Ze is piepjong en heeft genoeg geleefd voor twee: Leila Samir maakte zich los van haar eenzame jeugd in Saoedi-Arabië, en verwerft nu in rap tempo naamsbekendheid in Londen. Gonzo (circus) sprak met de 21-jarige, over haar ep ‘No Music’, de liefde voor bruiloften en haar ontdekking van de wereld.

‘Bijna vier pond!’ roept Leila Samir mij toe over de telefoon, door omstandigheden in een slecht humeur. ‘Voor een matig bakje koffie! Ik hoop dat dit gesprek de moeite waard is, je begint in ieder geval met een achterstand.’

Onlangs trof ik Samir bij een concert en vertelde ze mij over haar leven, en nu, aan de telefoon, blijft haar verhaal me ongelooflijk dapper voorkomen. Er is veel gebeurd de afgelopen vier jaar: op haar zeventiende ruilde ze haar streng islamitische opvoeding en sociale isolatie in voor het vrije, zware leven in de Britse hoofdstad. ‘Je kan het ook onverschilligheid noemen, misschien?’ relativeert de Saoedi-Arabische. ‘Ik ben op een gegeven moment mijn interesse verloren in ‘goed’ of ‘slecht’, en doe wat ik zelf wil.’

Wat het ook mag zijn, ze blikt terug op een hectische tijd. Alleen al deze zomer oogstte haar eerste ep ‘No Music’ lof van legendes als Andrew Weatherall en Gilles Peterson. De vier tracks zijn gedreven door haar Saoedi-Arabische wortels en energieke percussie, waarin haar vastberaden karakter zich mengt met een zwaarmoedigheid die soms tegen agressie aan zit. Het geluid van ‘No Music’ zit tussen krautrock, techno en electro in, en Samirs muziek duikt dan ook regelmatig op in clubsets. Na het uitkomen van de plaat kreeg ze een eigen show op NTS en werd ze uitgenodigd door het Franse Antinote om in Parijs haar volgende ep op te nemen.

Epilepsie

‘Maar daar komt al maandenlang niets van,’ verzucht de 21-jarige Samir. Bij de zoveelste verhuizing in het onbetaalbare Londen raakte ze haar fysieke verblijfsvergunning kwijt, en mocht ze het land niet meer verlaten. ‘Na een hoop ellende met papieren kreeg ik een nieuwe pas opgestuurd. Die bleek nog maar twee weken geldig.’

En zo laat haar nieuwe plaat op zich wachten, alhoewel ze alle mogelijke voorbereidingen treft. ‘De volgende release heeft een lager tempo en minder percussie. In plaats daarvan gebruik ik mijn stem meer – ik draag gedichten voor die ik lang geleden schreef.’ Lachend voegt ze toe: ‘Het is allemaal uit mijn emo-tijd, maar dat maakt me niet uit. Waar ik vandaan kom is alle zang dichterlijk.’

Haar bezoek aan Parijs hangt dus af van de Britse autoriteiten, maar institutionele levensbelemmering is niets nieuws voor Samir. Tot haar zeventiende woonde ze in Saoedi-Arabië, in een strenggelovig gezin onder een nog veel strikter regime. Als koppige, jonge vrouw gold ze al als buitenbeentje, maar haar epilepsie was de druppel.

‘Bij een aanval lijkt het alsof iemand door de duivel bezeten is. Het wordt niet als iets medisch gezien, maar als iets religieus. Epilepsie diende voor de mensen om mij heen een belang: de bevestiging dat de duivel bestaat.’ Samirs moeder bracht haar dan ook niet naar een dokter, enkel naar islamitische helers. Leraren wisten geen raad met haar en zo werd ze gedwongen tot thuisonderwijs. ‘Ik zat zonder vrienden en had geen toegang tot de wereld.’

Bruiloft

Tijdens haar jeugd werd haar muzikale kennis bepaald door de islamitische wetten die vele muziekvormen als haram bestempelen. ‘Beats en percussie zijn verboden omdat de bas een liefde of begeerte kan opwekken die sterker is dan je liefde voor God.’.

Het leeuwendeel van haar jeugd was ze enkel bekend met nationalistische en diep religieuze muziek. ‘Tot de bruiloften. Mijn god, de bruiloften,’ zegt Samir en lijkt de opluchting opnieuw te beleven. ‘Mijn moeder nam me mee naar die feesten, en ik hoorde voor het eerst de drums en tabla’s die de grootste inspiratie vormden voor mijn ep. Ik heb zelfs mijn broers bruiloft stiekem opgenomen en verwerkt in de track ‘Bridal’.’

Het keerpunt in haar muzikale bewustzijn kwam toen ze dertien was, en op een zeldzame vakantie in het buitenland de autoradio aanzette. ‘Brubecks ‘Take Five’ werd gespeeld en ik viel bijna om van verbazing. Zodra ik thuis was zocht ik naar zijn muziek – en bracht vervolgens de volgende vijf jaar op YouTube door.’

Ze ontwikkelde een liefde voor jazz, begon na lang ouderlijk gesteggel toch saxofoon te spelen en al gauw daagde een droom om te verkassen naar elders. Haar vader wist ze te overtuigen: mits ze een studiebeurs regelde mocht ze haar nest verlaten. Oorspronkelijk dacht ze na over de Verenigde Staten, waar haar favoriete musici vandaan komen. ‘Maar dan lees je de biografie van Mingus, of wie dan ook, en wat voor racisme zij moesten verduren. Voor iemand met een Arabisch uiterlijk zoals het mijne valt die droom al snel in duigen.’

Percussie

Ze studeert inmiddels aan het SOAS – de School of Oriental and Asian Studies – en werkt hard aan haar master Japans. ‘Ik moet ook wel, in dat opzicht heb ik geen keus.’ Als ze terugkeert naar haar familie kan ze geen muziek meer maken, en haar enige manier om een visum te behouden is haar studie. ‘Het is zowel een vloek als een zegen: ik moet studeren om hier te kunnen leven, terwijl ik eigenlijk ben gekomen om muziek te maken. De balans is dus altijd verstoord.’

Na een jaar of drie te hebben geprobeerd haar draai te vinden in de Londense jazzscene, veranderde plotseling alles toen ze in een club werkte. ‘Ik kreeg een baan bij Corsica Studios en hoorde alles van acid tot techno tot gabber. Het pad van elektronische muziek was veel spannender dan dat van jazz en had minder regels.’

Ze begon zichzelf muziekproductie zoals Logic bij te brengen en bleek een goed oor te hebben voor samples. Niet veel later liep ze de juiste persoon tegen het lijf: de medeoprichter van More Time. ‘Zij hebben een label voor muziek die zwaar op percussie leunt. Ik had daar een hele hoop van. Nog geen twee maanden later was de plaat klaar – nu ben ik hier.’

Smoes

De ep noemde ze ‘No Music’. ‘Dat is een spreuk van mijn ouders. Geen muziek, geen muziek: het is verboden, daar ligt je toekomst niet.’ Wat vinden ze nu dan van haar bescheiden succes? ‘Ze hebben geen idee. Ik gebruik een andere naam en verberg alles voor hen. Tijdens de releaseparty van mijn ep waren ze op bezoek en ben ik met een smoes het huis uit geglipt,’ lacht Samir. Maar de angst dat ze het ontdekken blijft aanwezig.

‘Als mijn ouders of de Saoedische regering dit ontdekken, dan kom ik in de problemen. Pas wanneer ik onafhankelijk ben, en documenten heb om hier te blijven wonen… Misschien kan ik dit alles dan met ze delen.’

Ze wijdt zich ondertussen aan nieuw werk, alhoewel dat langzamer gaat dan voorheen. ‘Toen ik met elektronische muziek begon was alles veel makkelijker: ik wist niets. Ik kende geen muziek, en ook kende ik niemand uit de scene. Pas nu zie ik in hoe bevrijdend dat was.’

Een terugkeer naar jazz is haar volgende stap. ‘Ik heb een beter palet en weet wat ik wil.’ Haar bevrijdende naïviteit is ze kwijt, maar ze heeft aan wilskracht alleen maar gewonnen. ‘Zo lang ik hier mag zijn is er nog zoveel te doen.’ Wat staat bovenaan de lijst? ‘Die verdomde reisdocumenten. Dan verdwijn ik eerst een poosje naar Parijs!’

Dit artikel verscheen eerder in GC #155.

Discografie