Julien Grossmann
Met zijn achtergrond in zowel muziek als beeldende kunst legt Julien Grossman (Metz, 1983) in zijn installaties, instrumenten en meer visueel georiënteerd werk verbanden met cultuur en globalisatie. In TENT Rotterdam bezocht Peter Vianen zijn solotentoonstelling ‘Customs and Claims’, waarin Grossmann tot 14 mei voor het eerst in Nederland zijn politiek geladen geluidskunst toont.
Met een aantal inventieve stukken valt er genoeg te beleven in de tentoonstelling. Het is alleen jammer dat Grossmann vaak begeleidende teksten nodig heeft om de kloof te overbruggen tussen zijn maatschappelijk bewogen concepten en de abstractie die kenmerkend is voor veel geluidskunst.
Motorolie
De installatie ‘Breakaway Songs’ spreekt van bunkerschepen die met olie worden bevoorraad op volle zee, en popsongs die worden afgespeeld zodra het schip vol is. Van zeemansromantiek is echter geen sprake: in een schemerige ruimte staan twee hydrofoons die worden volgepompt met scheepsmotorolie, wat vervreemdend gepiep en geknor veroorzaakt. Het maakt zeker indruk, maar de vraag blijft of de strekking van het werk ook op te maken valt zonder toelichting.
Diezelfde twijfel treft ook foto’s van oude wasrollen die door een microscoop zijn genomen. De miniatuurlandschappen die zich zo uitstrekken in de groeven en krassen doen zeker buitenaards aan. De wasrollen werden door etnologen vroeger gebruikt voor field recordings van de muziek van niet-westerse culturen. Zo moeten de foto’s bevreemding oproepen over de wijze waarop Europeanen de tradities van niet-westerse culturen bewaren, maar doen dat niet, omdat de foto’s daarvoor zelf te weinig aanknopingspunten bieden.
Ironisch
Geslaagder zijn de ‘Four and One Ways to Display an Old Peruvian Recording’ – zacht glimmende bouwsels van goudkleurige piëzo-elementen die traditionele Peruaanse muziek afspelen. Deze elementen doen denken aan gouden muntstukken en leggen zo een verband met de goudkoorts die de Europeanen Zuid-Amerika deed leegplunderen, een bittere geschiedenis die uiteindelijk een einde maakte aan deze muziek.
‘Growth Products’ ziet eruit als een verlaten opslagloods met willekeurig verspreidde kunstmestzakken op de vloer. De installatie moet ironisch uitdrukking geven aan de wijze waarop de internationale kunstmestindustrie in haar logo’s blijk geeft van archaïsche vruchtbaarheidssymboliek, in weerwil van de hypermoderne globale economie waar ze deel van uitmaakt.
Er liggen echter enkel kunstmestzakken uit Thailand, wat weinig representatief is voor ‘synthetische kunstmestmerken over de hele wereld’. Op enkele zakken staan inderdaad logo’s die doen denken aan vruchtbaarheidssymbolen, maar er zijn ook logo’s te zien in de vorm van adelaars, weegschalen en zelfs het gevleugelde paard Pegasus. Op een zak staat een grote koningskroon, die vooral symbool staat voor het aanbeden Thaise koningshuis. ‘Crown brand’ staat er in rode letters op de zak. Zo komt de installatie weinig overtuigend over.
Fantasie
Grossmanns thema’s zijn interessanter verwerkt in ‘Tropical Race’, een collage van bananenlogo’s voorziet een inkjetprint van een zeppelin van kleurige slingers. De kennis dat ‘Tropical Race’ de naam is van een schimmel die bezig is een einde te maken aan de wereldwijde bananenproductie, verleent hier iets sinisters aan een beeld dat eerst kinderlijk en onschuldig lijkt.
Een vergelijkbare sfeer heeft de installatie ‘Kokin(…)Slendro’. Een verzameling platenspelers speelt vinyl en brengt zo muziek ten gehore die is opgebouwd uit toonladders uit alle delen van de wereld. Maquettes van fantasie-eilanden op het vinyl draaien vrolijk op 33 toeren mee met de muziek. Deze ‘akoestische cartografie’ brengt fraaie exotische klanken voort die bij gebrek aan verdere toelichting eindelijk eens een beroep doen op de fantasie van de toeschouwer. De ludiek ronddraaiende eilandjes vormen zo een romantische noot op een tentoonstelling waar wat te veel wordt uitgelegd, en te weinig wordt waargemaakt.
Links
juliengrossmann.com
tentrotterdam.nl
Reacties