Het Gentse Courtisane Festival voor film en audiovisuele kunsten werd dit jaar voor de vijftiende keer georganiseerd. En daar zijn wij blij om, want de beelden en geluiden die de bezoekers tijdens dat vijfdaagse evenement konden degusteren zorgden voor wonderlijke verrassingen.
Donderdagavond daarvoor verantwoordelijk: Luke Fowler, de centrale gast van deze editie. Deze filmmaker en muzikant is natuurlijk vooral bekend om zijn portretten van onder andere Cornelius Cardew en de psychiater R. D. Laing. Een steeds terugkerend onderwerp in deze films : het doelbewust saboteren van de modus waarin je wordt geacht je te gedragen binnen een gevestigde maatschappij. Schijt aan conformisme heeft deze kunstenaar ook als hij muziek maakt. Of toch wanneer zijn sparring partner de prog rock- elektronica- folk- impro muzikant Richard Youngs is.
Iets ‘gewoner’ was Fowlers eerste optreden van de avond. Bijgestaan op een laptop door Pluramon– brein Marcus Schmickler frunnikte de Schot uit een analoge synthesizer een donker klanktapijt. Grensverleggend klonk deze trip niet, maar ze trok de luisteraar toch geregeld uit zijn comfort zone. Ultra lage bastonen en akoesmatisch aandoend gekraak en geruis kropen meteen onder de huid. Ongemakkelijk hoefde het publiek zich daar niet lang bij te voelen want Fowler en Schmickler hadden duidelijk last van moodswings. Even later klonk hun onderkoelde noise immers heel wat euforischer en groovier. Maar voor het publiek het in de mot had, muteerde deze dansruis in een- met avant gardistisch geschraap volgepropte- luide mthrfckr van een drone. Deze werd laagje per laagje weer afgebouwd tot als er niet anders over bleef dan stilte. Het hele concert lang werd er trouwens op vakkundige manier geëxperimenteerd met het volume van de verschillende passages en dat bezorgde deze set extra reliëf. Knap.
Dat is ook de- tussen de twee concerten vertoonde- film van de beeldende kunstenares Alia Syed. ‘Points of Departure’ gaat over persoonlijke en collectieve herinneringen aan Glasgow, twijfels over identiteit en experimenten met taal. En deze issues worden verbeeld door zowel zwart-wit als kleurenbeelden van een mistroostig, industrieel ogend landschap. Tegen die achtergrond weerklonk er na een tijdje traditionele hindi-muziek en dat zorgde voor een spannend contrast.
Contrasten genoeg tijdens de performance van Fowler en de multi-instrumentalist Richard Youngs. Als James Blake die verloren loopt in Boccaccio. Of als een kamerorkest die de soundtrack bij Pieter Kuijpers’ film ‘Van God Los’ moest maken. Dat zouden goede beschrijvingen van het duo’s muziek zijn. Als de nummers die het duo speelden überhaupt beschreven kunnen worden. De jazz-pop die Youngs op piano speelde werd door de filmmaker soms met veel métier onderuit geschoffeld. Dan wilden de straight forward elektronische beats die hij uit allerlei doosjes perste Youngs riedels vertrappelen, vermorzelen en vermalen. Dat betekent niet dat Fowler altijd zo driest te keer ging ; op andere momenten begeleiden een gesamplede drum, contrabas en viool de pianist naar behoren. Mooi zelfs. Maar dat duurde nooit lang. Fowler noemt zichzelf graag een anti-muzikant en wilde dat in Minard precies nog eens bewijzen want geregeld leek het optreden in de soep te lopen; het tweetal wekte al eens de indruk niet samen maar tegen elkaar te willen spelen. Gek genoeg resulteerde dat ook in dansbare, maar bevreemdende, brakke en verbrokkelde jazz-noir. Conclusie : dit was vermoeiend en wat te langdradig. Maar ook weird, verrassend en verwonderend. En dat is alles wat een optreden op Courtisane hoort te zijn.
Gezien: Luke Fowler + Marcus Schmickler + Richard Youngs, 24 maart 2016, Minardschouwburg, Gent