Mad Max Fury Road

Max Rockantsky in de 21e eeuw. Het olietekort uit ‘Mad Max 2 – The Road Warrior’ maakt in deze reboot plaats voor een gebrek aan water. Max Rockatansky (Tom Hardy vervangt hier Mel Gibson) wordt door de woeste War Boys van Immortan Joe gevangen genomen om letterlijk als bloedzak te dienen voor verzwakte krijgers.

De hel breekt los als Imperator Furiosa (een vrij stoïcijnse Charlize Theron) – een van Joe’s protégés – er met diens harem van door gaat. De start voor een chase-film die zijn gelijke niet kent. Non-stop actie? Yep! Maar een actiefilm die terug zijn plaats opeist in de filmanalen.

Nadat de Australische regisseur George Miller zich een dikke dertig jaar geleden de filmgeschiedenis binnen werkte met moderne klassiekers als ‘Mad Max’ (1979) en ‘Mad Max 2 – The Road Warrior’ (1981), sloeg deze ex-geneesheer in zijn daaropvolgende producties een meer gezinsvriendelijke richting in met ‘The Witches of Eastwick’, ‘Lorenzo’s Oil’, ‘Babe’ en ‘Happy Feet’. Maar zie: het verstand komt met de jaren zeker? Miller – nu een prille zeventiger – keert met deze hyperkinetische adrenaline opstoot terug naar zijn roots en pikt de draad op die hij met ‘Mad Max 2’ had laten liggen. ‘Mad Max 3 – Beyond the Thunderdome’ laat ik even buiten beschouwing. Is de tijd er dan terug rijp voor? Absoluut! Ooit videogames gespeeld à la ‘Borderlands’, Fallout’ of ‘Rage’? De sfeer van deze games werd duidelijk geïnspireerd door de Mad Max-franchise. De cirkel is rond. Terug naar het origineel! Als u (nog) één actiefilm moet zien dit jaar, dan is het deze wel. De dialogen zijn schaars. De rustpunten uiterst zeldzaam. De emoties nagenoeg onbestaand. Het pandemonium is overweldigend.

Archetypes en mythologie

Wacht even. Weinig of geen dialogen, maar wel non stop actie… Hoe zit het met psychologische uitdieping en dramatische opbouw? Tom Hardy lijkt wat aan de kant geschoven door Charlize Theron. Hij is bovendien niet echt het soort actieheld dat Mel Gibson incarneerde vorige eeuw. Even ‘wat voorafging’ kort samenvatten. In ‘Mad Max’ figureert een post-apocalyptisch Australië als een decor waar barbaarse motorbendes door een al even ongetemde politiemacht worden bestreden. Max verliest in deze strijd evenwel vrouw en kind en zweert dan ook wraak te nemen. De film haalde destijds het ‘Guinness Book of Record’s wegens zijn box office record: honderd miljoen US$ wereldwijd opgebracht en gemaakt voor een slordige 370.000 A$.

In ‘Mad Max 2 – The Road Warrior’ is de outback de setting voor een dystopische samenleving, waar (terug) barbaarse bendes een gemeenschap belagen die over een raffinaderij beschikt. Olie is schaars en bijgevolg het goud van de Aarde geworden. Max laat zich in de fel beschermde raffinaderij opnemen en belooft hulp in ruil voor benzine. Uiteindelijk neemt Max plaats aan het stuur van een gigantische petroleumauto. Het startsein voor een brutale en opwindend geregisseerde achtervolgingsscène: ondertussen veelvuldig gekopieerd maar nooit geëvenaard.

Voornoemde films zijn zuivere westerns in opzet. Vooral ‘Mad Max 2’ doet denken aan de stagecoach (uit de western) die wordt belaagd door indianen. De postkoets van weleer heeft plaats geruild voor een gefortificeerde tankwagen. De indianen rijden nu op omgebouwde motoren en geconverteerde wagens. Ze zijn beschilderd en dragen allerlei hoofdtuigen – zoals de native Americans uit de eerste helft van de negentiende eeuw. Lees er ‘Blood Meridian’ van Cormac McCarthy maar eens op na voor details. Ze behoren duidelijk tot een clan en hun outfit werd geïnspireerd door de punkscene.

‘Mad Max 3 – Beyond the Terrordome’ werd slechts gedeeltelijk geregisseerd door George Miller. Hij nam vooral de actiescènes voor zijn rekening. De confrontatie tussen Max en Blaster in de kooi van de Thunderdome (met een furieuze Tina Turner als scheidsrechter) is een classic. Maar in de tweede helft verwatert de film tot een mak en moraliserend Hollywoodspektakel.

‘Fury Road’ bevat enkele heel korte flashbacks naar Max’ verleden. Een kind dat om hulp roept, de dood van zijn echtgenote en zoontje passeren in een flits. Maar ook de Feral Kid (u weet wel: dat jongetje met de boemerang uit ‘The Road Warrior’) spookt in Max zijn hoofd rond. Wie de vorige films niet zag, kan dan ook deze summiere herinneringen niet plaatsen. Nochtans zijn ze belangrijk om het personage van Max body te geven. Maar Mad Max is tevens een iconisch personage. Zoals James Bond bijvoorbeeld. Het zijn namen die -indien iets of wat vertrouwd met die franchises- meteen een bepaald beeld oproepen, dat door de toeschouwer wordt ingevuld. George Miller stak ten tijde van ‘The Road Warrior’ niet onder stoelen of banken dat hij zich liet leiden door Joseph Campbells standaardwerk ‘The Hero with a Thousand Faces’. Cambell gaat onder meer terug op mythische structuren (de ‘monomyth’), de psychoanalyse van Freud en de archetypes van Carl Jung om de tocht die de held onderneemt te vertellen. De held is een personage met universele kenmerken. Waar iedereen zich bijgevolg mee kan identificeren. Vandaar: ‘de held met duizenden gezichten’. Mythes vertellen allemaal een beetje hetzelfde verhaal, maar in een oneindig aantal variaties. Voor een auteur komt het erop aan om de trektocht of de ontwikkeling van die archetypes zo verrassend mogelijk te houden en de clichés, voorspelbaarheden en stereotypen te omzeilen.

Niet dat de ‘Mad Max’-franchise vrij is van stereotypen en clichés, maar ze is wel degelijk uniek. En dit door het personage van Max Rockatansky: een held als underdog in een dystopische samenleving, waar allerhande wapens, clankenmerken, barbaarse onverlaten, zwart leder en vooral gevaarlijk en furieus uiziende voertuigen de show stelen. Max is een idee. Een legendarisch archetype. Hij belichaamt de mythe van de ‘road warrior’; een moderne ridder die het opneemt voor de zwakken en nadien zijn solitaire weg vervolgt. Wat natuurlijk tot allerhande interpretaties gaat leiden over zijn personage in deze ‘Fury Road’. Zo is er bijvoorbeeld een groep die Tom Hardy’s Max niet als Mel Gibsons Max zien, maar als de volwassen geworden ‘Feral Kid’, die zich Max noemt omdat Mad Max ooit zijn enige rolpatroon is geweest. Dergelijke invullingen houden de fansites natuurlijk levendig….

The General

Miller ligt er alvast niet wakker van en hij heeft (zo laat hij ontvallen in interviews) een broertje dood aan elke vorm van chronologie of duiding van de serie. Hij wou wel een mythisch personage scheppen. En dat is hem aardig gelukt. Miller voegt er wel nog aan toe dat hij de mosterd haalde bij de Japanse cineast Akira Kurosawa en ‘The General’ van Buster Keaton. Van Kurosawa zal hij zich hoofdzakelijk door diens ‘De zeven samoerai’ laten inspireren hebben voor de belegering van de raffinaderij uit ‘The Road Warrior’. Voor alle duidelijkheid: in ‘De zeven samoerai’ is er geen sprake van een raffinaderij, dan wel van een dorp dat belaagd wordt door rovers.

‘The General’ van Buster Keaton wordt door velen beschouwd als de grootvader van de actiefilm. Keaton deed zijn eigen stunts. En ook in de eerste ‘Mad Max’-films vlogen stuntlui de lucht in en moesten na hun cinematografische crash soms linea recta naar het hospitaal. Begin de tachtigerjaren was het gebruik van CGI nog helemaal niet ingeburgerd en werden voertuigen in prak gereden en stuntlui naar de spoed gebracht. Allemaal verleden tijd nu. Niet dat alle actiescènes uit ‘Mad Max – Fury Road’ met de computer werden gemaakt. Miller mengt in deze geweld- en actie orgie perfect de computereffecten met reële actie. Zijn camera bevindt zich steeds middenin het strijdgewoel. Wat ook bij de toeschouwer een ondermijnend gevoel opwekt. ‘Fury Road’is zuivere rock ’n’ roll. De baddies hebben bovendien een wagen in hun midden met een integraal drumensemble en een kerel die met een vuurspuwende gitaar snoeiharde riffs aanslaat. Zie het als een post-apocalyptische versie van Rammstein. De soundtrack bij al dit apocalyptisch gesitueerde geweld stuwt met oppeppende drones de non-stop actietaferelen naar een alles verpulverende uitputtingsslag.

 

  FURY ROAD 1 FURY ROAD FURY ROAD FURY ROAD FURY ROAD FURY ROAD FURY ROAD 7 FRD-22003.JPG FRD-25474.TIF FRD-27324.TIF FURY ROAD PACK

tekst:
Piet Goethals
beeld:
FURY-ROAD-7
geplaatst:
wo 28 okt 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!