RECENSIE – Over onze ambivalente relatie met tijd in ‘A Matter of Time’ (REWIRE 2012)

Met tijd hebben we een ambivalente relatie. Hebben we echt te weinig tijd of worden we door alle data-overload gevangen in een tekort aan tijd? Is het allemaal ‘a matter of time’? Het onderwerp houdt ons sterk bezig en Rewire festival zocht het uit.

In de bescheiden tentoonstelling bij het Rewire-festival – nog te zien tot zondagavond 4 november in het Magazijn in Den Haag – wordt een aantal aspecten van tijd – herinnering, begin en eind – afgetast aan de hand van nieuwe en oudere werken van Nederlandse en buitenlandse kunstenaars.

Lichtvlekjes in je geheugen

David Letellier Versus 2011
David Letellier Versus 2011

Als bezoeker word je naar binnen geleid tussen een kinetische sculptuur van de Franse kunstenaar David Letellier. Staand tussen twee grote bloemen van spiegels reageren de ‘bloemblaadjes’ en ‘geluid’ op elkaar. Het knisperende geproduceerde geluid wordt daarbij steeds hervormd, hergebruikt en uiteindelijk vergeten. ‘Versus’ was al eerder te zien op diverse exposities (o.a. tijdens Gogbot) maar fijn dat je hier nog eens de kans krijgt deze installatie te zien.
Ook de Nederlansdse Katja Mater timmert al een paar jaar – ook internationaal – stevig aan de weg met haar ‘experimentele fotografie’, waarin ze onder andere de kleuren en vormen laat zien die op ons netvlies en in ons geheugen achterblijven na experimenten met diverse fotografische technieken. Voor de ‘Density Drawings’ (2010) die hier te zien zijn, fotografeerde ze het maakproces van een tekening op diverse momenten en legde de negatieven als laagjes over elkaar waardoor er een nieuwe ‘tekening’ ontstond. En die tekening is een samenvatting van momenten die allemaal onherroepelijk voorbij zijn.

Pieter Vermeersch Untitled
Pieter Vermeersch - Untitled

De net afgestudeerde Veerle Thoben onderzoekt eveneens de tijd die voorbij gaat. Lichtvlekjes gefilmd op verschillende momenten worden over en naast elkaar geprojecteerd. Haar werk doet denken aan aan het vroege werk van Jan Dibbets. Een melancholische installatie, die je ook in je eigen huis zou kunnen plaatsen. Die huiselijkheid kenmerkt ook Pieter Vermeersch’ ‘Untitled, 2012’, dat voor deze expositie werd gecreëerd. Een wand in een hoekvorm – als de wanden van een huis – is geschilderd in een gradient die gaat van wit tot een helder lichtblauw met bijna in de hoek een rechthoekig wit vlak. Voor de wand staat een rechthoekig volume, ook in hetzelfde blauw geschilderd waarvan de kant bij de wand ook wit is. Heeft de kunstenaar het volume gewoon verschoven na het schilderen van de wand of wil hij een negatieve schaduw suggereren alsof er ooit iets anders was of is het de deur naar een andere wereld, een andere dimensie van tijd? ‘Untitled’ (2011) creëert daarmee als het ware een imaginaire fysieke ruimte waarin je de tijd kunt verliezen.

Black Out

Spiros Hadjidjanos Network Time
Spiros Hadjidjanos - Network Time

Dat is ook het geval bij de ‘Black Out Room’ (2012), een nieuw werk van Sarah van Sonsbeeck – met wie je een interview kunt lezen in de volgende editie van Gonzo (circus). Van Sonsbeeck is vooral bekend van haar speurtocht naar akoestische stilte – ook haar ‘One Cubic Decimeter of Silence’ uit 2009 is hier te zien – maar kiest hier voor visuele stilte in een ruimte. Het deed ons een beetje denken aan een installatie van Edwin van der Heide die we ooit zagen in Club Karlsson (Amsterdam), maar we kunnen niet verklappen wat er gebeurt. Je moet het zelf zien en ervaren.

Een groot deel van onze gefrustreerde verhouding met tijd anno 2012 komt voor uit de hoeveelheid data die ons elke seconde bereiken. We dreigen er helemaal gek van te worden, maar we kunnen ook niet meer zonder. Waanzin dreigt als de ‘verbinding’ tussen ons en de data wordt doorgeknipt. In ‘Network Time’ (2011) van Spiros Hadjidanos – eerder al te zien in NIMK – is dat mooi verbeeld. Hij stelt voor om tijd te meten in data-eenheden. Een minuut is dan een gigabyte en een uur een terrabyte. De data die binnenkomen via een router wordt omgezet in groen licht waarvan de intensiteit wisselt naarmate er meer of minder data per tijdseenheid binnenkomt. De toeschouwer kijkt naar een poëtisch hekwerk van data dat ons gevangen kan houden in de tijd of ons juist buiten de tijd kan plaatsen.

‘A Matter of Time’ – samengesteld door artistiek directeur Bronne Keesmaat – is bescheiden, zowel in omvang als in verwachtingsmanagement. De tentoonstelling werd niet aangekondigd met grootse statements of een conceptueel vertoog. Belangrijker nog: bij andere festivals die media, kunst en muziek combineren, zie je vaak een tweedeling tussen het kunstpubliek en het muziek- cq danspubliek. ‘A Matter of Time’ omzeilt deze valkuil en is toegankelijk zonder populistisch te zijn. Of je nu nog rondstruint ‘Rond de Energiecentrale’ na een nachtje dansen of op zoek bent naar een interessante zondagmiddag, ga er nog even heen. Daarnaast zijn er op deze laatste dag van Rewire nog Artist Talks in Zeebelt en een concert in het Paard.

Gezien: ‘A Matter of Time’ – Rewire festival, Den Haag – 3 november 2012Nog te zien tot 4 november 2012, 16u00.

Lees ook: Tijdstrijd door Mark Fisher

tekst:
Ruth Timmermans
beeld:
David-Letellier-Versus-2011
geplaatst:
zo 4 nov 2012

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!