Wacht niet op nieuwe profeten!
De komende drie maanden zijn van groot belang voor onze toekomst. Weldenkend Nederland vecht tegen Wilders en krijgt na 15 maart waarschijnlijk Rutte III op haar bordje. Verstandig Frankrijk verzet zich tegen Marine Le Pen en krijgt na 7 mei – deze keer – hopelijk toch weer een man in het Élysée.
Wat er gebeurt als een autocratische verkiezingswinnaar de macht naar zich toe probeert te trekken, lees je sinds 20 januari dagelijks in de krant, zoals ‘Kaap Schermer’ (p. 62) doet. Wie wil weten hoe xenofoob gif, racistische haat en door prietpraat gelegitimeerde moord op tegenstanders een samenleving verminken: trek Victor Klemperers ‘LTI: de taal van het Derde Rijk’ en ‘Tot het bittere einde. Dagboek 1933-1945’ nog maar eens uit de kast. Je zult verbaasd zijn tot op welk niveau onze maatschappij reeds is vergiftigd.
In deze fase van de onttakeling zijn er hier nog redelijk werkende instituties zoals vrije rechtspraak en een vrije pers. Maar als het ook hier zo ver komt als in Turkije, Rusland, de Verenigde Staten of Hongarije, kunnen wij inpakken. Wij, burgers die staan voor een open, pluriforme samenleving, houden van cultuur in al haar facetten, en een leven leiden dat ietsje van de norm afwijkt.
Als onafhankelijk medium voelt het als een morele plicht om van de rafelranden, van de normafwijking, van het vernieuwende en het politieke kond te doen. Zo houden we een gemeenschap van ‘andersdenkenden’ in stand, en kunnen we die helpen versterken – onder meer door ze een podium te geven in ons tijdschrift.
Zoals de zwarte, homoseksuele Julius Eastman (p. 49), die zijn maatschappelijk zwakke positie omkeerde en zijn composities geuzennamen gaf als ‘Crazy Nigger’ en ‘Gay Guerilla’. Recent vallen vooral sterke vrouwen op in de strijd tegen onvrijheid en onrechtvaardigheid, zoals Nadja Tolokonnikova van Pussy Riot (p. 56) of de Inuit-activiste en muzikante Tanya Tagaq (p. 25), die strijdt tegen het verbod op de zeehondenjacht. Voor ons een gruwel, maar het verbod vernietigde haar cultuur. Ook onze cultuur verandert: hoe vrij we nu denken te zijn, sterk fysieke performances zoals Marina Abramović en Ulay (p. 54) die in de jaren 1970 uitvoerden, botsen steeds vaker op trigger warnings.
Als antidotum voor escapistische festivals vol eenheidsworst en opgewarmde kost zijn programmeurs naarstig op zoek naar nieuwe vormen van programmeren én maatschappelijke verhalen om het publiek te bereiken. Jan Hiddink onderzoekt obstakels en kansen in de serie ‘Het Nieuwe Programmeren’ (p. 49). Twee festivals die de huidige troebele maatschappelijke wateren bewust willen duiden, zijn Rewire (Den Haag) en BRDCST (Brussel).
Kurt Overbergh bouwt met BRDCST (p. 29) ook aan een nieuw verhaal met een muzikale line-up, lezingen en films voor fijnproevers. Zo mag je op woensdag 5 april de nieuwe vibrant sounds van King Ayisoba en Bargou 08 niet missen. Die laatsten brengen traditionele muziek uit een vergeten Tunesische vallei naar Brussel.
Luisteren naar Camae Ayewa alias Moor Mother (p. 94) tijdens Rewire zal als een realiteitsbom zijn die op je wordt gedropt, terwijl het interview met Croatian Amor en het achtergrondstuk over games en muziek in de special je de breedte van het festival tonen.
En wie tussen alle politiek in deze Gonzo nog een muzikale rode draad zoekt: muzikant én activist Brian Eno verbindt noise-doctor Melle Kromhout (p. 37) met onder anderen Andrea Belfi (p. 19).
Hoe verder? In het leven staan als de Franse free-rockgroep Oiseaux-Tempête (p. 16) is een eerste stap: “Je hoeft niet op een nieuwe profeet of president te wachten die ons gaat redden. Wat we wel kunnen doen is zelf veranderen, en de mensen om je heen waarmee je iets opbouwt.” En vooral: word weerbaar!
Veel lees- en luisterplezier.
Gé Huismans, hoofdredacteur
Ruth Timmermans, managing director
Reacties