De tussenwerelden van Tonic Train en Haco

Een bezoek aan het Nijmeegse kunstencentrum Extrapool heeft een speciale charme. Qua omvang is het een ruim bemeten huiskamer. Die indruk wordt versterkt door het behang dat de wanden van de ruimte siert. Bij elk bezoek is dat weer anders, maar het is altijd met enige nadruk aanwezig. Het geeft de concerten die er plaatsvinden extra intimiteit. De afstand tussen musici en luisteraars is minimaal.

Het was de ideale setting voor het dubbelconcert van het min of meer lo-fi elektronica-duo Tonic Train en de Japanse zangeres en geluidskunstenares Haco op vrijdag 6 maart. Tonic Train bestaat uit Sarah Washington en Knut Aufermann, beiden verbonden aan het Londense radiostation Resonance 104.4fm. Met een set-up van generatoren, mixers, kastjes met zelfgebouwde en omgebouwde schakelingen schiepen ze gestileerde, veelvormige omgevingen. Die speurden ze af in geconcentreerde en gecoördineerde bewegingen. Soms produceerden ze een geladen knetteren, een hels piepen en bastonen die als massieve, vibrerende bollen in de ruimte hingen voor ze inkrompen. De overgangen van het ene geluid naar het andere konden abrupt zijn, maar vaker nog vloeiden ze in elkaar over. Washington en Aufermann hadden een gevoelig oor voor elkaars klanken. Ze vulden elkaar aan, namen soms afstand van elkaar, lieten hun klanken overlappen. Als luisteraar voelde je je een reiziger die aan de hand van dit duo door gebieden gegidst werd waar de natuur volgens onaardse wetten en regels draait, oogt en klinkt.

Tegenover deze geïmproviseerde klanken stelde Haco een grotendeels voorgevormde geluidentuin, vol exotische en intieme hoekjes en decoraties. De muziek leek met een bezetting van gitaar, bas en drums (alles met een druk op de knop uit de laptop getoverd) vrij conventioneel. Maar met op de achtergrond ingemixte omgevingsopnamen zette ze de muziek in een vervreemdend licht. Ook gaf ze herkenbare geluiden van keyboard en akoestische instrumenten een wonderlijke, poëtische kleuring. En van tijd tot tijd dook een luidende klok op die door het vertrek gonsde. De nummers die ze zong waren afkomstig van haar nieuwe cd ‘Secret Garden’. Als een plagerig sensuele boomnimf waarde ze daarin rond, volkomen op haar gemak, haar stem fluisterzacht en even verlokkelijk als ongrijpbaar.

Het behang, met zijn herhaalde motieven, vormde een passend decor voor Haco’s muziek, evenals de video’s van Karen Vanderborght – beelden van lotusbloemen, goudkleurige herfstbladeren, textielmotieven, en kiezels in een bedding die overrimpeld worden door stromend water. Alles overtrokken met sluiers van vervorming en verdraaiing, alsof je een droom van ruisende zijde binnenstapt. Dit was pure betovering, waar met een bescheiden lachje één toegift aan toegevoegd mocht worden. Daarin bezong Haco het genot van een douchebeurt waarmee ze zich een dag van het lijf spoelt, en tegelijkertijd alle gedachten wegwast. Onwillekeurig keek je even naar de vloer van Extrapool om je te vergewissen dat er geen water lekte, zo realistisch klonk het stomende druppelen uit de luidsprekers. Een dergelijke persoonlijke nabijheid in een concert kun je op maar weinig plekken in Nederland beleven. Extrapool is daar één van. Hopelijk kunnen we daar nog lang op muzikale avonturen wegdromen.

Foto: Danielle Lemaire
Gezien: Tonic Train en Haco, Extrapool, Nijmegen, 6 maart