‘Made In China’ is een fotoboek van Johan Nieuwenhuize, die drie maanden in het Three Shadows Photography Art Centre in Beijing doorbracht als kunstenaar in residence. Nieuwenhuize ging erheen om er “troep” te fotograferen, zoals het in het boek wordt genoemd. Rotzooi of stof zoals hij dat samengebonden of gecombineerd aantrof, af en toe aangevuld met een vervreemdend element (bijvoorbeeld een vaas uit Nederland). En hij fotografeerde er zichzelf. Als Nederlandse jongen in die andere werkelijkheid. Als bebrilde blonde slungel die zijn plek niet helemaal kan vinden in het schijnbaar ontoegankelijke Chinese labyrint. Je ziet hem gehurkt in een G-Star jeans die hij door Chinezen liet namaken, of aan een spoorlijn met zijn t-shirt omhooggetrokken. Zijn houdingen heeft hij eveneens nagebootst van de Chinezen; die ook hun shirt omhoog doen wanneer ze het warm hebben terwijl ze aan de spoorlijn staan te werken, en die ook vaak op hun hurken zitten. En hij portretteert via die troep indirect ook nog eens zichzelf. Het zijn portretten die weinig vrijgeven, die meer vorm dan emotie overbrengen.
Nieuwenhuize ervaart het fotograferen van “troep” als zelfportret en dat komt doordat hij van thuis een diepgewortelde verzameldrang heeft meegekregen. Zijn ouders bewaren van alles op zolder. Nieuwenhuize benadert die troep dus niet als documentair fotograaf, maar als iemand die op zoek is naar zijn identiteit. En volgens ons ook als iemand die in het (digitale) snelle tijdperk leeft en die geleerd heeft beelden te maken die instant behagen maar niet meteen een inhoudelijke diepte hebben. Zijn boek leest namelijk een beetje als een virtuele werkelijkheid. Hij heeft het ingedeeld alsof het een ruimte betrof. Op zich is het daardoor wel enigszins fascinerend. Maar je voelt toch dat deze kunstenaar nog jong en zoekende is en eigenlijk nog niet helemaal beseft waar zijn kracht zit. Het interview door Wim van Sinderen (conservator Fotomuseum Den Haag) achteraan brengt weinig spannende informatie en had herleid kunnen worden tot een paar citaten of tot een simpele beschrijvende inleiding tot het project. Uit het interview blijkt namelijk hoe oppervlakkig Nieuwenhuize nog in zijn onderzoek zit. Maar het kan ook zijn dat de vragen wat simpel gesteld werden, of dat de neerslag wat nonchalant is gebeurd, want het betreft een weergave van een live gesprek met publiek erbij. Het is vooral jammer dat het hele boek zo de behoefte tot controle, en duiding (en marketing) uitstraalt. Want de verzameling fotos is op zich best uitdagend en raadselachtig. De epiloog ‘Stillevens, zelfportretten, luchten’ door Hripsimé Visser (conservator fotografie van Stedelijk Museum Amsterdam) is zeker met aandacht tot stand gekomen, maar wij hadden door de benadering van het boek als ruimte toch liever gezien dat zo’n tekst helemaal van het beeld werd weggehouden.
