Mono no aware

Aspen Edities is het nieuwe label van gitarist/banjospeler Ruben Machtelinckx en eufonist Niels van Heertum, die hiermee een platform creëren voor de rond hen groeiende scene van impro- en kamerjazzmuzikanten. De eerste release is van Linus, Machtelinckx’ duo met saxofonist/klarinettist Thomas Jillings dat nu al jaren speelt met vaste gasten Van Heertum en hardangerviolist Nils Økland maar trouw aan de soms een beetje bespottelijke eigennamenliefde in de improv-scene hun namen apart in de groepsnaam blijft noemen. Op hun nieuwste is de bezetting bovendien uitgebreid met de Noorse percussionist Ingar Zach. Het bandgeluid belandt daarmee ergens tussen de drone-achtige, grotendeels geïmproviseerde voorganger ‘Felt Like Old Folk’ en hun met drummer Øyvind Skarbø opgenomen plaat uit 2015, al is Zach een vele malen subtielere drummer dan Skarbø: zijn gigantische gran cassa-bassdrum wordt zelden beslagen en vaker bestreken of zachtjes betrommeld. En af en toe staat hij zichzelf een venijnige triangelpartij toe. Daarnaast is de aanwezigheid van folk in het groepsgeluid flink opgeschroefd: opener ‘Islander’ en de eerste helft van het geïmproviseerde ‘Stir’ lijken met hun prominente melodische rol voor Økland bijna traditionals en op het swingende ‘Fairbanks’ zien we onszelf gerust een dansje doen. Van Heertum neemt de tweede release op Aspen voor zijn rekening en debuteert met zijn kwartet Veder, met naast Machtelinckx ook Joachim Badenhorst op klarinet en saxofoon en de Noorse trompettist Eivind Lønning. ‘Evergreen’ is een verzameling van vijf composities van Van Heertum en twee groepsimprovisaties. Dat je als luisteraar niet direct hoort welke stukken gecomponeerd zijn en welke geïmproviseerd, is te danken aan de stijlvastheid van de band: traag en voorzichtig glijdt de band van akkoord naar akkoord, rustig de tijd nemend voor iedere noot en elk moment. Soms schiet iemand een paar nootjes een zijweg in of wisselen de bandleden elkaar af in korte solo’s, maar snel keren de muzikanten telkens weer naar hun gezamenlijke identiteit, die zich voortbeweegt zoals een plant groeit: onvoorspelbaar maar gestaag en beheerst. Het is op de derde en voorlopig laatste release van Aspen Edities dat voor het eerst een muzikant die niet Machtelinckx of Van Heertum zelf is centraal wordt gezet. ‘When The Shade Is Stretched’ is een splitalbum met solowerk van Machtelinckx en de onderbelichte muzikant Frederik Leroux. Beiden focussen op de banjo als hoofdinstrument en laten zo zien wat er allemaal mogelijk is met dat soms verguisde instrument, ver voorbij de clichés. Waar Machtelinckx zeven uitgekiende composities brengt waarin hij zich een economisch arrangeur toont, verrast Leroux met boeiende, grillige en expressieve stukken, waarin hij zijn banjospel elektronisch bewerkt met echo’s en galm en paart aan field recordings. Van het claustrofobische ‘The Faerie Queene’ tot het galopperende ‘Woman On A Rocking Horse’, bijna een parodie op blue grass banjospel, is Leroux’ kant hier een revelatie die nieuwsgierig maakt naar welke boeiende vrienden Machtelinckx en Van Heertum in de toekomst nog onder het voetlicht gaan brengen.

tekst:
Benjamin van Vliet
geplaatst:
ma 12 aug 2019

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!