Bij_Voorbeeld: Alexis Marshall (Daughters)
In deze Bij_Voorbeeld vragen we frontman Alexis Marshall naar zijn nachtmerries (‘sterven in België’) inspiratiebronnen, en bespreken we hoe een zwetende Nick Cave, gitzwarte Dust Bowl-zandstormen en Raymond Carvers levensbeschouwingen in zijn artistieke werk doorklinken.
Met onheilspellend brommende gitaren, ferme drumklappen en donkere teksten dook het Amerikaanse Daughters afgelopen jaar op in menig eindejaarslijstje. Toch is de band al ruim twintig jaar bezig, zich daarbij metamorfoserend van pijlsnelle punk naar experimentele noiserock.
Ook zanger Alexis Marshall veranderde, en wisselde zijn schreeuwvocalen uit de beginperiode langzaam in voor een meer overdachte zangstijl. Via de telefoon vertelt hij over welke inspiratiebronnen cruciaal zijn geweest in zijn artistieke ontwikkeling.
Nick Cave
‘Ik ontdekte Cave toen ik buiten punk en hardcore nog naar weinig andere soorten muziek luisterde. Zelf wilde ik ook schrijven, maar er was niemand om me daarbij te begeleiden. Mijn vrienden van toen luisterden naar metal en waren vooral high. Cave was iemand die zich van wilde punk ontwikkelde naar een intellectuelere schrijfstijl. Vanwege deze transformatie kwam voor mij alles bij hem samen: ik had iemand gevonden die muzikaal, tekstueel en conceptueel een boegbeeld kon zijn,’ vertelt Marshall.
Via het ruige werk van The Birthday Party rolde Marshall vervolgens in het vroegere solowerk van Cave. ‘Op de vroege periode van The Boys Next Door na, vind ik alle albums tot aan ‘Let Love In’ geweldig. Door Cave raakte ik geïnteresseerd in blues en folk; in verhalenvertellers als Skip James. Op een album als ‘Murder Ballads’ staan echt geweldige verhalen, zoals ’The Curse of Millheven’ bijvoorbeeld,’ vertelt hij. Na wat op ‘Where the Wild Roses Grow’ gemopperd te hebben, vervolgt Marshall positief: ‘Soms zijn Caves verhalen zó goed dat je zijn teksten ook buiten de muzikale context kan lezen. Zo kunnen niet veel mensen schrijven: Leonard Cohen is bijvoorbeeld een van de beste tekstschrijvers, maar schrijft ook heel ritmisch en met veel rijm, wat al neigt naar een lied. Bij Cave is het gewoon een verhaal.’
‘Cave kan heel goed verdriet met vreugde combineren. Of hij schrijft een lied dat in eerste instantie heel lief klinkt, maar wanneer je beter op de tekst let, eigenlijk iemand blijkt te zijn doodgestoken en in een put gegooid. Krankzinnig. Een wonderlijke mix van beauty en het beest.’
Marshall herkent zichzelf in die mengeling van emoties. ‘Weet je, een groot deel van mijn artistieke carrière is gebaseerd op verdriet, en dat terwijl ik iedere ochtend samen met mijn kinderen, van wie ik zoveel houd, mag opstaan om ontbijt voor ze te maken. Op papier lijken dat twee tegenovergestelde werelden. Toch kunnen complete leegheid en de volheid van liefde misschien juist als twee extremen samenkomen.’
België
Een belangrijk onderdeel van Daughters’ succes zijn hun overrompelende liveshows. Als energieke frontman werpt Marshall zich met zijn hele hebben en houwen in de strijd. ‘Optreden is voor mij niet alleen iets auditiefs. Ik wil niet kijken naar iemand die een liedje speelt, maar wil aan een concert deelnemen,’ zegt Marshall stellig, en haalt daarbij Cave als voorbeeld aan.
‘In 2002 heb ik hem live gezien. Tijdens ‘Stagger Lee’ bleef hij maar door- en doorgaan. Cave heeft een zekere intensiteit, alleen al door hoe hij zijn sigaret vasthoudt, of hoe hij aan het zweten is. Na zeven minuten klonk ineens gekrijs, weet-ik-veel waarvandaan. Toen kreeg ik door dat het Blixa (Bargeldt, tb) was, schreeuwend in een microfoon – een van de meest intense ervaringen die ik ooit heb gehad. Ik heb gehuild tijdens die show. Er was iets dat ons er allemaal deel van maakte. Alsof de lucht in vuur en vlam stond, wij daar de rook inademend middenin stonden, maar we niets liever hadden gedaan dan dat, dan samen ten onder gaan. Jij als luisteraar hoorde daar te zijn.’
‘Comfort heeft iets weggenomen’
Die energie probeert hij zelf ook in zijn optredens te leggen. ‘Ik wil zingen alsof het mogelijk de laatste keer kan zijn. Het klinkt grotesk, maar ik wil contact leggen op een manier die voorbijgaat aan de zintuigen, een haast spirituele band op zowel artistiek, psychologisch en fysiek vlak creëren. Letterlijk fysiek: dat ik mensen aanraak en zij mij aanraken. Als mensen dat niet willen, dan kunnen ze misschien beter thuisblijven.’
De door Cave geïnspireerde toewijding voert terug op Marshalls bezinnende levenshouding. ‘Mensen hebben altijd plannen voor morgen, willen dit doen en dat, terwijl je eigenlijk ieder moment zou moeten aanvatten met de gedachte dat dit het best zou kunnen zijn. Een boom valt op je huis en vermorzelt je in je slaap. Wie weet breekt tijdens een concert een licht boven mijn hoofd af en dan sterf ik in fucking België of weet-ik-veel waar. Je moet je ervan bewust zijn dat het betekenisvol is dat iets ís.’
Dust Bowl
Ook het Dust Bowl-tijdperk, de Amerikaanse jaren 1930, spreekt bij Marshall tot de verbeelding. Het was een tijd waarin de Amerikaanse prairievlakten, door toedoen van de mens zelf, door natuurgeweld werden geteisterd. In ons gesprek legt Marshall kort uit hoe de mens deze vloek over zichzelf afriep. ‘Je had van die rondreizende verkooplui die met hun koffertjes overal opdoken. Die putten vervolgens de grond uit, en trokken dan weer verder naar een nieuwe plek.’
Door het omploegen van de grond werd de waterbalans verstoord, wat leidde tot nog meer droogte. ‘Toen bleek dat er geen begroeiing meer was die de grond bij elkaar hield,’ legt Marshall uit, daarmee de oorzaak van de onheilspellende zandstormen verklarend. ‘Die verkooplui kwamen daar met de vooruitgangsboodschap dat ze het voor iedereen beter zouden maken, terwijl in werkelijkheid alles juist verslechterde. Dat is gewoon fucking Amerika in een notendop.’
‘Het is een fascinerende periode, goed gedocumenteerd ook,’ vervolgt Marshall. Hij noemt het boek ‘The Worst Hard Time’ van Timothy Egan en de HBO-serie ‘Carnivàle’ als twee in deze periode gesitueerde werken die zijn interesse hebben aangewakkerd. ‘Vooral in hoe zwaar het was voor mensen, maar hoe ze zich in die situatie toch staande hielden,’ verklaart Marshall zijn fascinatie, waarna hij vertelt over in Egans boek gepubliceerde foto’s.
‘Als je foto’s van die tijd bekijkt, dan zie je mensen die vasthielden aan oud-Engelse standaarden, er goed voorkomend uitzagen, maar altijd in combinatie met vieze vloeren. Dat zorgde voor een bizarre combinatie: het dragen van nette schoenen en een hoed, terwijl tegelijkertijd iedereen wel een vinger miste of door een pijl was geraakt.’
Joggingbroek
Toen Marshall het boek ‘The Worst Hard Time’ las, trok vooral die dubbelheid zijn aandacht. ‘Iedereen had een mondvol zand, maar leefde toch met de insteek dat alles goed zou komen. Mensen wisten niet waar alles naartoe ging. Ik kan me niet voorstellen hoe zwaar die periode daadwerkelijk geweest moet zijn: van die angstaanjagende donkere wolken stof, die helemaal tot aan New York geraakten. Het is absurd hoezeer de mens zichzelf en de Aarde schade kan aandoen. En toch zit er ook iets wonderlijks in die massale vernietiging: dat iedereen nog steeds de tijd nam om er goed uit te zien en zorgvuldig zijn woorden uitkoos – iets dat tegenwoordig weg lijkt te zijn. Je zou denken dat de toegankelijkheid van het internet, waarmee je alles wat je maar wil kan bestellen, daar wel voor zorgt, maar er lijkt juist een gebrek te zijn aan het overwegen van je voorkomen,’ klaagt Marshall.
‘Hard shit zoals in de jaren 1930 zorgt ervoor dat mensen meer geven om dingen om hen heen. Tegenwoordig springen we achtelozer om met onze tijd. Comfort heeft iets weggenomen,’ concludeert de zanger. ‘Natuurlijk is het erg makkelijk om dat allemaal vanuit het ‘nu’ te zeggen, maar ik zou willen dat we gewone dingen tot een gebeuren zouden maken. Dat je een das omdoet om bij de bank een lening aan te vragen.’
Hij geeft nog een voorbeeld. ‘Dat mensen op reis in een vliegtuig zich goed kleden, zich respectvol gedragen, en sigaretten roken. Dat ze formele waardering tonen voor wat we als mensen te doen krijgen. Nu zit iedereen in zijn fucking joggingbroek in het vliegtuig, terwijl ze naar de andere kant van het land vliegen. Misschien projecteer ik te veel, maar ik geloof dat mensen vroeger meer waardering hadden voor de goede dingen die hen toekwamen.’
Op de hoogte blijven? Schrijf je in op onze nieuwsbrief
Carnivàle
Doordat zijn vader erg van westerns hield, werd Marshall al vroeg geënthousiasmeerd voor het Amerika uit die films. ‘Als kind vond ik het al cool hoe Clint Eastwood wraak nam in The Outlaw Josey Wales.’ Het was dan ook zijn vader die erop aandrong om de show ‘Carnivàle’ te bekijken, een serie met de moeilijke jaren 1930 als decor.
‘Wat me in ‘Carnivàle’ aansprak was de formele leefcode die bij het rondreizen van een circus hoorde. Alles was netjes en met een meetlat afgemeten, maar toch was er ook chaos en niemand wist wat er gaande was. Een goed geschreven tv-serie, met goede acteurs. Ze combineren die setting met vreemde religieuze demonen en de freakshow van het circus,’ aldus een enthousiaste Marshall.
Tijdens het schrijven van zijn teksten creëert Marshall een sensory overload. ‘Ik zet muziek op, de televisie aan en loop rond. Mijn schrijfproces is dus performatief: ik wil voelen hoe ik voor de volgende stap mijn voeten optil.’ De serie ‘Carnivàle’ blijkt op een vergelijkbare manier van invloed te zijn geweest op het in 2006 uitgebrachte album ‘Hell Songs’.
‘De tv-serie had ik al gezien, maar alsnog zette ik ’m aan. Dan stond ik daar, vlak naast de koelkast, in mijn kleine appartementje in Providence, en schreef zo de hele dag met die boxset aan. Soms nam ik dan terminologie over, of schreef ik over een paar in die wereld levende karakters. Je verbeeldt je die wereld tijdens het schrijven. Wanneer je weet dat die connectie bestaat, dan wordt uit bepaalde delen van de tekst wel duidelijk dat ik veel naar die serie heb gekeken.’
Raymond Carver
Naast zanger en tekstschrijver is Marshall ook dichter. In 2017 bracht hij zijn debuutbundel ‘A Sea Above the Pains of Our Youth’ uit. Hij leest dan ook graag poëzie, waarbij naast Charles Simic en het latere werk van Charles Bukowski ook Raymond Carver tot zijn favorieten kan worden gerekend.
‘Carver schreef naast zijn kortverhalen een hoop poëzie. En alhoewel hij veel natuurpoëzie heeft geschreven die mij minder aanstaat, over vissen en zo, is zijn gedicht ‘Locking Yourself Out Then Trying to Get Back In’ een van mijn lievelingsgedichten. Ik heb een bladwijzer in mijn telefoon, en lees ’m eens in de zoveel weken,’ vertelt Marshall, waarna hij Carvers bundel erbij pakt.
‘In het gedicht sluit het hoofdpersonage zich per ongeluk buiten, en probeert weer binnen te geraken. Hij pakt een ladder en probeert via de bovenverdieping zijn huis in te komen. Een grappige situatie. Hij kijkt naar binnen en ziet zijn asbak en de tafel waar hij net aan heeft zitten schrijven, en overdenkt wat er zojuist gebeurd is. De verteller is een soort extern zelf dat kijkt naar zijn interne zelf, met het huis als metafoor voor zijn leven. Hij is een soort observator die naar binnen kijkt, en ziet hoe hij zichzelf heeft buitengesloten, en probeert weer binnen te komen: weer contact met zichzelf te leggen, met zichzelf samen te vallen,’ analyseert Marshall.
Vooral de slotregels zijn voor Marshall belangrijk: ‘I bashed that beautiful window. And stepped back in.’ Hij vervolgt: ‘Soms lijken wie we zijn en wat we in de werkelijkheid doen uiteen te lopen. Dat is een combinatie van het mooie binnenin, maar ook de meer schaamtevolle elementen van ons leven en van onze daden.’
Alledaagsheid
‘Het is echt een geweldig gedicht, goed geschreven en in simpele taal, net zoals de rest van zijn werk. De intensiteit van zijn schrijfstijl bevindt zich tussen de regels. Ik heb geprobeerd om David Foster Wallace te lezen, maar dat werkt niet voor mij: fantastisch interessante verhalen, maar de taal is zó opgeklopt en academisch, dat het voor mij een afknapper is. Wanneer ik voel dat ik met woorden moet worstelen dan vind ik dat niet prettig om te lezen.’
Marshall concludeert dat zijn eigen teksten daarin mogelijk door Carver zijn beïnvloed. ‘Wanneer ik zelf teksten schrijf, wil ik niet dat mensen met een naslagwerk moeten achterhalen waar mijn teksten over gaan. Ik wil schrijven in duidelijke taal, die mensen op een of andere manier raakt. Carver vertolkt simpele emoties die we allemaal ervaren, maar die tegelijkertijd eindeloos complex zijn, omdat mensen complex zijn. Bukowski’s late werk heeft dat ook, toen vond hij een vertelwijze die de lezer raakt, maar tegelijkertijd alledaags is. Door gewoon te leven en de rol die je krijgt toebedeeld, of nog niet gekregen hebt, te accepteren. Carver kan dat ook goed: gewoon nadenken over iets dat hem die dag is overkomen. Ik hou ook niet van schrijvers met toeters en bellen, dat is vuurwerk, en ik geef geen moer om vuurwerk. Je hebt al zoveel gewone dingen in het leven die in zichzelf al fascinerend zijn.’
Marshall besluit het gesprek genuanceerd: ‘Maar Carver schrijft ook veel over mensen die proberen om wat van het leven te maken, maar die dat niet lukt. Soms lukt het ook gewoon niet om te leven zoals je zelf voor ogen hebt. Er zijn geen garanties. Dat is wel een rode draad door ons gesprek: soms denk je een plan te hebben, maar dan blijkt dat plan uiteindelijk geen zak uit te maken. Soms overlijdt plots een geliefde, of jijzelf. Zo moet je in het leven staan. Alles is tijdelijk.’
LIVE
4/10, Trix, Antwerpen
5/10, Soulcrusher, Doornroosje, Nijmegen
Dit artikel verscheen eerder in GC #153.
Koop deze editie in onze webshop!Discografie
You Won't Get What You Want (Ipecac, 2018)Daughters (Hydra Head, 2010)
Hell Songs (Hydra Head, 2006)
Canada Songs (Robotic Empire, 2003)
Reacties