Muzikaal geruggesteund door de percussie van Kris Verstraeten en de bas van Jean Demey laat Jean Michel Van Schouwburg op Sureau een intensief staaltje van zijn Phonésie horen. Met deze zelfbedachte term omschrijft hij zijn poëtische improvisaties met stem en technieken als keelzang, boventoonzang en klanken als gehuil, gegrom, gesputter en praatzingen in een soort fantasietaal. Dat komt zo ongeveer allemaal langs op genoemde cd, en zelfs al binnen het lange titelstuk waarmee Sureau opent. Daarna exploreert hij per song een techniek. Het samenspel met Verstraeten en Demey is mooi; hun palet aan klanken en technieken sluit aan op de vocale acrobatiek. Al improviserend zet het trio een intrigerende en soms ook humoristische sfeer neer. Maar hoe knap en veelzijdig Van Schouwburg en de instrumentalisten ook zijn, het klinkt uiteindelijk weinig gevarieerd. Het blijft een cd lang dezelfde stem met dezelfde begeleiding. Gedoseerd tot je nemen.
Voor wie nog meer stemmen wil horen, is er de nieuwe compilatie van Sonic Arts Network. Zoals bij de tien eerdere afleveringen vroeg de organisatie weer een gastcurator een cd en boekje samen te stellen rond een thema. David Moss stelde een gevarieerde cd samen rond the intimate voice, met veertien gerenommeerde vocalisten van over de hele wereld die hun individuele stem hebben gevonden. Toen Moss zelf zanger en percussionist, en directeur van Institute for Living Voice stemkunstenaars benaderde voor Blood, Muscle & Air vroeg hij hen zich voor te stellen dat zij direct in iemands oor zouden zingen. Bijna iedereen leverde nieuw werk aan, en de bijdragen zijn heel afwisselend. Uiteraard is er de afwisseling in klankkleur door de verschillende stemmen, maar ook in benaderingswijzen en technieken: er is keel- en boventoonzang (zoals de bijdrage van Tran Quang Hai, die doet denken aan de zang uit Huva en Mongolië), zang met fantasietaal (zoals bij Chris Mann), gezucht, gemompel, muzikaal gestotter, en soms worden er louter klanken voortgebracht met gebruik van tong, wang of lippen, zoals Jaap Blonks gesputter of Maja Ratkjes gepiep en geklak (beide niet pejoratief bedoeld). Samensteller Moss levert zelf ook een track én verbindt alle bijdragen met een zeer kort en komisch interludium. Het klinkt telkens serieus als een aankondiging, maar is niet te verstaan. De vrolijk stemmende cd is, zoals steeds in deze serie, gestoken in een informatief, onderhoudend en weer prachtig vormgegeven boekje. Jörg Hartmannsgruber koos onder meer gespatte letters’ waaromheen lijnen kringen als geluidsgolven.