Voorbeschouwing: Sonic Acts 2020

Hoe geven wij onze gezamenlijke toekomst vorm? Die vraag beantwoordt Sonic Acts tijdens de komende editie die plaatsvindt op 21, 22 en 23 februari.
Sonic Acts 2020

Hoe geven wij onze gezamenlijke toekomst vorm? Die vraag beantwoordt Sonic Acts tijdens de komende editie die plaatsvindt op 21, 22 en 23 februari.

Vorig jaar vierde Sonic Acts haar 25ste verjaardag met een pas op de plaats. Onder het overkoepelende thema Hereafter reflecteerde het festival op de huidige stand van zaken in de wereld: lichte somberheid, een gevoel van urgentie en, vooral, een oproep tot actie. Hoe ga je verder na een editie die het tijdsgewricht zo sterk wist te duiden?

Antropoceen

Door aan te sluiten bij de vragen die Hereafter opriep. In Sonic Acts Academy 2020, een compacte versie van het tweejaarlijkse Sonic Acts Festival, staat actie centraal. Hoe geven we betekenis aan een wereld die zo sterk aan het veranderen is? Hoe gaan we om met de paradigmashift die plaatsvindt?

De keuze om geen overkoepelend thema aan de Academy te koppelen, ligt voor de hand. Actie ontstaat immers in de praktijk zelf, door kritische makers, kunstenaars en ontwerpers. Dat betekent niet dat de Academy geen richting geeft. Onderzoek en artistieke reflecties in de context van het antropoceen staan centraal. Dat is al een tijdje zo.

Nog voor klimaatverandering en antropoceen hippe termen werden in de kunsten en veelvuldig in de media verschenen, omarmde Sonic Acts ze. Het afgelopen decennium manifesteerde zich dat onder andere in het Dark Ecology-project, waarin de donkere kant van klimaatverandering centraal stond, en in The Noise of Being, dat onderzocht wat het betekent om mens te zijn in een wereld die lijkt op een continu veranderend netwerk.

Denken én Doen

Verspreid over drie dagen strijken een keur aan internationale kunstenaars, onderzoekers, musici en denkers neer in Amsterdam. Twee conferentiedagen staan in het teken van de kritische perspectieven. Drie avonden zijn er voor de audiovisuele kunst. Die onderverdeling is artificieel. In werkelijkheid lopen bij Sonic Acts denken en doen, reflectie en pleidooi door elkaar. In overeenstemming met wat al sinds het prille begin in 1994 de essentie van het festival is: de artistieke verbeelding en verklanking én theoretisch onderzoek en reflectie zijn er onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zonder denken geen doen en andersom.

De Amerikaanse componist en geluidskunstenaar Holly Herndon is daar een goed voorbeeld van. Ze promoveerde aan de universiteit van Stanford op de relatie tussen computers en muziek en werkt op haar recentste album samen met een zingende AI. Herndon is te gast tijdens het Expanded Experience-programma dat in het teken staat van experimenteel geluidsonderzoek.

Tijdens de conferentie spreekt T.J. Demos, cultuurcriticus en professor visuele cultuur aan de Santa Cruz Universiteit van Californië, over zijn werk dat zowel theoretisch als activistisch is. Zijn meest recente en veelgeprezen boek draagt niet voor niets de titel ‘Against The Anthropocene’ (2017). Intellectualiteit en activisme horen voor Demos bij elkaar .

Uiteenlopende plekken

Traditiegetrouw verspreidt Sonic Acts Academy 2020 zich over sterk uiteenlopende artistieke en culturele locaties in de stad Amsterdam. De maandelijkse Progress Bar, standplaats: OT301, verhuist tijdelijk naar Paradiso. Daar vindt een uitgebreide editie plaats, aangevuld met performances. In de avond brengt Expanded Experience onder andere Kali Malone, Marja Ahti en de eerdergenoemde Holly Herndon samen om er de grenzen van experimenteel geluid te verkennen.

OT301 biedt een podium aan de nieuwe generatie geluidsonderzoekers, die het schemergebied tussen ritme en ruis verkennen. Ritmeanalist en mediatheoreticus DeForrest Brown Jr. zal er te gast zijn. Zijn experimentele mediaproject Speaker Music is geïnspireerd door het werk van filosoof Henri Lefebvre en het momentum in zwarte muziek, door cultuurdenker Kodwo Eshun gedefinieerd als ‘chronopolitical’.

De tweedaagse conferentie neemt De Brakke Grond als basis, reflecteert kritisch op het antropoceen en verkent mogelijke routes richting het post-antropoceen. In het Stedelijk Museum zijn livepresentaties en installaties te zien. De Haagse kunstenaar Philip Vermeulen ontwikkelt in opdracht van Sonic Acts en W139 een nieuwe grootschalige installatie die tijdens Academy in première gaat.

MÆKUR

Een eenvoudige manier om uit te leggen wat MÆKUR doet? Lekker rotzooien met radio-apparatuur. Maar die omschrijving doet geen recht aan de veelzijdige projecten die kunstenaars Maia Urstad, Eva Rowson en Anton Kats samen doen. Er is namelijk zoveel meer. Het trio gebruikt radio als middel om te onderzoeken hoe nieuwe technologie oude overbodig maakt of een andere rol geeft. Dat leidt tot situatie- en locatiespecifiek werk, waarin de inbreng van het publiek cruciaal is. Het trio omarmt de onvolkomenheden van technologie en geeft die een plek in de uitzendingen die ze maken. Zo vertalen zij de verloren wereld van de radioamateur naar het nu.

Holly Herndon

De Amerikaanse componiste Holly Herndon is een van de interessantste exponenten van de relatief recente golf van vrouwelijke geluidsonderzoekers. Voor haar is technologie een essentieel onderdeel van wie ze als artieste is. Op haar recente album ‘Proto’ werkt zij samen met Spawn, een AI die ze zelf opvoedde. Dat leidde tot een symbiotische relatie. Spawn creëerde op basis van Herndons lichamelijke input nieuwe geluiden. Die gebruikte Herndon op haar beurt om er composities van te maken. Daarmee ging Spawn weer aan de slag. Zo ontstond ‘Proto’. Een album van een mens-machine. Van Herndon en Spawn. Wie wat precies heeft bijgedragen is een zinloze en irrelevante vraag. In tijden van technologie-angst een mooi en geruststellend gegeven.

Philip Vermeulen

Kunstinstallaties die zorgen voor een stoot adrenaline? Laat dat maar aan Philip Vermeulen over. De Haagse kunstenaar maakte furore met ‘Boem Boem’, een fysieke ritmemachine die door middel van twee krachtige schiettuigen tennisballen tot 150 km/u afvuurt op twee geluidsboxen. De Physical Rhythm Machine wordt gestuurd door de composities van Vermeulen en de algoritmische, niet-metrische ritmes van de machine. Vermeulen joeg er bezoekers van de Berlijnse club Berghain tijdens het jaarlijkse CTM-festival de stuipen mee op het lijf en demonstreerde zijn machine onder andere in de Amsterdamse club De School. Zijn installaties spelen met tegenstellingen: angst en extase, destructie en schepping. In opdracht van Sonic Acts en W139 maakt hij een nieuwe installatie die tijdens de Academy is te, eh, ondergaan.

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!