TIP: 9 (muzikale) trips op het Holland Festival 2014

Als de veelkleurige abstracte banieren wapperen bij het Muziektheater, de Stadsschouwburg en het Muziekgebouw aan ’t IJ weet de Amsterdammer dat het Holland Festival (HF) eraan komt. Gonzo (circus) tipt 9 voorstellingen die je niet mag missen.

Al sinds 1947 vindt het HF jaarlijks plaats. De editie van 2014 is de laatste onder leiding van artistiek directeur Pierre Aui. Hij was een groot voorstander van een centrale plaats voor muziek in deze festivalmaand. Hopelijk zet zijn opvolger, de Britse Ruth Mackenzie, dat beleid voort. Dit jaar is er weer een grote diversiteit aan muziek in de HF-programmering. Gonzo (circus) heeft het voor je op een rijtje gezet. Hierbij ontbreekt het concert van het Franse wonderkind Woodkid; dat is namelijk al lang en breed uitverkocht. Beluister ook de HF-special in ‘Beautiful Extremes‘, het wekelijkse radioprogramma van Gonzo (circus)-medewerker Oscar Smit.

20 pianos - Matthew Herbert © Chris Friel
20 pianos – Matthew Herbert © Chris Friel

1. Twitchy Organs (4 juni)
Orgelmuziek van een tweetal unieke muzikanten uit New York. Aan de ene kant Nico Muhly, componist van eigentijdse nieuwe muziek en aan de andere kant Daniel Lopatin oftewel Oneohtrix Point Never. Hierop waren tussen de elektronica al veel orgelsamples te horen. Beide heren zullen zowel apart als met elkaar te horen zijn in de gepaste omgeving van Orgelkerk, een voormalige kerk nu gevuld met verscheidene orgels.

2. Harry Partch (10 & 11 juni)
De Amerikaanse componist en instrumentenbouwer Harry Partch (1901-1974) was een zeer excentriek figuur. Hij schreef muziek voor zijn zelf ontworpen instrumenten en gebruikte alternatieve toonschalen ‘Delusion Of The Fury’is een van zijn zinsbegoochelende theaterproducties met zijn instrumenten als krankzinnig decor. De regie is in handen van Heiner Goebbels, een vast klant van het Holland Festival. Op 10 juni is later op de avond ‘Bitter Music’ te zien, een performance van de stemkunstenaar David Moss over het leven van Harry Partch.

3. Matthew Herbert: 20 Pianos (12 juni)
Al sinds 1995 is de Engelsman Matthew Herbert actief in de elektronische muziek. Hij is letterlijk in staat uit de meest alledaagse geluiden elektronische muziek te halen. ’20 Pianos’ is een audiovisuele productie waarin hij de verhalen vertelt van twintig piano’s van over de hele planeet.

4. Philip Glass: The CIVIL WarS (19 juni)
De wereldpremière van deze opera vond precies dertig jaar geleden plaats. Philip Glass zat toen nog in zijn meer experimentele periode. De zangpartijen uit deze opera liet hij schrijven door de avant-gardistische theatermaker Robert Wilson. Voor deze speciale nieuwe uitvoering met het Radio Filharmonisch Orkest, zijn de (spreek)stemmen van zowel Robert Wilson als Laurie Anderson op tape gezet.

5. Ben Frost: The Wasp Factory (22 & 23 juni)
Zijn onlangs gegeven concert in club Trouw zindert nog na in Amsterdam. Op 22 en 23 juni is dit kopstuk uit de elektronische muziek terug in de hoofdstad met een multimedia event gebaseerd op ‘The Wasp Factory’, De cultroman van Iain Banks over een zonderling die ergens in Schotland een teruggetrokken bestaan leidt. Verwacht extreme muzikale uitingen, van klassiek tot rauwe noise.

Luigi Nono - Luigi Nono, begin jaren 60 - Venetië, Luigi Nono Archief © Erven Luigi Nono
Luigi Nono – Luigi Nono, begin jaren 60 – Venetië, Luigi Nono Archief © Erven Luigi Nono

6. River Of Fundament (23, 24 & 25 juni)
De Amerikaan Matthew Barney, getrouwd met zangers Björk, is een veel besproken kunstenaar, gespecialiseerd in beeldhouwen, video en performance kunst. Het liefst doet hij alle tegelijk. Aan de film ‘River Of Fundament’ heeft hij acht jaar gewerkt. Het is een opera in zeven delen die alles te maken heeft met de roman ‘Ancient Evenings’ van Norman Mailer, de ondergang van de Amerikaanse auto-industrie en Egyptische goden. Het Holland Festival spreekt over een “groots opgezette, multidimensionale ervaring”.

7. Shara Worden: You Us We All (18 & 19 juni)
In september komt het nieuwe album uit van My Brightest Diamond, het project van zangeres Shara Worden. Dat ze nog veel meer in haar mars heeft bewijst ze met de eigentijdse barok opera ‘You Us We All’. Samen met tekstschrijver Andrew Ondrejcak en de band BOX heeft ze gezorgd voor een extravagant schouwspel.

8. Luigi Nono (5, 12, 19,t/m 22 juni)
De laatste jaren staat in het HF altijd een componist centraal. Na John Cage of Iannis Xenakis is het dit jaar de beurt aan de Italiaan Luigi Nono (1924-1990). Hij was samen met tijdgenoten als Pierre Boulez en Karlheinz Stockhausen een van de grote namen uit de wereld van de Nieuwe Muziek in de jaren 1950. Hij was bevriend met de componist Arnold Schönberg met wiens dochter, Nuria, hij in 1955 trouwde. In de tweede helft van de jaren 1950 begon hij zich te verdiepen in elektronische muziek. In zijn stukken speelt hij met ruimte. Dit doet hij onder andere door te experimenteren met de plaatsing van speakers tijdens uitvoeringen. Tijdens het HF zal in de Gashouder ook aan dit laatste aspect veel aandacht worden besteed. Tevens komen er in de enorme hal diverse grote en kleine podia zodat het publiek omringd wordt door muziek. Er zullen een aantal werken van Luigi Nono worden uitgevoerd, waaronder het beroemde ruim twee uur durende ’Prometeo’ (uit 1984), een groots stuk uitgevoerd door veel kleine ensembles, twee sprekers, vijf groepjes vocalisten en een koor. Bij dit alles zal elektronische vervorming een grote rol spelen. Ook is er een tentoonstelling in de Gashouder samen gesteld door zijn vrouw Nuria Schönberg. In de tunnel onder het Rijksmuseum zullen begin juni een paar lunchconcerten met zijn muziek plaatsvinden.

9. Niet-westere muziek (6, 20 & 26 juni)
Ook aan niet-westers muziek wordt door het HF altijd veel aandacht besteed. Meest opvallende gebeurtenis dit jaar is het concert van de beroemde Pakistaanse soefizangeres Abida Parveen. Met een klein aantal traditionele muzikanten zal zij monumentale islamitische muziek ten gehore brengen. Nishtiman is een ensemble uit Koerdistan. Zij zullen zowel oude folkloristische als meer eigentijdse muziek spelen. Saxofonist John Butcher en drummer Mark Sanders zullen onder de titel ‘Arab Cuts’ improviseren met oude Arabische muziek, al of niet van 78t platen, en tevens eigen nummers spelen.

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!