Het mooiste moet nog komen. Na twee dagen beuken in de nacht, bracht het zondagprogramma een ongelooflijke rust. Namen om bij weg te dromen, klanken om bij weg te soezen en een avond die Artefact 2016 zachtjes toedekte. Het was soms vechten tegen de slaap. Een hoofd dat door de muzikale sereniteit volledig ten ruste werd gelegd. Knikkebollend naar de avond.

Dromen

Christina Vantzou © Julie Calbert

De zondagochtendrituelen bestaan sinds enkele maanden uit afwisselende luisterbeurten van NTS’ Skyapnea, BenedenNAP en de platen van Christina Vantzou en Rafael Anton Irissari. De nacht was zonder herinnering, de ochtend geschrapt en Christina Vantzou stond om 15u15 in de Labozaal. Mooier had de dag niet kunnen openen. De sereniteit en de omzichtigheid present in de nummers van Vantzou vleiden zich als zachte heiige zonnestralen in de stille ruimte. Bewegend beeld in de achtergrond. Visuals die de klanken ondersteunen zonder te veel af te leiden. Vantzou als een knopjesdraaiende dirigente tussen haar muzikanten. Hen begeleidend in haar pastoraal klankidioom.
Ook John Bence (be)grijpt het ultieme zondaggevoel met zijn ijle, klerikale gezangen. De jonge Amerikaan, uit de Other People-stal van Nicolas Jaar, puzzelt een wondere wereld met een eigen interpretatie van ambient muziekstukken en laagjes stem. Hoog, laag, bariton en sopraan… alles op elkaar tot een overtreffende, haast heilige en toch onrustige melodie gevonden wordt. Het is een verfijnd balanceren tussen harmonie en kakafonie.

Rijmen

Echt aan alles is gedacht. Een afsluitende avond in rijm: Rafael Anton Irisarri, Amatorski en William Basinski. Drie namen die hun publiek weten te omarmen en charmeren. Een Belgische groep die de brug slaat tussen waarschijnlijk minder bekende grootheden. Het nodigt een onwennig publiek uit de rest te ontdekken, die vooral bij William Basinski, grote ogen trok. Of kleine. Want de monotonie van zijn tapeloops zijn wonderlijke wiegliedjes die je, door hun repetitief karakter, overladen met rust. Te veel rust. Het openingsstuk was toch net dat tikje te lang om het gevecht met de slaap te weerstaan. Vloeken in het hoofd, want Basinski is te mooi om niet gehoord te worden. Als afsluiter, ‘a sweet melody for you sweet people’, ofwel ‘Disintegration Loops’.

Huilen

Rafael Anton Irisarri © Julie Calbert

Eerst echter wegdromen bij Rafael Anton Irisarri. Persoonlijke verwachtingen waren ontzettend hoog ingesteld. Iedere luisterbeurt van ‘A Fragile Geography’ ontlokt woorden als ‘dit is toch echt een geweldige plaat’. Een album dat de winter perfect lijkt te snappen. Grauw, grijs en (soms ook) triest. Het is een klank om in te verdwalen en even alle emoties los te laten. Er werd dus (bijna) een traan weggepinkt deze avond in de Soetezaal. Klanken die grimmig aanzwellen en elkaar verzwelgen. Geluiden die de ruimte ingaan en tegen alle kanten opboksen. Een concert dat best wat voelbaarder mocht zijn. Harder. Vibraties die door je lichaam rollen en je innerlijke dooreenschudden. Je murw en rauw achterlaat. Een uur dat eindeloos had mogen doorgaan. Het einde kwam veel te snel.

Applaus

Deze vakkundig gevulde driedaagse werd na William Basinski in de stilte gelokt. Een einde aan een bescheiden Leuvens feest dat vooral bewees dat er ook buiten de vertrouwde Belgische steden een publiek kan gelokt worden dat houdt van op de franjes van de elektronische muziek te wandelen. Dat er plaats is voor industrial vibes, verontrustende noise en rustgevende (duistere) ambient op een plek, opgesplitst met aandacht voor klank en publiek. Een festivalaffiche hoeft niet altijd boordevol staan. Artefact16 was absoluut kwaliteit boven kwantiteit. Een manier van werken die soms beter werkt.

Gezien: Artefact Muziek Festival, STUK Leuven, 21 februari 2016