De broeierige symbiose van Neneh Cherry & The Thing

Een Gonzo (circus)-blog over een concert van Neneh Cherry? Wat is dit: horizonverbreding of toch horizonvervuiling? The Cherry Thing is (voormalig) popdiva Neneh Cherry versus improv-trio The Thing. De samenwerking leek op papier niet geheel onlogisch: The Thing werd opgericht als eerbetoon aan Don Cherry – de vader van- en Neneh Cherry begon haar carriere in postpunkjazz band Rip Rig & Panic.

 

IMG 1806
Neneh Cherry & The Thing (Foto: Joke Ballintijn)

Toch, de muzikale stijlen van beide liggen ver uiteen. Vergelijk de zoete hits ‘Buffalo Stance’, ‘Manchild’ en ‘7 seconds’ met de rauwe coversongs van bijvoorbeeld The Ex, Lightning Bolt, PJ Harvey en Don Cherry. Of de samenwerking van Neneh Cherry met Massive Attack, Youssou N’Dour en Gorillaz met de samenwerking van The Thing met Jim O’Rourke, Otomo Yoshihide en Thurston Moore. Andere kopjes thee.
Ondanks een mooie cd was enig wantrouwen dus op zijn plek. Hoe zou de energieke, rauwe powerjazz zich op een podium verhouden tot de mooie, maar zoetgevooisde vocalen? Zou het trio van Mats Gustafsson (tenor- en baritonsax, elektronica), (bas) en Paal Nilssen-Love (drums) en Ingebrigt Håker Flaten (bas) niet worden gereduceerd tot de begeleidingsband van ? Of andersom, zou Neneh Cherry niet volledig van het podium worden geblazen? Of erger nog: zou de combinatie een hybride compromis opleveren dat niemand zou bekoren?

Kabaal
Onaangekondigd begint de band met een fikse dosis improv-herrie die al meteen duidelijk maakt: geen ‘Manchild’ en ‘Buffalo Stance’ vanavond! Paal Nilssen-Love roffelt zijn donderende percussie de zaal in, Ingebrigt Håker Flaten ranselt zijn bas en Mats Gustafsson zet alvast zijn schreeuwsax op. En toch: verborgen in dat kabaal zit onmiskenbaar een groove.
Als Cherry het podium betreedt, roert het publiek zich enthousiast: een groot deel van het publiek is er vooral voor haar. Enigszins nors kijkt ze de zaal in, doet heel even het ergste vrezen. Op het moment echter dat haar stem de baritonsax van Gustafsson omstrengelt, is het ijs gebroken. Bij eerdere optredens van The Thing zag je een gedreven, serieus geconcentreerde band aan het werk, nu wordt er -haast ongelovig- geglimlacht. Staan wij samen met haar op een podium? En kunnen we toch gewoon ons ding doen?
Het blijft een wonderlijke combinatie, onstuimige freejazz met soulvolle maar evenzo vrije vocalen. The Thing speelt als altijd stevig en stuwend, wild en agressief, en vliegt met enige regelmaat vrijwillig uit de bocht om weer tot een stekelige kern terug te keren. Cherry doet afwisselend aan een vroege Tina Turner, de extraverte Betty Davis, een rokerige Nina Simone denken, maar is vooral zichzelf, sensueel en flexibel.

Symbiose
Ook in de gespeelde nummers zit die afwisseling en elasticiteit: ‘Too Tough Too Die’ klinkt als een Albert Ayler-achtige gospel met een lyrische sax. In Suicide’s ‘Dream Baby Dream’, een koortsachtig mantra op een alsmaar aanhoudende basloop, leidt Cherry ons een bedwelmende droom binnen, forever and ever, die eindigt in een orgastische uitbarsting van Gustafsons baritonsax. ‘Golden Heart’ van Don Cherry krijgt een ingetogen uitvoering met Oosterse invloeden, zacht en gevoelig gezongen. Een van de hoogtepunten van het concert, ‘Dirt’ van The Stooges, is dan weer smerig, verlangend en geil. De uitnodiging voor een duet (en meer) met Iggy? Ook hier een uitputtend duel tussen sax en stem, terwijl de ritmesectie voortdendert. Het haast hitgevoelige, maar met ingehouden woede gezongen ‘Cashback’ blijft verrassend dicht bij de cd-versie.
Het opvallendst is het gemak waarmee beide, The Thing en Neneh Cherry, overeind blijven en zich met elkaar vervlechten, zich aan elkaar overgeven en vergrijpen. Cherry flirt zowel met pop (‘Cashback’) als freejazz (‘Sudden Moment’, ‘Viking’) als het publiek, houdt zich dan weer braaf aan de teksten en geeft zich dan weer volledig over aan punkblues en schreeuwsoul. Ook The Thing doet zijn ding: opwindende freejazz en impro-noise, maar speelt hechter en kompakter dan voorheen. Compromissen worden niet gesloten en toch valt alles op zijn plek, tot een zinvolle, broeierige symbiose.
In de toegift is ‘Viking’ (Los Lobos) ronduit lomp, overrompelend en hard en haalt Cherry haar stem door de elektronische mangel. ‘What Reason’ van Ornette Coleman is een relatief rustige en waardige afsluiter. Schoonheid en pijn verenigd in een nummer. Herrie en subtiliteit verenigd in een toegift. The Cherry Thing bedankt het publiek. Een glimlach aan de horizon!

Gezien: Amsterdam, Melkweg Oude Zaal, 16 juli 2012

tekst:
Gonzo circus
beeld:
IMG_1806-e1342690901851
geplaatst:
do 19 jul 2012

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!