Lucy Liyou is een geluidskunstenaar en muzikant uit Philadelphia met Koreaanse roots. Liyous werk is een complexe synthese van muzikale en verhalende elementen, vervreemdend en tegelijkertijd nabij. De klassiek geschoolde pianist zocht vernieuwing in experiment met elektronica en computerstemmen. Later integreerde hen daar de pianomuziek weer in.

Ik was het contact met de muziek kwijtgeraakt.

Soms hoor je muziek met een heel eigen identiteit, die vooral op zichzelf lijkt. Liyou maakt dat soort muziek: een combinatie van beheersing en experiment, elektronisch en klassiek, Koreaanse en Amerikaanse cultuur, resulteert in iets nieuws. Maar vanzelf is dat niet gegaan. Een centraal thema in het werk van Liyou is de onderdrukking van de eigen stem. Dat laat zich voelen in het bevreemdende contrast tussen de piano en de gebruikte robotstemmen. Die wrijving is niet altijd eenvoudig te begrijpen, zoals ook onderdrukking en de effecten daarvan niet altijd direct duidelijk zijn, totdat je bepaalde verbanden gaat zien. Een voorbeeld daarvan zijn mentale problemen die uit onderdrukking kunnen voortkomen, zoals depressie, waar Liyou ook in beide familielijnen en bij zichzelf sporen van terugziet.

Vervorming

In het begin van ‘I’m Going To Therapy’ horen we een lange ‘Happy Birthday’-melodie knerpen. Dan twee robotstemmen die tegen elkaar (en zichzelf) praten:
When would be a good time to tell mom that i’m going to therapy? | Maybe three months from now | On April 14th, my birthday | Then, she wouldn’t feel allowed to be mad at me.
Liyous ouders zijn in de late jaren 1980 vanuit Korea naar Amerika geëmigreerd, waar Liyou geboren is. Naast de armoede en het racisme waarmee het gezin in de Verenigde Staten geconfronteerd werd, brengt Liyou ook andere gebeurtenissen, zoals het jarenlange imperialisme in Korea door Japan, Rusland en de Verenigde Staten, in verband met de gebruikte stemvervorming. Er zit een discrepantie tussen de inhoud van de tekst en de robotstemmen. Je moet goed luisteren om een andere laag te ontdekken die de computerstemmen betekenis geeft. Het vervreemdende effect maakt ruimte voor de inhoud van wat de stemmen vertellen. Het heeft iets van de manier waarop Bertolt Brecht in zijn theaterstukken gebruik maakte van vervreemding om zijn publiek politiek en sociaal te engageren. Om boodschappen te brengen die moeilijk lagen. De vervreemding heeft een doel.

Pansuri

‘Naast klassieke Westerse pianomuziek, is een van mijn belangrijkste inspiratiebronnen pansuri, Koreaanse volksopera,’ vertelt Liyou. ‘Mijn moeder nam me vaak mee naar kinder-pansuri. Pansuristukken duren soms urenlang, maar die kindervoorstellingen waren korter. Ook mijn opa draaide altijd pansuri thuis. Ik ben er dankbaar voor dat ik dat heb meegekregen. Vooral de speciale Koreaanse manier van vertellen heeft me beïnvloed: een gesprek in geluid. Voor mensen uit het Westen is die vertelwijze wellicht wat vervreemdend.’
‘Ik ben begonnen met zingen in de kleine Koreaans protestantse kerk waar mijn ouders naartoe gingen. Dat vond ik heerlijk. Er was ook een piano in de kerk. De vrouw van de dominee bood aan me piano te leren spelen, en daar ben ik lang mee doorgegaan. Maar rond mijn zestiende vond ik die competitieve manier van pianospelen te beknellend. Toen het niet lukte om een studiebeurs te krijgen om piano te studeren, wilde ik het anders aanpakken. Ik was het contact met de muziek kwijtgeraakt. Na jarenlang klassiek pianospel begon ik te experimenteren met een elektronisch keyboard, een Yamaha met voorgeprogrammeerde deuntjes. Van daaruit ben ik beginnen bouwen aan wat ik nu doe. In principe speel ik in de studio alles zelf. Ik speel nog niet zo lang live, maar de muziek begint zich nu ook op dat gebied te ontwikkelen.’

Toeval

Liyou lacht wanneer hen vertelt over een paar sleutelmomenten in hun recente muzikale loopbaan. ‘Het toeval speelde daar een bizar belangrijke rol bij. Ik keek naar een Q&A op Instagram met muzikant Klein en stelde haar onder de video de cheeky vraag of we niet konden gaan samenwerken. ‘Ik stuur je een pm’, antwoordde ze. Voor ik het wist kwam ‘Welfare/Practice’ uit op haar label. Zo cool, ze is een van mijn inspiratiebronnen!’ Toch is muziek niet de enige inspiratiebron voor Liyou, die ook inspiratie haalt uit andere kunstdomeinen, zoals de literatuur: auteurs als Toni Morrison en Kathy Acker, die schrijven over trauma, identiteit en gender, hebben hun werk eveneens beïnvloed.
Liyou treedt al sinds hun jeugd op met de piano, maar concerteren met het nieuwe oeuvre doet ze pas sinds kort. De optredens zijn voorlopig nog op twee handen te tellen. Rewire keek mee naar een livestream van een duo-vleugelconcert met Nick Zanca (Mister Lies) in Chicago en nodigde het duo daarop uit om te komen spelen. Het optreden bij Rewire is meteen de eerste show buiten de Verenigde Staten. Ook de samenwerking met Zanca was een jeugddroom die waarheid werd. Bij de schoolradio al draaide Liyou Zanca’s muziek. ‘Het is soms lastig te geloven dat we op gelijke voet samenwerken, daar ben ik super dankbaar voor.’ De gesprekken die in Liyous muziek plaatsvinden, worden naar het podium vertaald als dialoog tussen de twee. Techniek is belangrijk: ‘Zanca heeft veel ervaring met live optreden. Onze samenwerking is essentieel voor mijn werk.’
Komend voorjaar zal de nieuwe plaat van Lucy Liyou uitkomen bij het label American Dreams, dat ook al ‘Welfare/Practice’ van een heruitgave voorzag. Wat voor een plaat is dat geworden? ‘Op mijn nieuwe plaat maak ik nog meer gebruik van fictie én van poëzie; ik wil als het ware de ruimte in mijn werk oprekken. Ik kan niet wachten om dat te laten horen.’

Dit artikel verscheen eerder in GC #174.

Live

Discografie