Een log ritueel

Het beloofde een loodzware avond te worden in Paradiso. Dat was niet omdat wij ons ziek voelden of bij voorbaat al geen zin hadden in een avondje Sunn O))), maar had veeleer te maken met de metersbrede muur van versterkers die de bezoekers bij binnenkomst dreigend aangaapte. De heren in monnikspij uit het Amerikaanse Seattle hebben de reputatie luid te zijn (en dat is een flink understatement). Die reputatie maakte de band in Amsterdam meer dan waar.

Sunn O))) © Casper van der Veen
Sunn O))) © Casper van der Veen

Voor het echter zover was, begaf het Belgische The Black Heart Rebellion zich in de krappe ruimte voor de versterkers om de spits af te bijten. Het vijftal heeft afgelopen decennium een aantal gevarieerde en kwalitatief hoogwaardige platen afgeleverd. Zij opereren in de Church of Ra, een Belgische kring van bands waartoe ook Amenra en Treha Sektori behoren. Was de band in de studio al imposant, het podium is duidelijk waar de band thuishoort.

Onvergetelijk

De Gentenaren zetten in met een oosters klinkend gitaargeluid, dat direct de bijzondere sfeer aankondigde. De zanger startte met het bespelen van het harmonium, een van de vele onorthodoxe muziekinstrumenten die de revue zouden passeren. Vooral op percussiegebied pakte de band uit: het geklingel met bellen en andere objecten boven duistere onheilspellende drones gaf de show soms een haast ritualistisch karakter.

De combinatie van repetitieve riffs, een bijzonder percussiepalet en de bezwerende zang garandeerden een unieke sfeer. Maar het was vooral de indrukwekkende overgave waarmee dit alles over het publiek werd uitgestort dat zorgde voor een onvergetelijke live-ervaring. Alleen de epilepsie-opwekkende lichtshow had wat minder gemogen.

Vocale verrassing

Toen rond kwart voor negen de zaal volgepompt werd met dikke nevels rook wist het publiek dat de komst van Sunn O))) aanstaande was. Maar terwijl aanwezigen direct een muur van geluid verwachtten, hadden de Amerikanen een verrassing in petto. Vocaalkunstenaar Attila Csihar, ook bekend als zanger van legendarische black metal acts Mayhem en Tormentor, schreed statig het podium op en zette een a capella introductie in die varieerde van operazang en Mongoolse keelzang tot rochelend gereutel en grunts. Al gauw verstomde het jolige geleuter van de aanwezigen en werd de zaal muisstil.

Sunn O))) © Casper van der Veen
Sunn O))) © Casper van der Veen

Die openingspreek bleek een voorbode voor het ongekende stembereik van Attila. In de ruim twee uur (!!) durende show bleek hij telkens wanneer zijn zangkunsten sleets dreigden te worden, weer vernieuwend uit de hoek te komen. Terwijl sommige ultralaag gegromde kreunen haast dierlijk aandeden, werden die weer gepareerd door ijselijke kreten en absurde klanken.

Persoonlijk ritueel

Maar het draaide zeker niet alleen om Attila in Paradiso. Algauw werd de vocalist geflankeerd door gitaristen en dronegoeroes Stephen O’Malley en Greg Anderson. Direct na hun aantreden werden de aanwezigen overspoeld door het knalharde basgeweld dat op volle kracht uit de muur van versterkers golfde. De Amerikanen weten dit aloude recept na twintig jaar trouwe dienst nog steeds met overtuiging en zichtbaar genoegen uit te dragen. Hoewel de basis door de jaren heen constant bleef, hebben Anderson en O’Malley bewezen over een verbluffende creativiteit te beschikken door op ieder album en tour weer met een verfijnder en vernieuwd geluid op de proppen te komen.

Sunn O))) © Casper van der Veen
Sunn O))) © Casper van der Veen

Het publiek voelde zich getuige van een hoogstpersoonlijk ritueel. Niet alleen de monnikspijen droegen daaraan bij. Ook de statigheid waarmee de gitaristen hun gitaren traag en synchroon aansloegen – met een golf van sonisch geweld als gevolg – en zo nu en dan ten hemel hieven, verrieden een zekere devotie. Attila maakte het af met zijn occulte prevelpreken, die soms deden denken aan het “spreken in tongen” van de Pinkstergemeente.

Oorverdovend

Een concert van Sunn O))) is een fysieke ervaring en ook in Amsterdam herinnerde de band mij er even aan waar mijn adamsappel nu weer juist zat. Het hele lichaam resoneerde onder de aanval van het massieve geluid, dat in golven over het publiek uitgestort werd. Veel aanwezigen sloten hun ogen tijden deze ervaring (en beproeving). Sommigen doken ineen onder de geluidsdruk, anderen hieven extatisch hun handen ten hemel. Een meisje viel zelfs flauw. Dit was geen concert om passief te aanschouwen, maar actief te beleven.

Sunn O))) © Casper van der Veen
Sunn O))) © Casper van der Veen

Totdat ineens de knop werd omgezet en er een korte stilte intrad die wellicht even oorverdovend was als de loodzware drones van even daarvoor. Het publiek trilde nog wat na, trok de oordoppen uit en ging de nacht in – met een voldaan en gelouterd gevoel.

Voor wie het gemist heeft en (een fractie van) de ervaring toch wil meemaken: er is net een live-3LP verschenen van de meesters van de drone doom.

Gezien: Sunn O))) en The Black Heart Rebellion, Paradiso Amsterdam, 14 juni 2016

tekst:
Casper van der Veen
beeld:
DSC_0710
geplaatst:
vr 17 jun 2016

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!