Interview: Blak Saagan

De ontvoering van oud-premier Aldo Moro in 1978 was het dieptepunt van de ‘Anni di Piombo’, de ‘Loden Jaren’ van Italië. Samuele Gottardello maakte als Blak Saagan een intense plaat geïnspireerd door het onderwerp.
Blak Saagan

De ontvoering van oud-premier Aldo Moro in 1978 was het dieptepunt van de ‘Anni di Piombo’, de ‘Loden Jaren’ van Italië. Samuele Gottardello maakte als Blak Saagan een intense plaat geïnspireerd door het onderwerp en komt zijn werk live voorstellen op het komende Le Guess Who?-festival.

‘Se Ci Fosse La Luce Sarebbe Bellissimo’ is een beklijvende trip die je meevoert naar de moeilijke, maar ook vruchtbare jaren 1970 in Italië. Het album is geschreven als een ‘denkbeeldige soundtrack’, en brengt zo teweeg dat de periode met beeld en al in het hoofd van de luisteraar wordt opgeroepen. Gezien Gottardello’s bijna obsessieve aanpak is het niet verbazingwekkend dat hij dat zo geslaagd weet te doen: ‘Eigenlijk ben ik gewoon een enorme nerd die zich vastbijt in thema’s en er dan heel diep in duikt.’

‘Wat is er nou nóg meer noir dan Aldo Moro?’

Noir


Dat Gottardello zijn albums door een bepaald thema laat inspireren, is niet iets nieuws. Zo draaide voorganger ‘A Personal Voyage’, het debuut uit 2017, om de kosmos. Daarmee weten we ook meteen waar zijn artiestennaam vandaan komt. ‘Toen ik solo begon te spelen, was er geen sprake van een project. Ik deed het gewoon voor mezelf. Meestal ging ik na mijn werk aan de slag, ’s avonds laat in het donker. Rond die tijd zat ik heel diep in de wereld van de astronoom Carl Sagan, dus toen ik alsnog een naam moest verzinnen, ging het vanzelf.’

De wondere wereld van Sagan is één ding, de dood van Aldo Moro in 1978 roept natuurlijk heel andere gevoelens op. ‘Voor veel Italianen wegen die Loden Jaren nog steeds erg zwaar. Het waren tijden die in hoge mate het moderne Italië hebben bepaald. Het is dan ook niet toevallig dat nog wel meer artiesten en bands zich erdoor laten inspireren.’ Niet in de laatste plaats door de krachtige esthetiek van die periode. ‘Ik hou gewoon van noir, en veel meer noir dan het verhaal van Aldo Moro wordt het niet.’

‘Voor mijn maakproces heb ik het nodig om op één thema te focussen en daar heel diep in te duiken,’ zo verklaart Gottardello’s zijn bijna-obsessie met specifieke onderwerpen. Het is belangrijk dat ik in mijn hoofd bepaalde beelden of zelfs scenes kan naspelen waarvoor ik dan als het ware een soundtrack maak.’

Toeval

Dat Gottardello een obsessieve werker is, maakt hem echter niet tot kluizenaar: hij beschouwt zich als onderdeel van een scene. ‘Het is een scene die draait om de vriendschap met labelgenoten, en om de DIY-plekken in Italië waar we samen optreden. Dat laat zich niet door genre afbakenen: naast mijn muziek zit er namelijk net zo goed punk bij.’ Dat kon ook haast niet anders, want library music zoals die van Gottardello lijkt buiten het Verenigd Koninkrijk eerder een marginaal fenomeen.

‘Wat ik het beste eraan vind? Toen ik begon, wist ik niet eens dat het bestond. Een vriend wees me erop dat ik zo klink!’ geeft hij lachend toe. ‘Ik vind instrumentale muziek gewoon leuk. Hiervoor zat ik gewoon in bands (zoals John Woo, red.) en als tiener zelfs in punkbands. Tot ik op een bepaald moment geen zin meer had om te zingen. Ik had letterlijk geen referentiepunten toen ik solo begon. Ik kende natuurlijk de klassiekers, zoals Morricone of de bekendere krautrockbands. Maar de wereld van library music ontdekte ik pas ná mijn eerste album als Blak Saagan. Ik kan enkel iedereen aanraden om in die wereld te duiken, want daar is een ongekende muzikale rijkdom te ontdekken.’

De term ‘library music’ is natuurlijk een deels arbitrair begrip, maar ‘soundtrack’ blijft als term wel hangen bij Gottardello. Zijn dagelijkse baan als regisseur is mede de reden dat hij droomt van het maken van échte filmsoundtracks. ‘Ik zou meteen ‘ja’ zeggen,’ zegt hij half lachend maar gemeend, ‘zeker als een hedendaagse Lucio Fulci of Dario Argento mij zouden vragen.’

Met dat in gedachten, valt op het recente album een nummer als ‘Ore 9: Attacco Al Cuore Dello Stato’ op, voornamelijk door de ongekende spanning die in het lied door de percussionist wordt ontketend, daarmee een cruciaal moment in Aldo Moro’s ondergang verklankend. Het is een voorbeeld van hoe Gottardello muzikaal gezien zo accuraat mogelijk uitdrukking wil geven van de sfeer en beelden die in zijn hoofd zitten.

‘Als ik een soundtrack zou maken voor een bestaande film, zou dat mijn benadering inderdaad veranderen. Zo ben ik nu zelf bezig een documentaire te maken over de oorsprong van Venetië (zijn thuisstad, red.), wat weer een andere mentaliteit vergt. Maar ik vind mezelf als muzikant of artiest helemaal nog niet geconsolideerd – ik sta erg open om nieuwe wegen in te slaan.’

‘Ik ben gewoon een enorme nerd.’

Punk

Dat Italianen en synths goed samengaan, blijkt alleen al uit hoeveel prachtig werk de laatste jaren in die combinatie is uitgebracht, bijvoorbeeld door artiesten als Alessandro Cortini en Caterina Barbieri. Niet toevallig klinkt Blak Saagans tweede langspeler bij vlagen als Cortini’s ‘Avanti’. ‘Ook hier geldt: ik ken dit soort muziek nog niet lang, al ben ik zeker fan. Maar hoe moeten we deze muziek definiëren? Is het niet gewoon heel breed en vooral heel actueel? Steeds meer klassiek geschoolde muzikanten, zoals Barbieri, gaan aan de slag met minder conventionele instrumenten. Ze zijn moderne componisten. Al wil ik mezelf zeker niet zomaar vergelijken met Caterina Barbieri, ik ben maar een oude punker aan de prille start van z’n tweede muzikale leven,’ besluit hij lachend.

Dat Blak Saagan op het komende Le Guess Who?-festival te zien is, mag bijzonder heten. Veel touren zit er voor Gottardello namelijk niet in: hij treedt uitsluitend met kolossale proto-synths op en dat tourt niet heel vlot. ‘Ik ga telkens met een busje, want al dat materiaal krijg ik nooit in een vliegtuig. Een echte tour zit er dus niet in – ik kan maar één optreden per keer doen, alleen al omdat ik zoveel verlof trouwens toch ook nooit zou kunnen aanvragen. Dus voor Le Guess Who? rijd ik speciaal eenmalig naar Nederland. Mijn boeker en vrienden proberen me ervan te overtuigen om het te doen met lichter, digitaal materiaal, maar ik voel me beter bij die aftandse, antieke instrumenten. Die zijn door de jaren heen mijn vrienden geworden. Maar bovenal heb ik die synths nodig om live te kunnen brengen wat mensen verwachten als ze mijn muziek gehoord hebben.’

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!