Wie is Miss Red, de wervelwind uit Haifa die ijle dancehall, elektro en melodieën uit het Midden-Oosten combineert met een strijdlustige wereldvisie? ‘Vrouwen zouden weer als Antigone moeten zijn; de wereld bij de ballen grijpen terwijl we ‘genoeg! genoeg!’ schreeuwen.’ Lorelinde Verhees spreekt met haar over haar laatste ep ‘The Four Bodies’, de kracht van de vrouw en muziek als medicijn.

Het is vijf uur ’s middags op een zomerdag in juli. Miss Red (Sharon Stern) en ik hebben afgesproken om te skypen. Ik vanuit Rotterdam, met mijn laptop voor me aan tafel, Red vanuit Porto, via haar telefoon. Na jaren in Berlijn en Londen gewoond te hebben heeft ze zich gevestigd in een zuidelijker klimaat.

Ik zag en hoorde van tevoren alleen wat ik herkende; een stoere, witte vrouw met kroeshaar. In haar muziek hoorde ik invloeden uit rap, hiphop en dancehall, maar ook iets donkers, mats, metaligs. Elektronische dark future vibes. Techno, elektro, metal zelfs? Donker? Ja. Licht? Dat ook. Hoe het een zich tot het ander zou verhouden, daar begon ik behoorlijk benieuwd naar te worden. Nog net op tijd trek ik het gele stickertje van de camera van mijn laptop. Ik zie een relaxte, levendige vrouw met een fijn gezicht, die me via skype mee door haar huis neemt.

Heler

Miss Red is geboren in Haifa, Israël. Haar vader is Pools, haar moeder Marokkaans. Vanuit vaders kant heeft vrijwel niemand de oorlog overleefd. De familie van moeders kant is juist zo talrijk dat er over de hele wereld wel ergens een familielid schijnt te wonen. Deze paradox is er een van de vele. Ze is strijder voor vrede. Extraverte dromer. Vloekende heler. Red draait op crazy wisdom. Ze lijkt aan conventionele logica voorbij te gaan én ze klopt als een bus.

Haifa is een multiculturele stad. Zelfs haar vrienden uit Tel Aviv kennen deze diversiteit niet, kennen geen Arabieren of andere minderheden. In Haifa zijn multiculturele buurten, er is een Palestijnse scene, er zijn Palestijnse bars. Het is er levendig. Ze groeide op in een bicultureel gezin en had vrienden die overal vandaan kwamen. Dit wekte het verlangen om zich te verbinden met iedereen, ongeacht de cultuur en de verschillen.

Leger

Ze zorgde vanaf jonge leeftijd al voor zichzelf, maakte muziek. En moest het leger in. Het alternatief was zichzelf gek laten verklaren. Omdat ze graag serieus wordt genomen als uitgesproken vrouw, en omdat haar sanity boven alles gaat, was dat geen optie. In het leger ging ze drinken.
Ze werd er gek van, zag geen ruimte om zich te ontwikkelen in Israël. De angst die er alles doordringt verlamde haar en remde haar groeiproces. Naar haar mening moeten minderheden in de regio, en eigenlijk overal, elkaar juist opzoeken en zichzelf niet meer isoleren. ‘Waarom zou je andere minderheden slecht behandelen? Israel is this beaten up woman, who keeps fucking the man that beats her up.’

Ze gaat verder. ‘Mensen moeten Engels leren, en Arabisch. Verdiep je in het continent, leer dat je geïsoleerd bent om een reden, dat het land zich bijeen wil houden met een reden. Ja, er is antisemitisch geluid te horen in Europa, dat klopt. En dan ben ik blij dat Israël er is, maar dat is nog geen reden om andere minderheden zo te behandelen als nu.’

Vrede en welvaart zijn volgens Miss Red niet gelijk verdeeld. ‘Ik voel me verantwoordelijk voor de mensen in het Midden-Oosten. Niet enkel voor Israël en voor de Palestijnen, maar voor de hele regio. Mensen zonder water, elektriciteit… vluchtelingenkampen. Als er niks gebeurt, en je bent deel van de ellende, dan ben je medeverantwoordelijk. Nadat de boel weer eens is ontploft, vraagt iedereen zich af waarom niemand eerder wat deed. Je ben aansprakelijk. Where have you been, motherfucker?’

‘Dat moment is nu. We need to fix this shit. Vrouwen zouden weer als Antigone moeten zijn; de wereld bij de ballen grijpen terwijl we ‘genoeg! genoeg!’ schreeuwen. Kijk naar West-Europa. We kunnen alles doen, overal heen gaan. Ga ik dan op mijn kont zitten, terwijl ik veilig naar het buitenland kan? Ik kan er niet meer tegen om mijn vrienden depressief te zien. Ik kan ook gaan duiken op de Bahama’s.’ ‘Misschien, maar niet vandaag,’ zeg ik ineens. Deze vrouw ademt engagement.

Nationalisme

Miss Red heeft zichzelf bevrijd, maar verloochent haar afkomst niet. Ze wil alleen geen deel meer uitmaken van de zieke delen van haar cultuur die mensen leren dat anders zijn gevaar betekent. Die herhaling moet doorbroken worden. Het tegengaan van de recente verharding ten opzichte van minderheden en tegelijk ook ten opzichte van de emancipatie van die minderheden slaagt alleen als we hier gezamenlijk bewuster van worden. Omdat Red zowel anders als hetzelfde is in Israël – kan zij verandering brengen.

‘Wat ook meespeelt, is dat ik me zorgen maak om de manier waarop Israël omgaat met buitenlanders, vluchtelingen en minderheden in het land zelf; Palestijnen, Russen, Marokkanen, zwarte mensen, vluchtelingen… Het nationalisme is er groot. Ze zorgen niet voor hun eigen onderwijs hierin, en begrijpen niet dat ze een mentale blokkade hebben.’

Mensen denken dat het haar makkelijk valt om zich te uiten, maar het tegendeel is waar. Red heeft veel moeten overwinnen. Haar familie is zo gekwetst, dat er geen gesprek mogelijk is over politiek. Niemand wil praten, en de internationale gemeenschap is zich meer dan bewust van het gedane leed – niemand wil dit volk nog laten lijden. ‘Maar ík wil het geweer niet meer oppakken,’ zegt Red. Ze verwerkt haar ervaringen in haar muziek.

Back-up

In Tel Aviv, waar ze met het leger gestationeerd was, ontmoette ze de daar toen optredende muzikant Kevin Martin (The Bug). Als enige aanwezige vrouw pakte zij de microfoon. Ze gooide alles wat ze had op tafel, rapte van zich af. Martin wilde direct met haar werken. Haar zus deed het woord voor haar (Wie is die gast? Wat wil hij? Hoe serieus?).

Die ontmoeting bleek het startpunt van haar carrière. De volgende dag waren ze samen in de studio aan het opnemen, op drie uur slaap. Ze kreeg geen back-up voor haar droom – niet van haar ouders, haar geliefde steunde haar niet, en sommige vrienden vonden het ook maar niks. Maar ze vertrok naar Londen, later naar Berlijn en onlangs vestigde ze zich Porto. Voor het eerst voelde ze dat ze leefde.

Twee albums en vijf ep’s later – en Miss Red gaat als een speer. Ze combineert reggae, rub-a-dub, raggamuffin, dancehall, rap, hiphop, metal en muziek uit het Midden-Oosten. Haar muziek is niet bedoeld om naar te luisteren, maar om in een meditatieve staat te komen.

‘Ik ben geen sweetheart. Je danst op mijn muziek, je voelt het, je legt je intentie erin. Het breekt met de wereld die je vertelt wat je moet doen, wat goed en fout is. En dan, ineens, kan je jezelf geven.’ Ook je lijf mogen voelen, je seksuele verlangens voelen, dit tot uitdrukking brengen in het dansen en jezelf laten zien, is een deel van haar muziek. Ook dat was taboe – maar Red gelooft in wat natuurlijk is. Het is heilig, het is normaal. Beide waar.

Patois

‘s Nachts krijgt ze inspiratie, dan zit ze op de veranda zachtjes te zingen om de buren niet wakker te maken. In de nacht is alles wat overdag fout gemaakt wordt, weer helemaal goed. ‘Ik schrijf poëzie. Ik ben een dromer. Waar wil ik vandaag over schrijven? Ik voel me dan vrij om mezelf te uiten. Ik schrijf in het Hebreeuws, en hou van poëzie in het Hebreeuws. Maar ik zing in het Engels en in Patois, daarin heb ik meer flow.’

Taal speelt een belangrijke rol in haar werk. Bevrijding en emancipatie zijn nauw verbonden met taal. Engels symboliseert zowel een belangrijke mogelijkheid om internationaal te kunnen communiceren, als een taal die zij nooit echt volledig zal beheersen. Het Engels wat Sharon spreekt leerde ze van muziek, uit hiphop, Beastie Boys, Snoop Dogg. Het is onvolledig, maar het is een instrument om zich te verbinden met de wereld buiten Israël.

Pas toen ze Patois ging gebruiken kreeg de taal ook flow, vleugels. Patois gaan spreken was helemaal fout, vonden mensen om haar heen; dat doe je niet. Het is de taal van de slaven op Jamaica. Ondanks alle beperkingen ontwikkelden de slaven hun kunst. Slaven werden gedwongen om Engels te spreken.

Zo symboliseert Patois een bevrijding, een onvervreemdbare eigenheid die zich kenbaar maakt via de taal. Tegelijk zegt Red: ‘Ook in taal zitten grenzen, ook al is een taal, het Hebreeuws bijvoorbeeld, opgebouwd uit veel verschillende talen. Soms zien we alleen de verschillen, en zien we alleen het eindresultaat van een taal – en geloven we echt dat het afgezonderd is van andere talen en invloeden. Dit is een van de meest veelvoorkomende misverstanden die we hebben.’

Zegen

Haar laatste ep, The Four Bodies (2019), noemt ze haar spirituele coming out. Die gaat over de diepe realisatie van haar vrouwelijke kracht, het besef dat ze controle heeft – en de wens deze kennis over te dragen. Ze had een heftige ervaring in haar persoonlijke leven, waarbij ze werd bevestigd in de kracht en intuïtie die ze als vrouw bezit: een zegen – geen vloek.

’I walk around, I see a stone, sit next to the stone and feel what the stone is about. From the stone I realize, the stone is me. From the stone I become the water, and that becomes electricity. Then, I sing a song on stage about a stone and I realize it began by sitting next to a stone.’

‘We zijn antennes – alles is energie en zo kan je alles ontvangen en begrijpen. Waarom begrijp je iets of iemand niet? Realiseren waar de blokkade zit is belangrijker dan leren hoe je iemand moet ontvangen, dat is een kwestie van ruimte creëren. Hoe kan je in je bubbel blijven zitten en denken dat alles ok is, wanneer je niet ontvangt wat een ander je kan vertellen over wat er gebeurt?’ Miss Red strijdt, door de wapens neer te leggen, de pijn los te laten en te dansen.

Tekst: Lorelinde Verhees

Dit artikel verscheen eerder in GC #153.

Discografie