Op 28 mei stemde de Nederlandse Eerste Kamer in met de klimaatwet. 49 procent minder broeikasgasuitstoot in 2030, 95 procent in 2050. ‘Historisch moment,’ zette GroenLinks op zijn site. Oké! Maar ik blijf met het knagende gevoel zitten dat er eigenlijk niks gebéúrt.
Ik rijd geen auto, ga met de trein naar m’n werk, vlieg bijna nooit, en ik ben zeker niet de enige die dat allemaal (niet) doet, maar tegelijk lijkt het iedere keer dat ik nieuwe cijfers zie alleen maar slechter te gaan met onze planeet. Ja, duh, je bent China ook niet, hoor ik u denken, maar inmiddels loop ik ook steeds vaker aan tegen de keerzijden van keuzes die eerder ondubbelzinnig ‘groen’ leken (fun fact: met de HSL naar Zuid-Frankrijk heeft een lage CO2-voetafdruk omdat Franse stroom uit, o ja, kerncentrales komt). Hoe meer we leren over het broeikaseffect, hoe meer verstrikt we erin blijken te zijn. Het is om moedeloos van te worden, als eenling, en écht voel ik de urgentie bij de overheid dus niet – laat staan bij het bedrijfsleven.
Meest recente voorbeeld: streaming. Het voelde zo efficiënt, lichtvoetig en vrij van plastics. Maar om servers, routers en ander noodzakelijk spul wereldwijd 24/7 te laten draaien, is een enorme, constante hoeveelheid stroom nodig, met bijbehorende ecologische voetafdruk van formaat. Vaak meer dan voor het maken en draaien van cd’s, berekenden onderzoekers. Volgens het onderzoek zijn er minimaal ongeveer 27 speelbeurten van een album voor nodig om streaming energiezuiniger te laten zijn dan een cd. Voor een goed album klinkt mij dat niet als overdreven veel, maar met streaming is er ook een focus op losse nummers gekomen, en ik betwijfel of de gemiddelde Spotify-gebruiker aan die 27 komt. Als ik het woord ‘grijsgedraaid’ googel, krijg ik in ieder geval alleen maar tips hoe je vinyl te beschermen (van en voor oude mannen als ik, vermoed ik).
Het zal sowieso geen populaire boodschap zijn, net nu streaming bezig was de industrie weer een beetje vertrouwen te geven, en ook het kweken van het broodnodige bewustzijn bij de consument zou een lastige kunnen worden. Het idee van ‘the cloud’ als vriendelijke en gewichtloze wolk heeft bij ons allemaal onderbewust postgevat. Psycholoog Daniel Kahneman beschreef in het fascinerende ‘Ons feilbare denken’ hoe regelmatige herhaling een vrijwel feilloze manier is om mensen in onwaarheden te laten geloven. Na een tijdje is vertrouwdheid niet meer te onderscheiden van de waarheid, blijkt. Lees vaak genoeg ‘cloud’, en het woord schuift als een zijden sluier over het beeld van eindeloze rijen zwoegende computers. Ik weet niet wie de term verzonnen heeft, maar hij verdient het om een tijdje in een datacentrum te worden opgesloten. Maar goed, niet meer streamen dus.
Tegelijk worden cd’s en vinyl nog altijd van plastic gemaakt, en daar hebben we dan ook weer te veel van. Een revival van schellak (het spul waar 78-toerenplaten van werden gemaakt) leek me wel wat, maar dat blijkt het afscheidingsproduct van een boomluis, en met insecten gaat het ook al niet best. Wat nu? Tot iemand iets beters verzint, zet ik in op meer vinyl (dat het huis nooit meer verlaat), dat ik draai tot het grijs ziet, graag met downloadcodes voor mp3’s, voor in de trein, op een speler die nergens aan kan connecten. Zonder klagen, vol goede moed. Het alternatief is de ondergang tegemoetzien zonder tunes. Er zijn grenzen.