‘Goede… eehh… middag… Ik wilde avond zeggen, maar ik denk dat wij ook een beetje verloren zijn in het doolhof van het weekend.’ Jij niet alleen, Freek Vreys van De Vlaams Primitieven, wij ook. Helaas konden we alleen op zondag aanwezig zijn op het Tilburgse festival Murf/Murw. Maar die ene dag smaakt naar meer… naar meer verloren lopen in het doolhof van het festival.
Meteen een disclaimer. Ja, schrijver dezes heeft vroeger voor ZXZW/Incubate gewerkt. Het festival dat toch wel veel verwantschappen heeft met dit Murf/Murw. Ook daar dwaalde je door Tilburg en zag je muziek, performance art en kunst op verrassende plekken. Helemaal objectief kan ik dus niet zijn. Het ademt diezelfde passie en intrinsieke wil om niet alledaagse kunst aan te bieden. Helemaal objectief kan je dan niet zijn. Maar dat hoeft ook niet. Het festival drijft niet op een melancholische hang naar de Incubate-tijden. Sterker nog: ik ben benieuwd of de organisatoren met hun leeftijd er ooit eens geweest zijn. Het is meer een belichaming van hoe er – blijkbaar – in Tilburg een drang is om de rafelrandjes op te zoeken.
En dan begint onze dag ook nog eens met Wouter Jaspers (‘ik woon in Portugal, maar ik heb nog steeds een plek in mijn hart voor Tilburg’), de man achter onder andere Vatican Analog, die vooral in de begintijd veel rond de ZXZW/Incubate-organisatie hing. Hij is uitgenodigd door Het Concreet, het collectief uit Tilburg dat een missie heeft gemaakt om met analoge tapes nieuwe muzikale wegen te ontdekken. Tapedecks laten lange draden tape door de ruimte heen draaien als een tapeloop, transistorradio’s hangen door de oude leegstaande winkelruimte heen en contactmicrofoons zoemen. Het Concreet had het hele weekend een residentie, en onder andere Vincent Koreman (ja, één van de directeuren van Incubate) kwam langs en fröbelde mee. Zo hard dat ze op een gegeven moment bezoek kregen van de handhaving, want: ‘dit is geen muziek natuurlijk, maar dat weten jullie zelf ook wel.’ Wat het wel was: een hoorcollege ‘spelen met toevallig geluid’ zonder dat het gaat vervelen. Alhoewel de pulse die er opeens in kwam wel erg aangenaam was.
En dat typeert het festival. Het is een viering van toevallige schoonheid. Diegene die je dus ook zomaar tegenkomt. De comics van Patty Wubbels die in dezelfde ruimte hangen als waar Het Concreet bezig is, doen denken aan Robert Crumb. En voordat je de twee trappen omhoog moet beklimmen (‘ze zijn zeer smal’ wordt me gewaarschuwd) in het belendende leegstaand pand voor het optreden van De Vlaamse Primitieven, loop je langs de installaties van Zach Danson (3D-geprinte sculpturen in stemmig licht) en Divera Bender (de immense installatie ‘De slechtste televisie ter wereld’). Twee etages hoger spelen dus De Vlaamse Primitieven. Twee gitaren en een zither die elkaar blijven aanvullen. Vreys doet soms het woord en botst regelmatig per ongeluk tegen zijn microfoon. Het typeert de punkattitude waarmee ze hun improv-jazz-country aanvliegen. Net wanneer je denk dat je in een honingreclame beland bent, en dus een beetje aan het wegdommelen bent, gebeurt er iets waardoor je weer recht op je stoel zit. Heel fijn… Zeker op de vroege zondag.
Mother Tongue is daarna niet alleen muzikaal, maar ook visueel een spektakel. Oscar Jan Hoogland stuitert met cups op zijn elektrische klavichord, zoemt met omgebouwde elektrische tandenborstels en handboren bij een microfoon en loopt met geprepareerde megafoons door het publiek. Ondertussen gebruikt jazzdrummer Frank Rosaly zijn complete drumstel om geluid te maken; hij kruipt over zijn kit, tikt op alles en blaast op een gegeven moment zelfs in de floortom terwijl hij ‘m op z’n schoot heeft. De Senegalese zanger en multi-instrumentalist Mola Sylla blijft daarin redelijk stoïcijns, alhoewel we een lachje kunnen ontwaren wanneer Hoogland op twee toeters tegelijkertijd blaast en we zo opeens in een eendenpoel lijken beland. Stoïcijns kan het publiek niet blijven wanneer Sylla – terwijl zijn bandleden langzaam uitfaden – een kippenveltrekkende solo op zang inzet. Het einde is dan ook euforisch, het publiek klapt zijn handen stuk en er wordt zelfs geknuffeld in het publiek. Dit was hogeschool-improvisatie. En zeer indrukwekkend.
Het gaat er een beetje anders aan toe in de NWE Vorst, het epicentrum van het festival met beelden en performances in de tuin en artist talks in een zaal. In de Rode Salon staan er back-to-back maar liefst zes acts onder de naam Nieuwe Nederlandse Naïviteit. DOMTUIG brengt electropunk met rap, bij H.O.C.H.B.E.R.G. en De Kraters voeren synthesizers en sequencers de boventoon, het Antwerpse Burger Service maakt lo-fi electropunk, het poppy Huub Prins is ook bekend van The Homesick en Yuko Yuko en Kunsttranen is een soort nederwave. Huisvlijt en schattigheid is hier het toverwoord. De naam had zodoende niet beter gekozen kunnen worden. Niet altijd even beklijvend, sommige wenkbrauwen gaan omhoog en soms is het café van de NWE Vorst interessanter. Maar de snelle manier van presenteren maakt dat je nooit ver weg gaat van de Rode Salon, want je zou zo maar een verrassende act kunnen missen.
Alhoewel wij even er tussenuit piepen voor het jazzy doomtrio Unbelievable Lake uit Belfast in de Paradox. Helaas wil dit optreden, hoe muzikaal onderlegd ze ook zijn, niet echt beklijven. Na een tijdje zijn we meer bezig om de besnorde en bebrilde bassist, ook nog eens voorzien van een groene streepjestrui, niet te vergelijken met Ned Flanders van The Simpsons.
Murf/Murw is een festival waar het lekker verdwalen is tussen ingetogenheid en expressiviteit. En zodoende een blijvende aantekening in onze agenda. Want volgend jaar staat 2 tot 4 oktober dik omrand in onze agenda.