Lijsten en cijfers
Terug van weggeweest bij Gonzo (circus): de eindejaarlijstjes. Voor de een een kwelling (of zoals een schrijver het noemde, ‘het jaarlijkse trauma’), de ander begint al in mei een halfjaarlijstje op te stellen. Het werd tijdens de eerste lockdown zelfs een geliefd tijdverdrijf op Facebook. Je kon niet zomaar een link naar een liedje liken, want voor je het wist zat je vast in een kettingbrief van ‘tien persoonlijke favorieten’ of moest je een band beginnend met de letter ‘M’ noemen. Bij Gonzo (circus) zijn we niet allemaal Rob Fleming, de protagonist in ‘High Fidelity’ van Nick Hornby. Een schrijver onthield zich bijvoorbeeld van een jaarlijstje vol muziek of boeken en zette de homerun van zijn zoon op de eerste plek.
Toch zijn er nog tweeëntwintig lijstjes ingeleverd die zich uitstrekken van muziek naar boeken, expo’s en films. Zoveel schrijvers, zoveel meningen. En natuurlijk valt er geen enkele peil te trekken op de uitkomst. Een grote winnaar is er dan ook niet aan te wijzen. Al was het ook maar omdat sommigen hun lijstjes op alfabet zetten terwijl anderen dagenlang twijfelen of plek 9 en 10 niet omgedraaid moesten worden.
Droog kijkend naar de harde cijfers werd Oranssi Pazuzu met ‘Mestarin Kynsi’ vijf keer genoemd. Eén keer meer dan Bob Vylans ‘We Live Here’. ‘Fetch The Bolt Cutters’ van Fiona Apple stond in drie lijstjes. Daarachter een grote groep aan artiesten die twee of één keer genoemd worden. Maar zoals Peter Bruyn ook al zegt in zijn essay over Sault: ‘waarom zou je van muziek een wedstrijd maken?’
Zeggen deze ‘winnaars’ ook iets over het afgelopen jaar? ‘Fetch The Bolt Cutters’ is een vlijmscherpe analyse en persoonlijke reactie op de ongelijkheid die er nog steeds heerst tussen mannen en vrouwen, en een oproep aan vrouwen om deze muren te doorbreken. Bob Vylan heeft een duidelijke link met de Black Lives Matter-beweging. Beide onderwerpen zijn helaas ook in 2020 nog pijnlijk actueel. Oranssi Pazuzu’s ingenieuze metal kan dan met enige wil een beetje escapistisch, of zelfs dystopisch zijn, hoewel hun single ‘Uusi Teknokratia’ Fins is voor ‘nieuwe technocratie’. Gaat het hier dan toch over de invloed van virologen op de besluitvorming?
Harde cijfers die dan een stuk interessanter zijn, zijn de cijfers van deze nieuwe Gonzo (circus)-editie. We spraken met artiesten uit maar liefst dertien verschillende landen! En uit vier verschillende continenten. Van Thailand, Palestina en Iran tot Australië en van de Verenigde Staten en Mexico tot Zuid-Afrika en Ghana. Europa is vertegenwoordigd door Italië, Engeland en Denemarken. Plus natuurlijk Nederlands en Belgisch talent. Dat zijn lijstjes vol harde feiten waar ik blij van word.
Een goed voornemen voor 2021 heb ik hierbij dus ook meteen verwoord: proberen een editie te maken waarin alle continenten vertegenwoordigd zijn.
Veel lees- en luisterplezier!
Tijs Heesterbeek
Hoofdredacteur