Pukkelpop, Funshopping of Runshopping?

Humo, in naam en reputatie een eerbaar blad, verspreidde recent het gerucht dat Ingrid Lieten, kersvers viceminister-president, op Pukkelpop frieten bakt. Gonzo, in naam en reputatie een oneerbaar blad stuurde zijn op één na grootste onverlaat (mt) de weide op die spoorslags en naar jaarlijkse gewoonte elke friettent persoonlijk checkte – letterlijk alles wat ook maar een beetje interessant was gemist, maar wel goed gegeten – wel geen Lieten tegen het lijf gelopen. F(l)ieten dan weer wel. Uw dienaar verliet zijn biotoop en deed drie dagen lang aan Runshopping. Hij aanschouwde de massa, was op zoek naar trends en had over alles een mening (wat best lastig blijkt te zijn). Pukkelpop, hele waarheden, halve verzinsels en veel roddels.

Pukkelpop is een uit de kluiten gewassen doctoraatsthesis waard.

Is Pukkelpop een neerslag van de jongerencultuur anno 2009? Levert het ons de blauwdruk op van de jongere en eeuwig-jongere van vandaag? Meest opvallende vaststelling: eigenheid is nog steeds een heikel punt bij de jeugd. Vestimentair zijn de regels duidelijk, of men is in het bezit van een bruin lijf en presteert het om een dag lang halfnaakt rond te hossen of men is zich bewust van zijn minder goddelijke torso en men draagt een t-shirt waarmee men zijn eigenheid (de perfecte one-liner) denkt te onderstrepen. Noteer alle spreuken die u las in een boek en u hebt morgen een degelijke pocket op de markt. Wie belt Douglas Coupland? De zomer van 2009 was de zomer van ‘Bonkers’. Nog een vaststelling: de jeugd is in weerwil van grootse onderzoeken met weinig tevreden. Geeft ze een beat, meneer en ze dansen als jonge wolven de nacht door. Dansen op de vuilnisbelt.

En dan nu de vierhonderd meter sprint, een sprint met hordes, een occasionele regenbui en een stofwolk.

Donderdag 20 augustus

Ellenlange wachtrijen en een lamentabele ticketcontrole zorgden ervoor dat uw dienaar The Juan MacLean miste. De groep is nog steeds het best bewaarde geheim op het DFA-label van James Murphy en had een eerste hoogtepunt van de dag kunnen worden. Ook de überproducer die tussen twee bedrijven in een fijn elektronicaplaatje bij elkaar pleurde Jon Hopkins misten we op een straatlengte. Pukkelpop begon voor ons met een degelijke Dizzee Rascal in de Marquee. Vreemd genoeg een tent waar je het concert beter buiten dan in kan volgen. Dizzee Rascal had een deejay meegebracht die zijn geschiedenis kent en zijn set kruidde met vintage rave, acidblieps, grime en ontregelde hip hop. Rascal zelve miste zijn start niet en hield het tempo uiterst strak. Like A Rollercoaster. Bonkers is geen synoniem voor Wankers. Alvast één iemand die bevestigde.

Op het vasteland is Sub Focus een onbekende, in zijn veilige thuishaven staat de jonge Brit te boek als één van grootste beloftes in de drum&bass. Exact twintig minuten lang hielden we halt bij Sub Focus & Mc Jakes en hoorden in deze korte tijdsspanne drie Ram-releases door de speakers blazen, vreemde keuze omdat de labelmanager van Ram en de absolute Don van de drum&bass Andy C dezelfde avond nog aantrad. Het had net iets meer mogen zijn.

Opvallend aan Pukkelpop is de strikte scheiding tussen de Dancehall, de Boilerroom en de rest van het festival die twee aparte werelden lijken. Ondanks de stevige opkomst en de laaiende reacties blijft dance op het festival het heikel punt in de programmatie. Dance op Pukkelpop is techno, house, drum&bass en elektrotrash. Een nieuw geluid als dubstep wordt vakkundig weggemoffeld in de Chateau en nieuwe trends als Wonky, Funky en UKF komen helemaal niet aan bod. Ook de selectie van de namen is weinig creatief (hoofdzakelijk grote namen en erg weinig opkomend talent) en bewijst dat de programmatoren van dienst weinig kaas van het genre gegeten hebben.

Wilco had een off-day. De Parijzenaar Busy P heeft zijn verleden mee (manager van Daft Punk ), zijn toekomst (labelmanager van EdRec) en had een stapel goede platen meegebracht, maar helaas ook een ego dat vaak net iets groter leek dan de Boilerroom. Simian Mobile Disco had een degelijke live-set en heeft in alles in zich om zichzelf binnen drie jaar tot de evenknie van The Chemical Brothers te ontwikkelen. Een groep om te volgen.

Fact: van de Surprise-Act zal iedereen zich binnen een goed jaar enkel herinneren dat het toen hard begon te regenen. Van Opeth herinneren wij ons vooral dat de geruchten (intelligente metal bestaat) kloppen, dat collega (swat) nog steeds de vinger aan de pols houdt (zijn enige Pukkelpoptip: zeker checken!) en dat ze over de beste geluidsmixer van het festival beschikten. Een loepzuivere set en een energie-explosie zonder gelijke. Straf. Ronduit pijnlijk was Booka Shade of hoe twee degelijke producers zichzelf omtoveren tot een carnavalsact zonder gelijke en hun reputatie te grabbel gooien.

Niet allen de muzikant heeft talent nodig, ook het publiek. Het overviel Beirut die nog steeds moet opboksen tegen het succes van zijn onverwachte hitsingle. De Marquee was te groot voor deze jongen die meer applaus en respect verdiende.

Alles wat u hoorde of las over Faith No More klopte.
Maar zou u op familieweekend willen met Mike Patton?

Vrijdag 21 augustus

Sympathie hebben voor iemand helpt. Uitzonderlijk was de set van Paul Kalkbrenner niet, maar het bescheiden succes dat de man na jaren in de luwte dit jaar te beurt viel wensen we hem van harte toe. Kalkbrenner die zijn gouden plaat voor ‘Sky&Sand’ in de lucht hield was vreemd genoeg het mooiste moment aan zijn set. Hun passage in de Brusselse Recyclart zinderde nog na, maar op Pukkelpop degradeerde Buraka Som Sistema zichzelf tot de Portugese versie van Milk Inc (toegegeven, deze one-liner hebben we geleend). Hun optreden miste de subtiliteit en de degelijkheid van hun plaat. Next. Het is een vaststelling dat heel wat groepen moeite hebben om hun eigenheid naar een groot festival te vertalen en – wie weet vaak tegen beter weten in – kiezen voor de gemakkelijkheidsoplossing. Ook het Duitse elektrotrash collectief Alter Ego trok alle registers open en reed zichzelf in de vernieling. Alleen was dat hier misschien net de bedoeling.

Gooiden opnieuw (en opnieuw) hoge ogen: Madensuyu. Het duo verdiende een betere plaats dan de krappe Wablief?! tent (de Marquee is op hun maat gesneden), maar laat rock-‘n-roll klinken zoals wij het graag hebben: loeihard, intens, hoekig, met respect voor de stilte en bezwerend. Madensuyu was wat ons betreft één van de topacts van deze Pukkelpopeditie. We zijn fan voor het leven.

De Wablief?! bleek conceptueel dit jaar nog meer dan anders de plaats waar alle Belgische bands naar verbannen werden. Weggemoffeld als iets om zich voor te schamen.

We pikten een flard The Jezus Lizard mee en kregen heimwee. De geur van oude Mind The Gaps en 1992 kleurden een waas voor onze ogen.

Onderweg naar de Club vijftien minuten van The Ting Tings meegepikt. Eén single is niet genoeg om de vierkante meters op het hoofdpodium te vullen. Geef het duo nog drie jaar en een stevige band als rugdekking en wie weet komt het ooit nog goed.

Vier jaar terug zagen we Patrick Wolf voor het eerst solo aan het werk op het Domino-festival in de AB. Een concert dat voor eeuwig in ons geheugen gegrift staat. Op Pukkelpop, zijn derde passage op het festival, had hij een groep meegebracht. Het gedroomde excuus voor Wolf – de bastaardneef van Antony And The Johnsons – om een bombastische set, bij momenten over the top af te leveren. Een duet met Florence & The Machine dringt zich op. Een hoogtepunt, dat werd verlengd door de vurige set die Health neerzette in een afgeladen Chateau. Zelden heeft het huwelijk van de ontregelde noise van Black Dice en shoegazing zo overtuigend geklonken als hier. De Amerikaanse band heeft in het verleden live vaak de bal misgeslaan maar hun passage op Pukkelpop was een enkel ticket naar de hel en het vagevuur. Brandend. Smeulend. Ja, het ging hard in Hasselt.

U bent voor Fever Ray of niet. Wij vonden de plaat en de set van Karin Dreijer Andersson teveel een one-trick pony om lang te boeien. Het was de vierde keer in goed een jaar dat we Squarepusher aan het werk zagen en het was de minste keer, enkel en alleen omdat het geluid ondermaats was. Helaas, want Jenkinson had hier eigenlijk horen te schitteren.

‘dEUS does not exist’ (Sugarcubes)

En toen was het tijd voor de absolute headliner van Pukkelpop 2009: Kraftwerk. De Duitse peetvaders gaven een uitmuntend optreden dat alle verwachtingen inloste. ‘Duitse Degelijkheid’ is wat verwacht werd en wat we kregen. Opener ‘Man Machine’ zette meteen de toon: een feilloze klank, geen flitsende visuals maar wel trage videobeelden (zijn we, kinderen van het MTV-tijdperk, hier nog aan gewoon?) en oude typografie. Kraftwerk trotseert de tand des tijds en liet zich niet verleidden tot een hippe, dansbare set, maar gaf een mooi overzicht van hun muzikale carrière. Het was ook de eerste groep op Pukkelpop die de harde festivalwetten (snelheid, de nood om snel te scoren) wist te omzeilen. Met Kraftwerk bracht Pukkelpop een stuk geschiedenis naar de weide. Waardig, integer en innemend.

Zaterdag 22 augustus

De spek met eieren van ons ontbijt lagen op onze maag, maar voor de rest hoort u ons niet klagen… Iemand Katinka Polderman gezien? Wij ook niet. Het pleit niet voor ons, maar om de dag goed in te zetten hebben we het Nederlandse drum & basscollectief Noisia gecheckt. Hun mixcompilatie op het Britse Fabriclabel was één smeulende brok dolgedraaide drum&bass en hun set op Pukkelpop was dat ook. Noisia werd opgevolgd door Don Rimini, een Parijzenaar met zijn roots in de hip hop die – eindelijk – met kennis van de geschiedenis een degelijke set afleverde. Helaas, hebben we enkel het begin meegenomen omdat we op weg waren naar Hudson Mohawke. De nieuwste signing op het Warplabel leverde een degelijke debuut af waarop hij flirt met avantgarde elektronica, hip hop en smashed beats. De jongeling uit Glasgow – zijn gebrek aan présence wekte bij ons vooral sympathie op – werkte zich verdienstelijk door zijn set, maar mist nog wat maturiteit om echt te overtuigen. Of hij echt de troonopvolger van Prefuse73 is valt nog af te wachten. Ook uit de Warpstal is Gang Gang Dance. Het vorig jaar verschenen ‘Saint Dymphna’ was één van de top tien platen van 2008, maar op Pukkelpop bleef de band ondermaats. Men slaagde er niet in om hun smeltkroes van geluiden tot één brok te kneden. Een concert dat pijnlijk de mist inging. Dat we hierdoor Deerhunter misten maakte het eigenlijk alleen maar meer pijnlijk. Steve Aoki staat bij ons te boek als de ontdekker van Bloc Party en de man die de meest lamentabele deejayset sinds jaren op zijn naam heeft staan.

Weinig elektronica dit jaar op Pukkelpop. Hudson Mohawke, Jon Hopkins en Fennesz waren zowat de enige drie die de dienst mochten uitmaken. We hadden eerlijkheidshalve wat te doen met de Fennesz. De ongekroonde koning van de glitchelektronica stond in de vooravond in de Chateau geprogrammeerd. Vooral de omstandigheden, bezoekers die in en uit liepen, een beperkte geluidskwaliteit, deden hem de das om. Fennesz zijn muziek is te gelaagd en en te fragiel om een festival als dit te overleven en het valt te betwijfelen of men op die manier veel toevallige passanten kan overtuigen.

De bio van Florence & The Machine leest als het perfecte promoplaatje (nachtkoning versiert haast toevallig een platencontract en overtuigt Simian Mobile Disco om de productie op zich te nemen). Toch wist Florence & The Machine de hoge verwachtingen (de nieuwe Kate Bush) in te lossen. Muzikaal scoorde Florence en haar groep hoge toppen, wist ze het publiek te charmeren (zelf was ze ook erg onder de indruk van de grote opkomst en respons) en bewees ze vooral dat ze de hype zal overleven. Een toekomstige kandidate voor het hoofdpodium.

Het was kiezen tussen de kroonprins van de minimal house Luciano (met een live-orkest werd ons verteld) en oudgediende Kevin Martin van The Bug. We gokten, ondanks wat reserves, voor de laatste en kozen goed. Martin leverde een verschroeidende set af vol stomende beats, ragga, dubstep en wist de geluidsbalans goed in evenwicht te houden (wat vaak zijn probleem is). Ook de mc van dienst scoorde hoge toppen.

Meteen ook het laatste optreden dat we zagen. Onze plannen om later Magnetic Man, Tortoise en Ellen Allien en Moderat te gaan bekijken lieten we varen toen we wat goed tegen het lijf liepen. Ook dat is Pukkelpop.

Funshopping of Runshopping, onze benen willen nog net mee. We zijn dankbaar, moe en tevreden.

tekst:
Peter Deschamps
geplaatst:
zo 23 aug 2009

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!