Incubate Festival – Tilburg – 19 september 2009

“Alweer naar Brabant?”, vraagt mijn buurman, als ik vertel dat ik afreis naar Incubate. Blijkbaar zijn we in een periode aangeland, waarin cultuurland Brabant “the place to be” is. Met grote regelmaat volgen de zuidelijke festivals in en rond ’s Hertogenbosch, Eindhoven en Tilburg elkaar op. Dat nodigt uit de culturele vertoningen in de Brabant driehoek op de voet te volgen. Daarbij staat voor de afzonderlijke organisaties samenwerking voorop en wordt er op die wijze naar gestreefd de festivals inhoudelijk te versterken. En dat alles volgens het Social Festival Model. Het maakt ons Hollanders absoluut jaloers.

Het Incubate programma is overdadig. Keuzes moeten worden gemaakt. Aan ieder afzonderlijk zijn eigen route te bepalen. Voor mij vindt de aftrap pas op zaterdag 19 september plaats in 013. ‘s Middags onderga ik de extreme flits performance van Justice Yeldham. Gewapend met een door contactmicrofoon aan effectpedalen verbonden glasscherf produceert Yeldham noise. Hij bespeelt de afgebroken raamscherf met zijn mond en vingers door het stevig in zijn gezicht te drukken. Met wonden in lippen en wangen als resultaat. Binnen luttele minuten druipt het bloed op de vloer, en breken stukken glas af door de druk van zijn gezicht. Op het moment dat Yeldham even op adem wil komen vraagt hij of zijn monitor iets meer volume kan meekrijgen. “Can’t hear it in the face”, meldt hij. Waarop uit de zaal puntig wordt gereageerd met; “But you sure can feel it in the face!”. Na 15 extreme lawaaiminuten, een versnipperde glasplaat en het zien afvoeren van een zwaar gehavende Justice Yeldham besluit ik me fysiek en mentaal te gaan voorbereiden op het avondprogramma in Paradox.

Aufgehoben is een uit vier muzikanten bestaand Engels collectief. Twee drumslagers, een continue in de overdrive spelende gitarist en een aan knoppen draaiende elektronicaspecialist verzorgen een impro-noise sessie. Resultaat een rommelig begin, waarbij je bij Aufgehoben je kan afvragen waar het moment van het stemmen van de instrumenten ligt en waar men daadwerkelijk bouwt aan een collectieve impro-compositie. Dan volgt er halverwege de sessie een magisch moment met rondzingende boven- en ondertonen. Resultaat een bruisende samenklank, waarbij de vier geluidsbronnen versmelten tot de ultieme noise-drone. Eindigend in een herhaling van zetten, waarbij de afzonderlijke muzikanten opnieuw vervallen in hun eigen maniertjes.

Voor de muziek van Troum is Paradox niet de meest ideale plek. Je hebt te maken met een op jazz afgestelde droge akoestiek en beide muzikanten worden in hel wit licht gezet. Voorwaarden die een sacraal mystieke beleving in de weg zouden kunnen staan. Beter op zo’n moment de ogen te sluiten en de zware drones alleen met huid en oren te ervaren. Het jonge stel vlak voor mij wordt al na enkele minuten bedwelmd door de zweverige sprookjesklanken. Hun lichamen worden één, gevolgd door een warme omhelzing en de monden die elkaar vinden. Als het geluid ons massaal omsluit en het stel elkaar diep in de ogen kijkt spreken de lipbewegingen duidelijke taal. Uiteindelijk ervaar ik het concert zelf als een voorspelbaar ritueel dansje, waarbij de ultieme prikkeling uitblijft. Kan ook niet anders, want ik ben vandaag zonder geliefde.

Aan het slot van de avond neemt Jandek plaats achter de piano. Ongebruikelijk volgens de aanwezige kenners. Jandek staat namelijk bekend om zijn gebruik van een ongestemde gitaar, zijn tot cult-status verworden anonimiteit en zijn geheel zwarte verschijning. Zowel het pianospel als Jandek’s extreem vals gemurmelde en gezongen teksten zijn gedurende de eerste nummers tenenkrommend. Maar dan……vanuit een harmonieloze donkere gemoedstoestand kruipt een gelukzalig gevoel naar boven. Als in trance wordt je meegezogen naar een nieuwe schone wereld. Van armetierig concertje wordt je deel van een “event”. Wat harmonieleer? Welke timing? Waarom techniek? Berusting en gelukzaligheid worden je deel. Dit is pure magie. Een wonder vindt plaats. Een ervaring die ik niet los kan laten. Ik ben bekeerd! Jezus….ik geloof in Jandek.

tekst:
Hessel Veldman
geplaatst:
di 22 sep 2009

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!