Artefact Festival – STUK, Leuven – 15-24 februari 2011

Morgen eindigt in het Leuvense STUK het jaarlijkse Artefact Festival. Een festival dat zich onder de noemer ‘The Emergence Of Things’ een week lang boog over de raakvlakken tussen kunst en media. Dat gebeurde met een expositie, waarover later meer, performances en optredens. Het zwaartepunt van het festival lag tijdens het afgelopen weekend.

IMG 4915
Gold Panda - Foto: Caroline Lessire

Een zware en hardnekkige verkoudheid hield ons jammer genoeg weg van de performance van Hans W. Koch. Hij ging aan de slag met allerlei oude computers waarbij door middel van manipulatie van de moederborden en elektronische circuits een performance in elkaar geknutseld zou worden. Weken geleden hadden we ook een kaartje gereserveerd voor de openingsavond van het muzikale luik van het festival. Een avond die fantastisch beloofde te worden dankzij de aanwezigheid van de jonge muzikale helden Gold Panda en Eleven Tigers (zie Gonzo (circus) # 101). Niets van dat alles, dus ook niet de DJ die tussendoor mocht draaien, DJ Nosedrip.

Biosphere Foto Trine Falch
Biosphere - Foto: Trine Falch

Halvelings hersteld waren we wel klaar voor de tweede avond met het elektronica-icoon Biosphere. Zijn voorprogramma, Hasselaar Oubys (zie Mind The Gap #70), moesten we door andere verplichtingen aan ons voorbij laten gaan. Ons trip tijdens het Artefact Festival begon dus goed en wel met de Noor Geir Jenssen. Onder de naam Biosphere is hij al twintig jaar actief. Hij was en is nog altijd één van de pioniers van de ambient elektronica. Daarvoor was hij natuurlijk wel al actief in het bekende Bel Canto. Vorig jaar leverde hij wel nog twee filmsoundtracks af. Maar een album als Biosphere is al geleden van 2006. Wij dus benieuwd naar wat de man ervan terecht zou brengen op een behoorlijk zeldzame liveshow in onze contreien. De man stond verscholen achter zijn laptop, achteraan het podium een scherm waarop de visuals werden geprojecteerd. Uit zijn laptop toverde hij bedwelmde, soms dubby, aandoende klanken. Klanktapijten die langzaam met elkaar werden verweven. Zachte, donkere lappen gemanipuleerde noise en field recordings. Klanken die ons in kennelijke staat van zweverigheid moesten brengen. Een gevoel dat moest worden versterkt door middel van de beelden die we zagen op het scherm. Beelden vanuit treinen die door een Noors landschap reden, beelden van een roltrap. Visueel het meest impact op ons hadden de beelden van een langzaam ronddraaiende camera op een boot die langzaam door een fjord gleed en die van een danseres die trage bewegingen uitvoerde. Deze beelden werden vaak in verschillende beeldbanen naast elkaar getoond. Hierbij startte de ene beeldbaan iets later dan de andere, waardoor het beeld klaarblijkelijk telkens een beetje opschoof. Het effect was een mooie verschuiving van tijd. Terwijl we probeerden meegezogen te worden in dit universum werden we telkens terug op aarde getrokken door de iets te luid pratende concertbezoekers naast ons. Of het onvoldane gevoel na het optreden dus helemaal aan Biosphere te wijten was betwijfelen we dus een beetje.

Amiina
Amiina

Afgelopen zaterdag waren we tijdig op post. In de Soetezaal van het STUK was het namelijk tijd voor een concert van de Ijslandse meisjes van Amiina. Bekend werden zij als het strijkkwartet van Sigur Rós. Een hoedanigheid waarin we ze drie jaar geleden nog zagen aantreden op Pukkelpop. Vorig jaar verscheen van hun hand een nieuw album, ‘Puzzles’. Een album waarop ze de hulp kregen van een drummer en een elektronica-artiest. Groot was dan ook onze verbazing toen de groep slechts met zijn vijven het podium betrad. Bleek dat volgens de verklaring van één van de meisjes tijdens het concert hun collega ‘too pregnant to travel’ was. Een feit dat blijkbaar toch meer invloed had dan ze hadden ingeschat. Tijdens het optreden moest nogal vaak van instrument gewisseld worden. Dit leidde, het moet gezegd, soms tot de nodige verwarring. Gelukkig leed het optreden er niet al te veel onder. Een optreden waarin de Amiina-vrouwen zich onledig hielden met allerlei instrumenten. Van autoharpen tot synthesizers en elektrische violen. Muzikaal hield het allemaal een beetje het midden tussen nieuw klassiek en ritmische akoestische elektronica. Subtiel maar vooral charmant. Niet in het minst dankzij de Ijslandse kleine discussies die zich tussen bijna elk stuk muziek ontsponnen op het podium. Iets zegt ons dat de groep het afwezige bandlid toch node mistte.

Muzikaal afscheid van het Artefact Festival namen wij in de Labozaal met de set van opnieuw een Noor, Lindstrøm. Hij mocht proberen met zijn space disco zorgen voor een dansbare einde van onze muzikale trip. De man nam, getooid met een feestelijke hoed, plaats achter zijn laptop voor een set vol bubbelende beats. Aanvankelijk twijfelde het publiek tussen staren naar het podium en dansen. Iets wat we al vaker zagen tijdens dit soort sets op het Artefact Festival. Heeft dit te maken met de context waarin dit gebeurt. De zaal heeft eerder de feel van een rockclub dan van een zweterige club. Maar goed, Lindstrøm, trok en sleurde aan het publiek tot het langzaam overstag ging. Ondanks de foutjes in zijn mixes leidde zijn soms euforische housy beats tot hier en daar een wild danstafereel.

Dear Steve
Dear Steve - Herman Asselberghs

Uitgeslapen en eindelijk verlost van die hardnekkige verkoudheid gingen we op zondagnamiddag nog even langs op de expo van het festival. Daar zagen we interessante en mooie werken zoals ‘Coal Fired Computers’ (Graham Harwood en Matsuko Yokokoji). Een stel computers en varkenslongen dat vanop de binnenplaats van het STUK werd aangedreven door een ouderwetse stoomgenerator. Of het schijnbaar eenvoudige ‘Box With The Sound Of Its Own Making’ van Robert Morris uit 1961. Maar het hoogtepunt voor ons was ‘Dear Steve’ van Herman Asselberghs. Op een groot beeldscherm zien we hoe Asselberghs langzaam een Apple Macbook Pro, symbool van deze tijd, ontmantelt. In de voice-over horen we de brief die Herman Asselberghs schreef aan, de als we de geruchten mogen geloven terminale, Steve Jobs. In deze brief haalt hij genadeloos uit naar de ethiek van een bedrijf als Apple. Iets wat nog wordt versterkt door de doorzichtige zakjes met alle onderdelen die achter het scherm zijn opgehangen. Tussen de onderdelen hangen ook brieven en teksten van werknemers van fabriekjes waar die onderdelen in soms op zijn zachtst gezegd arbeidsonvriendelijke omstandigheden worden vervaardigd. Alleen al dit werk maakte de tentoonstelling de moeite waard.

tekst:
Maarten Timmermans
beeld:
IMG_4915
geplaatst:
wo 23 feb 2011

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!