Paranon

Het album ‘Paranon’ van Zeno van den Broek is een volgende stap in zijn verkenning van gesuggereerde ruimtelijkheid in klank. Qua uitgangspunt doet het denken aan het werk van Alvin Lucier en Phill Niblock: sinusgolven die ten opzichte van elkaar bewegen en zo interferentie teweegbrengen, waardoor pulseringen en nieuwe tonen geboren worden.

Waar Van den Broek afwijkt van de genoemde componisten is dat hij het materiaal tot het uiterste gereduceerd heeft. Geen stapelingen van tonen op minimale afstanden van elkaar, zoals bij Niblock. Geen combinatie van een bewegende sinusgolf met akoestische instrumenten, zoals bij Lucier. Die beperkingen hebben tot gevolg dat je optimaal kunt volgen wat er gebeurt.

Wat dat betreft sluit ‘Paranon’ aan bij de film ‘Fly’ van Yoko Ono, waarin twintig minuten lang een vlieg gevolgd wordt die over een naakt lichaam kruipt. Hoewel er ogenschijnlijk weinig gebeurt, creëren die twee elementen en het trage tempo samen een gewaarwording van alertheid en ontspanning. Net als die trippelende vlieg op dat lijf houden de golven in de twee stukken op ‘Paranon’ je aandacht gevangen.

Hoe geconcentreerder je luistert, des te meer neem je waar van trillingen en veranderende onderlinge verhoudingen. Met de veranderende afstanden van de golven tot elkaar, en het trage tempo waarin ze ten opzichte van elkaar bewegen, creëert Van den Broek akoestische ruimte, doet hij een ingreep in de ruimte waar je je in bevindt.

Als je de samenstellende delen in ogenschouw neemt, lijkt het minder dan niets. Maar met de nodige oplettendheid en concentratie krijgt dit werk opzienbarende diepte, en neem je elke keer dat je luistert andere verschijnselen waar in de resulterende geluiden.

tekst:
René van Peer
beeld:
Zeno_Van_Den_Broek_Paranon
geplaatst:
do 9 jan 2020

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!