Swan Meat is de artiestennaam van dj, dichter en muzikant Reba Fay. Afgelopen weken stond ze op Sonic Acts in Amsterdam en ook op CTM in Berlijn, waar ze in Berghain met haar schrijnende spoken word en noisy elektronica het sound system én het publiek met succes uitdaagde.

Fay gebruikt haar stem om de relatie tussen taal en geluid te verkennen, en ziet optredens als mogelijkheid tot het onderzoeken van sonische en sociale ruimtes. Ik sprak haar over de chat, omdat ze haar stem was kwijtgeraakt tijdens een liveset in Barcelona. Oorspronkelijk afkomstig uit de regio Washington D.C., met een tussenstop in Chicago, woont ze nu in Keulen. Daar heeft ze het erg naar haar zin, al is ze nog te verlegen geweest om levendige muziek- en kunstscene in Keulen te ontdekken, geeft ze toe. Wel is de druk bezig met muziek maken, en zou deze week eigenlijk de studio induiken.

Geluidshuisje

Wat zou je deze week gaan opnemen?
“Ik wilde al een tijdje vocals opnemen voor een paar nieuwe nummers, maar ik heb het steeds uitgesteld. Nu heb ik eindelijk een studio gereserveerd en moet ik hem misschien annuleren. Ik heb nu wat nummers waarop ik echt zing, zij het met veel vocal processing en pitch shifting. Ik weet hoe ik het wil, dus ik wil de nummers dan ook erg graag opnemen en laten horen.”
In je werk gebruik je veel stem, ook spoken word. Hoe zie je de relatie tussen taal en muziek?
“Ik ben Swan Meat begonnen omdat ik mijn gedichten en spoken word in ‘geluidshuisjes’ wilde plaatsen, ze voelden zo naakt als losstaande tekst. Het leek me interessant om audio te gebruiken, om zo de muzikale kwaliteiten in poëtisch taalgebruik naar voren te brengen. De textuur van bepaalde woorden bijvoorbeeld, of hoe woorden en de vocalen daarin letterlijk instrument kunnen zijn – hoe de ‘o’ in het woord ‘soep’ kan klinken als een kick drum. Natuurlijk is muziek ook een soort taal, en dat is ook vaak onderzocht. Specifiek in Swan Meat vormt taal altijd de kiem van muziek, of andersom. Mijn favoriete manier, of eigenlijk de enige manier die ik ken, om muziek te schrijven is om eerst een poëtische tekst te schrijven, en die dan te gebruiken als een soort handleiding voor het opbouwen van een nummer. Welke geluiden ik wil gebruiken, wat voor soort verhaal ik wil vertellen enzovoorts. Poëzie is voor mij muzikale notatie.”
Hoe ben je op de naam Swan Meat gekomen?
“De naam verwijst naar het gedicht ‘Swan Feast’ van de jonge Amerikaanse dichter Natalie Eilbert. Het is een grotesk, prachtig en angstaanjagend gedicht. Nu lees ik het weer voor het eerst sinds een jaar. Het is bizar, het maakt nog net zoveel indruk als toen ik het voor het eerst las. Ik moet meer Eilbert gaan lezen.”
Zijn er nog andere auteurs en muzikanten die je inspireren?
“Ik ben nu bezig in het boek ‘Sensing Sound’ van de muziekwetenschapper Nina Sun Eidsheim, waarin ze schrijft over Juliana Snapper en Meredith Monk. De onderwateropera’s van Snapper spreken me met name aan omdat zo’n onverwacht medium wellicht verborgen texturen in de stem kan onthullen. Natuurlijk zouden mijn longen klappen als ik onder water zou zingen, maar het effect kan ik proberen na te bootsen in een Digital Audio Workstation.”

Transformatie

Heb je het gevoel dat je echt jezelf kunt zijn tijdens een optreden?
“Ik wil niet per se ‘mezelf zijn’ tijdens mijn livesets. Ik wil eerder ‘wezenachtig’ worden. Dat doe ik door het versterken, verwerken en het ophakken van mijn stem. Ik vind het interessant om de ‘ik’ uit mijn stem en lichaam te halen en deze geheimzinnig te maken, en laten verzanden. Wat er dan uitkomt, is altijd al een onderdeel van mij geweest.
Ik denk dat het te gemakkelijk is om te zeggen dat livemuziek, en vooral een liveset zoals ik die speel, met veel geschreeuw en ongetwijfeld een gepijnigde expressie op mijn gezicht, over catharsis gaat. Dat is niet waar ik mee bezig ben. Ik schreeuw niet in mijn livesets omdat ik pijn ervaar, en ik deze pijn eindelijk kan uiten op het podium. Ik schreeuw omdat ik geïnteresseerd ben in hoe mijn stem klinkt als ik schreeuw, en hoe ik in staat ben om mijn stem te vervormen met specifiek gereedschap. Meer dan iets anders, is mijn liveset een oefening in controle en observatie.”
Tijdens een optreden is het publiek aanwezig terwijl jij je oefening doet, en observeert jou ook.
“Een liveset is erg intiem. Het publiek wordt erbij betrokken, omdat mensen met mij samen een soort van ‘ontdekking’ ervaren. Om het beter te verwoorden: het beste aan live spelen is het onderzoeken van de sonische grenzen van een ruimte, en wat wel of niet is toegestaan binnen die kaders. Ik beweeg veel tijdens het spelen, maar misschien kan ik me door de aard van een bepaalde ruimte wel helemaal niet gemakkelijk verplaatsen, waardoor ik een overvloed aan feedback creëer. In dat geval sta ik voor een uitdaging: hoe kan ik de stilstaande stem aantrekkelijker maken? Ben ik in staat om te manipuleren en feedback te vervormen? Zal ik mijn best doen om alles netjes te houden, of moet ik de ruimte waarin ik sta als instrument in mijn set laten meespelen? Tijdens optredens krijg ik allerlei nieuwe parameters, uitdagingen en instrumenten voor mijn kiezen in situaties die ik voorheen niet kende. Het meest fascinerende aan een liveset, van welke artiest dan ook, is het zien werken binnen en rondom deze beslotenheid.”

Bescherming

Je muziek klinkt gefragmenteerd en constant aan verandering onderhevig. Ervaar je je eigen leven ook zo?
“Swan Meat begon in de nasleep van allerlei medische problemen. Ik had een eetprobleem, een bizarre operatie die normaal alleen gedaan wordt bij stervende mensen, en mijn eetstoornis kwam later weer terug. Als je leeft in een lichaam dat steeds verandert, meestal tegen je wil in, dan komt fragmentatie en verandering vanzelfsprekend terug in je werk. Ik heb gelezen dat mijn muziek werd omschreven als ‘experimenten in de entropie’ (wanorde in een systeem, pe) maar dat vind ik een beetje een gekke interpretatie. Fragmentatie, verandering en experiment vinden altijd plaats binnen de ruimte van een Digital Audio Workstation, wat een soms problematische constante is. Ik raak snel verveeld en afgeleid, en daarom wil ik elke plug-in, elk motief en elk ideetje dat ik heb in elk nummer stoppen. Natuurlijk wordt mijn muziek dan chaotisch.”

Dit artikel verscheen eerder in GC #144.

Discografie