Gaudeamus Muziekweek: klankinstallaties #1 – de Oude Hortus

MG 4328
Luidspreker 'Hortus' - Fotograaf: Herre Vermeer

Nieuwe muziek komt deze week uit alle hoeken, gaten, grachten en straten van Utrecht. Het publiek wandelt tussen de concerten van locatie naar locatie om de oren onder te dompelen in ongehoorde klanken. Deze ongehoorde klanken zijn ook te horen buiten de gezette tijden. In de stad zijn meerdere klankinstallaties te beluisteren om geluid op een andere manier dan in de concertzaal te ervaren.

Christoph de Boeck & Patricia Portela – Hortus
In de Oude Hortus, de tuin van het Universiteitsmuseum, is de installatie ‘Hortus’ van Christoph de Boeck en Patricia Portela te beluisteren. De Boeck onderzoekt in zijn werk de relatie tussen de natuur en de menselijke aanwezigheid daarin. Ook in dit werk speelt dat thema een rol. De eerste tekenen daarvan verschijnen op de tekstbordjes die verspreid door de tuin staan opgesteld. In totaal dertien bordjes met zeventien stellingen geschreven door Portela ondersteund met citaten van Plato tot Peter Sloterdijk. De korte fragmenten bieden in de rustige tuin genoeg stof tot nadenken over de wederzijdse invloed van mens en natuur op elkaar. De Oude Hortus zelf lijkt een klein paradijs waar weinig aan de hand is. Er is tijd voor contemplatie terwijl je luistert naar de vogels en geniet van de bomen en de bloemen.

Tot op het moment dat je vreemde geluiden begint te horen. Alles blijkt schijn, je zou de geluidsinstallatie bijna zijn vergeten. Voor een dusdanig kleine tuin klonken er wel erg veel vogels. De installatie dringt het ecosysteem van de Oude Hortus binnen door te reageren op veranderingen van de wind of het zonlicht. De intensiteit van het aantal vogelgeluiden wordt vervolgens berekend door handelsalgoritmes die worden toegepast in de huidige marktspeculatie. Afhankelijk van menselijke aanwezigheid in de tuin worden er natuurlijk of elektronisch bewerkte vogelgeluiden afgespeeld. De utopische illusie waarin je wordt ontvangen valt weg en wijst je op de alomtegenwoordige aanwezigheid en invloed van de mens op de natuur. Daarbij wordt je ook op je eigen rol in dit proces gewezen, door te wandelen in de tuin reageren de sensoren en veranderen de geluiden van natuurlijke naar elektronische.

De installatie van De Boeck en Portela biedt tegelijkertijd een wonderschone maar verontrustende ervaring. De conceptuele context drukt je met de neus op de feiten, maar de Oude Hortus en de nieuwe geluiden – elektronisch of natuurlijk – vullen elkaar perfect aan. Een permanenten opstelling van dit werk zou niet misstaan in de tuin van het Universiteitsmuseum.

Gezien: Christoph de Boeck & Patricia Portela – ‘Hortus’, op de Gaudeamus Muziekweek in Utrecht, 3 september 2012
Gaudeamus is nog te bezoeken tot een met zondag 09 september 2012.
Meer info: www.muziekweek.nl

tekst:
Jan Nieuwenhuis
beeld:
MG_4328
geplaatst:
do 6 sep 2012

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!