bij Hippotraktor, geeft later toe dat het lastig was om er weer in te komen, maar dat de warme reactie vanuit het publiek enorm hielp. Het vooruitzicht van hun nieuwe plaat ‘World Maker’ maakt de honger naar de aankomende releaseshows in het najaar alleen maar groter.
Meeslepend
Dan de zwaargewichten. God Is An Astronaut laat horen tot de groten van de postrock te behoren. Toch voelt het af en toe wat te veilig, alsof er niet buiten de lijntjes wordt gekleurd. This Will Destroy You werkt hetzelfde: dromerig, meeslepend, maar net iets minder scherp dan vroeger. Toch zijn er genoeg ogen gesloten in de zaal, een teken dat velen zich volledig laten meevoeren. Hun nevenproject you, infinite, met oudgediende Raymond Brown, sluit hier naadloos op aan, maar is iets rauwer en uitbundiger.
Waar GIAA en TWDY je laten zweven, slaat Lo! je ongenadig tegen de grond. Hun mix van Hatebreed, Norma Jean en Australische bravoure voelt als een mokerslag. The Gorge, uit St. Louis, kijkt een dag eerder nog vriendelijk toe bij de show van Lo!, maar op het podium zelf toont de band geen genade en klinkt ze massief als een Cult of Luna. Dit zijn jazzmuzikanten die weten hoe ze logge pracht moeten neerzetten. Het Belgische BEAR is er om pure chaos te ontketenen. Hardcore, nu-metalknipogen en een uitzinnig enthousiasme dat eindigt in het slopen van het halve podium. Absoluut de meest energieke band van het weekend.
Bezwerend
Pothamus speelt hun hele album ‘Abur’, een ritueel vol tribale percussie en bezwerende zang dat de zaal in collectieve trance brengt. Hypno5e brengt Franse postmetal die laveert tussen fluisterzachte schoonheid en blackmetalachtige uitbarstingen. Een emotionele achtbaan die hun twintig uur durende reis rechtvaardigt. Ook Sierra Veins verdient lof. Met dampende synthwave en EBM weet ze op de late zaterdagavond de foyer vol postrockfanaten aan het dansen te krijgen. Hun bewegingen zien er wellicht wat onhandig uit, maar het voelt bevrijdend.
Zweden is dit festival goed vertegenwoordigd, want ook Gösta Berlings Saga komt van daar en maakt indruk met hun spacy prog. In hazmat-Devo-look brengen ze vervreemdende progmuziek met intrigerende synths en atypische ritmes. Ihsahn, de welbekende blackmetalgrootheid, zorgt met zijn eigen band voor het slotakkoord op de zondag. Het is de laatste show van hun tour en zowel hijzelf als zijn bandleden zijn vrolijk en dankbaar. Met een straffe combinatie van progressieve rock, symfonische blackmetal en een op momenten avant-gardistische insteek toont Ihsahn waarom hij al zo lang een toonaangevende rol speelt.
Minpuntje
Tussen al die shows door ademt het festival saamhorigheid. Bands verkopen zelf hun merch, bezoekers sjouwen stapels platen, de security heeft de tijd om gezellig met mensen te kletsen en zelfs het verplichte vegetarische eten draagt bij aan de gemoedelijkheid. En ja, het geschonken Primus-pils valt wat tegen, maar de uitgebreide bierkaart in de foyer maakt veel goed. Een minpuntje is toch het gebrek aan vrouwelijke artiesten, iets dat Staps erkent. ‘Vandaag hadden we alleen met de drummer van Lizzard een vrouw op het programma, en gisteren hadden we Sierra Veins. Of er in ons genre minder vrouwen actief zijn weet ik niet, maar misschien moeten we daar harder naar zoeken. Natuurlijk altijd met kwaliteit voorop. Ik vind het wel mooi om te zien dat er veel vrouwelijke bezoekers waren, dat voelt alvast als winst.’
Gemeenschap
We kunnen wel stellen dat Pelagic Fest veel meer is dan een verzameling optredens. Staps gaf vorig jaar in een gesprek met ons al aan dat hij wil dat Pelagic Fest niet alleen over muziek gaat, maar over een bredere ervaring. Van het ontdekken van nieuwe bands tot het verbinden met mede-fans en artiesten. ‘We willen dat mensen geïnspireerd raken en zich verbonden voelen met een groter geheel’. Na twee edities kunnen we concluderen dat het label wat dat betreft goed op weg is. Pelagic Fest is een gemeenschap waarin zware muziek verbindt, waarin contrasten samenkomen, en waarin je telkens opnieuw verrast wordt.