Onwetende winnaars

Zonder zich bewust te zijn van het bestaan van genres als (post)industrial, verraste Oake eind 2014

Eind 2014 verraste het Berlijnse duo Oake de doorgewinterde industrialliefhebber met het album ‘Auferstehung’. Het was een plaat die ergens op de grens tussen techno en slome industrial de duisternis omarmde. Een babbel verder blijkt het duo totale nieuwkomer in het genre.

Het lijkt bizar dat je als band een sound als die van Britse industrial bands als Cabaret Voltaire of Coil kan neerzetten zonder dat je ooit van die bands had gehoord. Dat je een van de strafste industrialplaten van het moment maakt zonder dat je beseft dat het genre bestaat. Het is moeilijk te geloven, maar ook indrukwekkend dat iemand gewoon na wat experimenteren met klanken een eigen geluid vindt dat nauw aansluit bij donkere sfeervolle techno én de eerder genoemde (post)industrial acts. En dat diegene pas later, wanneer er een eerste ep wordt uitgebracht, door anderen op de gelijkenissen met die acts gewezen wordt.

Onbekend
Voor een band die beweert niet in toeval te geloven, steken er opvallend veel betekenisvolle onvoorziene voorvallen in het beginverhaal van Oake. Toevallig leert Oake Hayley Kerridge (de echtgenote van Samuel Kerridge en brein achter de Contort-feestjes, ks) kennen, toevallig voelt hun muziek identiek aan die van Kerridge, toevallig belandt hun muziek bij Downwards … Het klinkt als een sprookje. En zo klinkt hun muziek eigenlijk ook, als een duister sprookje dan wel, of als een verhaal waarvan je als luisteraar zelf de woorden en beelden mag invullen. Oake laat graag veel aan de verbeelding van de luisteraar over.
In april 2013 verschijnt bij Downwards de allereerste ep: ‘Offenbarung’. Het duo, dat dan nog niet te veel verklapt over wie zij zijn, bestaat uit Eric Goldstein en Bathseba Zippora. De twee leerden elkaar tien jaar eerder kennen tijdens een feestje, vertelt Goldstein via e-mail. “Wij hebben elkaar voor het eerst ontmoet na het eerste optreden van mijn oude band. Wij hadden keiveel vrienden uitgenodigd voor dat optreden en na de show bleef iedereen rondhangen. Daar zijn Bathseba en ik ook met elkaar in contact gekomen.”
“Er was geen bewuste aanleiding om Oake te beginnen. Ik spendeerde veel tijd aan muziek maken en had een geluid gevonden dat ik verder wilde uitpuren. Aangezien wij intussen samenwoonden, was het logisch om dingen uit te proberen met dat geluid. En zo is Bathseba begonnen haar stem in de muziek te gebruiken.” Inspiratie voor de naam haalden ze bij Ancient Sky, een stonerpsychedelica-band uit Brooklyn. “Op het album ‘T.R.I.P.S.’ stond de track ‘Oake Island’. Wij vonden allebei de klank en het uiterlijk van het woord leuk. Het voelt krachtig en diep.”

maagden
Omdat aan het begin van het gesprek nog niet duidelijk is dat Oake in hun begindagen totaal niets afwist van het bestaan van industrial, vinden wij het verrassend dat het duo buiten enkele elektronische namen als Aphex Twin, UNKLE en Goldie, vooral namen uit de metal-, postpunk- en hardcorescene zoals bijvoorbeeld Cult of Luna, These Arms Are Snakes, Mob, Norma Jean, Defeater en Khoma als muzikale invloeden opsomt. Pas later tijdens het gesprek laat Goldstein weten niet op de hoogte geweest te zijn van het bestaan van acts als bijvoorbeeld Cabaret Voltaire of Coil. “Onze muzikale roots liggen vooral in de hardcore en metalscene. Daar groeiden wij mee op.”
“Wij waren ons totaal niet bewust van die muzikale link. Waarschijnlijk gelooft niemand ons, maar wij kenden Coil en Cabaret Voltaire niet eens. Wij waren echt volledige maagden in dit genre en dat gaf ons, alvorens wij het genre dus begonnen te bestuderen, creatieve vrijheid. Dat missen wij nu. Het was een zegen zo onwetend te zijn, en om vanuit een andere muzikale achtergrond het idee te hebben techno te versmelten met de muziek waarmee wij groot werden. Als wij uitgingen, kregen wij vaak vragen over die bands. Of wij dat nummer of album kenden, en al wat wij konden antwoorden was: “Sorry, daar zijn wij niet bekend mee. Wij kennen er niets van.” Eerlijk, dit soort muziek, ik weet zelfs nauwelijks hoe ik het moet omschrijven. Is het nu noise, power electronics, bleak techno, experimental of industrial? In het begin waren wij zo naïef te denken dat wij iets ongehoords deden. Natuurlijk zijn wij nadien op onderzoek uit gegaan, hebben wij er veel over gelezen en onszelf opgevoed, en natuurlijk vinden wij die bands goed. Maar wij moeten voorzichtig zijn dat wij er niet te veel naar luisteren. Want zij zijn te goed en het zou veel te veel ons eigen werk beïnvloeden. En eigenlijk willen wij gewoon vrij zijn van dat soort voor de hand liggende invloeden.”

Openbaring
“De manier waarop de muziek voor zowel de ep’s als voor de lp werd gemaakt, was eigenlijk dezelfde: groeien in volwassenheid. ‘Offenbarung’ (openbaring, ks) was onze eerste ep. Toen we die maakten, waren wij er ons absoluut niet bewust van dat er mensen bestaan die al naar dit soort muziek luisterden, dat er al muziek als deze bestond. Dus die periode waarin wij deze ep aan het afwerken waren, was een revelatie voor ons, het moment waarop wij een heel nieuw universum aan geluiden ontdekten. Na de release leerden wij enorm veel over andere muzikanten, en over die wereld waarvan wij ineens deel uitmaakten en die ons probeerde te omarmen. Met dat in het achterhoofd, creëerden wij ‘Vollstreckung’ (uitvoering, handhaving, ks). Wij moesten eerst onszelf vinden, dan onszelf leren begrijpen en dat probeerden wij dan samen te voegen. Bij dat alles probeerden we onszelf trouw te blijven door de elementen te gebruiken die wij intussen geleerd hadden, en daarmee onze plaat te maken. ‘Auferstehung’ kan je dus zien als onze persoonlijke verrijzenis.”

grap
Uiteindelijk is het dus verrassend dat Oake bij Downwards terechtkomt. Dat Britse label laat zich al meer dan twintig jaar kennen als de meest fantastische plek voor muzikanten die spelen met de grenzen van techno en industrial. Bands die de Britse post-industrial sound telkens van zuurstof voorzien. Acts die continu met duisternis en het occulte spelen. De meest ideale plek voor Oake dus. “Downwards is een fantastisch label om deel van uit te maken. Eric kende al wel Sandwell District, Regis en andere Downwards-namen. Maar wij hebben nooit gedacht bij Downwards te releasen. Het was zelfs nooit de bedoeling onze muziek uit te brengen. Hoe dan ook, Eric dj’t best veel en ontdekte dat een van zijn collega’s (Claudia Eden, ks) het artwork voor Downwards deed. Dus vroeg hij haar enkele platen. Zij bracht geregeld wat mee en vroeg op een dag of hij zelf ook muziek maakte. Uiteindelijk bezorgde hij haar enkele tracks, zij toonde die aan Karl O’Connor en hij wilde meteen de eerste Oake-plaat uitbrengen. Wij dachten dat het een of andere grap was.”


Bij datzelfde Downwards verscheen ook in 2013 ‘A Fallen Empire’, het debuutalbum van (Samuel) Kerridge. Ook Kerridge maakt muziek waarin industrial-elementen gekruist worden met drones en ijle technoklanken. Muzikaal is hij enorm verwant aan Oake. Beiden hebben intussen enkele malen het podium gedeeld en zijn zelfs beste vrienden geworden. “Eric leerde Sams vrouw Hayley kennen tijdens ADE in Amsterdam. Toen hadden zowel Samuel als wij nog niets bij Downwards uitgebracht. Diezelfde nacht ontmoette Eric ook Karl van Downwards voor het eerst. Het werd een lange nacht die later op verschillende locaties en op andere momenten werd verder gezet, tot er uiteindelijk usb-sticks werden uitgewisseld tijdens Sam en Hayley’s Contort-nacht, en dat leidde uiteindelijk tot een goede vriendschap. Met andere woorden: wij waren niet van elkaars muziek op de hoogte en daardoor des te meer verrast toen we naar elkaar begonnen te luisteren. Ook al geloven wij niet in toeval, het staat buiten kijf dat wij elkaar ooit eens moesten ontmoeten.”

Verhaal
Als je de songtitels op ‘Auferstehung’ bekijkt, valt het op dat alle tracks ingedeeld zijn volgens een verhalende structuur. De plaat bestaat uit een voorwoord, drie hoofdstukken en zeven boeken. Daardoor lijkt het alsof ‘Auferstehung’ niet zomaar een plaat is, maar een geheel dat van begin tot einde moet worden beluisterd, alsof je door een boek bladert. Het enige verschil is dat je een boek af en toe opzij kan leggen. Dit album moet je in zijn volledige lengte in één keer uitzitten – het liefst met je ogen toe, zodat je verbeelding de volle vrijheid krijgt. “Wij maakten onszelf altijd wijs dat eens een song afgewerkt is, die niet meer veranderd mag worden, omdat wanneer wij naar de track luisteren met onze ogen dicht, wij ons het volledige bijhorende verhaal nog visueel kunnen indenken. Dat is onze manier om een verhaal te vertellen. Het verhaal is niet gepland. Wij willen onszelf door zowel de muziek als onze eigen verbeelding laten verrassen. Wij delen graag met elkaar welk soort beeld welke track in ons oproept. Dat leidt automatisch tot een soort van filmische muziek. Voor het album wilden wij iets maken dat – wanneer het in zijn geheel wordt geconsumeerd – een hoorbaar narratief heeft, dat niet alleen een afzonderlijk beeld per track oproept, maar een beeld schept door alle songs heen, en uiteindelijk bij de laatste track afsluit.”

Deconstructie
Het tweede deel van de titels is een onleesbare collectie van schijnbaar weinig betekenis hebbende woorden – woorden als ‘Edunien Edreue’ of ‘Graevann Grewen’ – in de een of andere onbekende of oud-Germaanse taal. Ook op de twee voorgaande ep’s speelt Oake met die reeks van onverstaanbare woorden. Daar zijn de verschillende tracks alleen niet in boeken onderverdeeld. Het bewust narratief oproepen beperkt zich dus tot het album.
“De titels zijn eigenlijk in het Duits. Alleen is het allemaal gedeconstrueerd. Wij wilden de songs een bepaalde diepte geven, maar tegelijkertijd wilden wij niet onze gedachten en de thema’s van de songs blootleggen, omdat ieder zijn eigen idee over de muziek moet vormen. Door een song een duidelijke naam te geven, zou de luisteraar te zeer verklapt worden waarover het nummer gaat. Het zou de magische mogelijkheden voor ieders kleine verhaal wegnemen.”

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!