String Noise

Een mooi experiment voor stoutmoedige oren is geblinddoekt rondlopen in een ruimte en je plaats ten opzichte van obstakels bepalen met snelle harde tikken. Terwijl vleermuizen en walvissen daar de hand niet voor omdraaien, is het voor mensen geen pretje om zo hun weg te moeten vinden in een ruimte. De Amerikaanse componist Alvin Lucier gebruikte dit gegeven in ‘Vespers’. Daarin laat hij mensen door een vertrek lopen met klikapparaten in de hand. Ze hebben de keus. Of de ruimte is volkomen duister, of ze hebben een blinddoek om. In een concertversie heeft de laatste optie de voorkeur. Voor het publiek is het mooi om te zien hoe de spelers op het gehoor rondlopen, en hun uiterste best doen nergens tegenaan te botsen. Een opname uit 1969 duurde vijftien minuten. De eerste cd van het dubbelalbum ‘String Noise’ (genoemd naar het duo violisten dat het opgenomen heeft) bevat een versie van meer dan vijftig minuten voor een solist. Die tikt met het metalen uiteinde van de strijkstok op de klankkast van de viool, met steeds veranderende echo’s als gevolg. Intrigerend, maar na tien minuten geloof ik het wel. Het getuigt van respect voor Lucier om zijn werken op de plaat te zetten, maar als schouwspel werkt dit beter. ‘Halo’, waarin opnieuw de weerkaatsing van klanken in een ruimte het uitgangspunt is, heeft meer te bieden. Hier is het een vrijwel onafgebroken toon, waar combinatietonen hoog fluitend als spoken overheen zweven. Maar uiteindelijk kun je dit beter in concert meemaken.

tekst:
René van Peer
beeld:
AlvinLucier_StringNoise
geplaatst:
ma 15 feb 2021

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!