Musique Barbare

Met verftubes als raketten, en lijfspreuken als ‘I do not paint, I hit’, mag het niet verbazen dat Karel Appel de muziek met dezelfde storm en drang benadert als zijn schilderkunst. Net als bij de COBRA expressionisten, wandelt Appel in 1963 de Hilversumse Phonogram-opnamestudio binnen met een open houding die kinderlijke naïviteit combineert met de woede van een gekooide tijger. Bedoeling is om tot een bijzondere soundtrack te komen voor de documentaire die zijn vriend cineast Jan Vrijman over hem maakt. Wie graag slaat, wordt natuurlijk meteen verleid om de aanwezige percussie-instrumenten een onorthodoxe behandeling te geven. Of, waarom niet, op alle instrumenten te meppen. Dat is echter maar een deel van het verhaal: ook de technische kant boeit Appel, en er wordt druk met effecten (echo, vertragen, versnellen) geëxperimenteerd. Is dat een bokaal met verfborstels die tegen de grond gaat, of de vleugelpiano? Het klinkt in elk geval fantastisch! Karel Appel gooit ook zijn eigen stem in de strijd, met een prachtig ‘Poème Barbare’ als resultaat. In deze kamer is barbaar een eretitel. De drie composities, samen achtentwintig minuten, zullen monden van verbazing doen openvallen bij zowel liefhebbers van de musique concrète van Pierre Schaeffer als bij ijzervreters, die heimwee hebben naar de beginjaren van Einstürzende Neubauten. We zijn Sub Rosa erg dankbaar dat dit Absolute Meesterwerk opnieuw verkrijgbaar gemaakt wordt op lp en cd, ook al omdat je voor een originele vinyluitgave (WVB/Philips, 1963) al snel meer dan 300 euro mag neertellen. Zoals wel vaker bij heruitgaven, is ook ‘Musique Barbare’ een grafzerk: alle protagonisten zijn intussen al overleden. Appel zelf, Vrijman, en ook Ed Van Der Elsken, wiens magistrale foto’s veel meer zeggen over Appel dan mijn 284 woorden.

tekst:
Peter Vercauteren
beeld:
KarelAppel_MusiqueBarbare
geplaatst:
do 20 dec 2018

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!