Ik moet eerlijk zijn: sinds ik op mijn zestiende 1984 van George Orwell las, zweer ik bij de dystopie. Voor mij kan de toekomst niet somber genoeg zijn. Toch is een dystopische roman schrijven geen makkelijke evenwichtsoefening. Je moet immers een maatschappij creëren die enerzijds geloofwaardig is, maar anderzijds extreem genoeg om de lezer te blijven boeien. De Amerikaanse auteur Gary Shteyngart van Russische komaf en een van de grote talenten uit de Amerikaanse literatuur doet een poging in Supertriest waargebeurd liefdesverhaal, maar slaagt daar nauwelijks in. We bevinden ons in de nabije toekomst, en de excessen van de huidige maatschappij zijn doorsnee geworden. Iedereen loopt met een äppärät op zak, waarmee je iemands leven tot in de diepste details kunt bekijken. In de straten van New York waarschuwen informatiepalen je wanneer je kredietstatus te laag wordt en de VS is verwikkeld in een oorlog met Venezuela. In die wereld maken we kennis met de 39-jarige romanticus Lenny Abramov. Hij werkt bij de Posthumane Dienst, die zich bezighoudt met het vinden van de eeuwige jeugd. Abramov is echter een outcast, want hij kan bijvoorbeeld geen afstand nemen van zijn boeken, terwijl niemand nog leest. Het contrast tussen hem en de moderne wereld wordt nog groter wanneer hij een relatie begint met de 24-jarige Eunice Park, een Koreaans meisje die met beide voeten in de moderne maatschappij gegrond staat. Dat verschil wordt door Shteyngart expliciet gemaakt door ze afwisselend aan het woord te laten: we krijgen eerst uittreksels uit de dagboeken van Abramov te lezen, waarna Eunice Park ons een inkijk geeft in haar GlobalTeens-account, Shteyngarts versie van Facebook. De onwaarschijnlijke liefde tussen hen twee vormt de dunne leidraad van het boek, maar eigenlijk wil de auteur vooral zijn groteske beeld van de toekomst schetsen. Er gaat geen pagina voorbij of er wordt een nieuwe, vaak vergezochte vondst over deze privacyloze maatschappij aan de lezer gepresenteerd. Zo lijkt de gehele wereldbevolking plots alle schroom verloren en lezen we: Ze bekeken de stream van Noahs vriend Hartford Brown, die een politieke show gaf, vermengd met zijn eigen harde homoseks. Verder in het boek kijkt iedereen zonder problemen naar kinderporno. Dat zijn dan ook de momenten waarop Shteyngart mij als lezer verliest. Door de realiteit zo hard uit te vergroten, verliest de roman alle geloofwaardigheid. Als dan uiteindelijk ook de diepere maatschappelijke inzichten achterwege blijven en we het moeten doen met een flauw liefdesverhaaltje, lijkt het boek even oppervlakkig als de wereld die het lijkt te willen bekritiseren. Shteyngart had zich misschien iets minder moeten bezighouden met het verzinnen van de toekomst en iets meer met een sterk plot.