Tweede verslag van het 17de nieuwe muziek festival November Music, dat plaats vond van 11 t/m 15 november in Den Bosch.
- Extended Play
Helemaal achter in de galerie van Majke Hüsstege in Den Bosch bevindt zich ‘Extended Play’ van de Engelse geluidskunstenaar Janek Schaefer. Zijn veelbekroonde installatie bestaat uit negen grammofoonplatenspelers, die in groepjes van drie staan opgesteld op de vloer van de ruimte.
De negen identieke platenspelers spelen door Schaefer zelf opgenomen en op EP vastgelegde ‘Jodoform’ composities af. Een ‘Jodoform’ compositie bestaat uit een ‘10 minute score’ voor cello, piano of viool en werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de BBC afgespeeld na het middagjournaal van 12 uur. Binnen de ‘10 minute score’ werden toonreeksen verwerkt, die als geheime codering voor berichtgevingen werden toegepast. Schaefer heeft alle afzonderlijke viool, cello en piano partijen vastgelegd op EP’s. De negen draaitafels spelen tegelijkertijd de verschillende partijen af. Daarbij zijn de variaties in snelheid, de plaatsing in de ruimte, het tijdelijk stilzetten van een pick-up en het heropstarten van de platen van invloed op de samenklanken die de expositieruimte vullen. Met de ‘Jodoform’ als intrigerend uitgangspunt en de meditatieve uitwerking van de klankenreeksen vormt ‘Extended Play’ een klassieker in de wereld der geluidsinstallaties. Solo zal Janek Schaefer de bezoekers van W2 op de vrijdagavond verpozen met nog meer ambientgeweld. (Lees zijn concertverslag in deel 3 over November Music.)
Met Bram Stadhouders Korps staat er een heel regiment talenten op het podium. Over hetgeen er op het podium gebeurt is goed nagedacht en de afspraken zijn helder. Het korps is dan wel vernoemd naar Bram Stadhouders, maar hij is in principe een pionnetje in het geheel. Ieder heeft een prominente plek binnen het geluidsspectrum. Bram Stadhouders Korps wordt gekenmerkt door een filmische sound. Bij bepaalde passages moest ik terugdenken aan Tuxedomoon, zonder zang en in een hedendaags jasje. De meeste nummers worden subtiel opgebouwd met kietelende snaar- en/of elektronicaklanken. Al ras overgaand in masserende sfeerwisselingen. Het rijk gevulde geluid, met allerhande blaas, percussie en synth toevoegingen, zwelt steeds verder aan. Vooral de goed getimede slagwerk accenten van Onno Govaert geven de muziek een dreigende kracht mee. Toch wordt het zelden explosief, behalve halverwege het concert in het noise-nummer ‘Future Vision’. Avontuurlijke uitschieters zijn ‘Gravity Streams’ en ‘Hello Sleeper’. Een mooie kennismaking met een korps vol potentie.
Er is heel goed nagedacht over de programmering. Het siert het gehele festival. Een festival dat is uitgegroeid tot een toonaangevend festival op het gebied van nieuwe muziek. Gisteravond, bij Daniel Johnston, werd het grootste bezoekersaantal genoteerd sinds het bestaan van November Music. Vanavond is de zaal matiger gevuld, terwijl het programma vele malen spannender is. Als het gaat om grenzen verleggen, dan is W2 nu ‘the place to be’.
Polar Bear komt weliswaar uit een totaal andere muziekhoek. Toch past deze moderne jazz-formatie perfect na het Bram Stadhouders Korps. Beiden hebben het avontuur hoog in het vaandel staan. Stadhouders bevindt zich in het introverte deel van de muziekbeoefening, Polar Bear bevindt zich aan de extroverte zijde. Daar ligt het grote verschil. Luchtig, dwars en speels is het spel van de Engelsen. Vreemde eend in de bijt en croonende smaakmaker is natuurlijk Leafcutter John. Daarbij slaat de virtuoze trommelaar Sebastian Rochford het geheel luchtigjes in elkaar. Zal zeker een muzikaal feestje zijn geworden. Helaas riep het openbaar vervoersschema mij tot de orde van de dag en moest ik het tweede deel van het concert laten varen.