Het provojaar wordt stevig ingeluid

Drie jaar heeft documentairemaker Willy Lindwer aan zijn twee uur durende film over Amsterdam en de Provotijd gedaan, maar eigenlijk is hij er zijn hele leven al mee bezig geweest.

De Amsterdamse filmer is van 1946 dus zat op een goede leeftijd midden in de hectische gebeurtenissen in het Magische Centrum van de wereld, tussen 1965 en 1967. Een revolutionaire periode die niet alleen in Nederland grote gevolgen had op maatschappelijk en cultureel gebied, maar ook uitstraalde naar de rest van de (westerse) wereld. Seks voor het huwelijk, bloot op tv, nieuwe politiek, abstractie in de kunst, ludiek protest, kraken, ban de bom, voorbehoedsmiddelen, abortus, het milieu – een nieuwe generatie probeerde met hun aandachtspunten een plek te veroveren, en wat ze daarbij voor elkaar hebben gekregen werkt door tot op de dag van vandaag.

Robert Jasper Grootveld bij het Lieverdje Er zijn meer films over dit onderwerp gemaakt, maar geen een is zo volledig als Rebelse Stad. De maker ervan had daarbij een paar mazzeltjes die de spannende documentaire een extra zetje geven, zoals het mogen gebruiken van de 70.000 negatieven uit het archief van fotograaf Cor Jaring, en de ontdekking van het nooit eerder vertoonde, laatste interview met anti-rookmagiër, inspirator en straatfilosoof Robert Jasper Grootveld. De film gaat niet over een nacht ijs maar trapt af in de jaren vijftig, met dijkers en pleiners, beatniks, marihuana, nozems en happenings. Via hoofdrolspelers als de dwarse doener Robert Jasper Grootveld, militant (maar uiteindelijk ongevaarlijk) politicus Roel van Duijn, anarchist en boekdrukker Rob Stolk, activist Bernhard de Vries en beeldend kunstenaar Mike Lorsch schuift het verder op richting sixties.

Andere personen zijn wat minder in beeld maar spelen toch een rol van betekenis, zoals Willem de Ridder met zijn Papieren Konstellaties, Hitweek, Aloha en de oprichting van Paradiso, Fantasio en de Melkweg, ontwerper voor The Beatles Simon Posthuma met zijn happenings, Phil Bloom met haar experimentele naakt, Luud Schimmelpennick met het Witte Fietsenplan en zelfs Wim de Weerdt, een infiltrant van de politie. Samen met al die verder onbekend gebleven happeners beleef je als kijker het hele roerige verleden weer mee.

Ontmoeting na 50 jaar van de Provo's Roel van Duijn en Bernhard de Vries Ongemakkelijke zaken worden niet uit de weg gegaan, zoals de harde koppen die elkaar jaren later nog verwijten maken over geldzaken en ideologische verschillen; de begrafenis van Provo; de ongerijmdheid van Robert Jasper Grootveld die als anti-rookmagiër de ene na de andere sigaret opsteekt en bijna in zijn gruwelijke hoestbuien blijft; en vooral de recente confrontatie tussen Roel van Duijn en Bernhard de Vries, die indertijd als nummer 1 van de Lijst Provo raadslid zou worden in plaats van Van Duijn.

Ondanks de lengte van de film is er geen ruimte voor verveling, en toch komt alles aan bod, zowel de doelstellingen als de praktijk. De opzwepende soundtrack wordt verzorgd door de Amsterdamse rockers van The Silverfaces, en verder komt uiteraard historisch geluid voorbij van o.a. Boudewijn de Groot en Tee Set. Huiveringwekkende momenten zijn er te over, we noemen het derde oog boren in de schedel van Bart Hughes, de trouwpartij die Amsterdam door het koningshuis in de strot geduwd wordt, en het nazistische optreden van de politie. Het aftreden van de falende burgemeester Van Hall aan het eind van de film voelt dan ook als een verademing.

Gezien: Rebelse Stad, Willy Lindwer, Ketelhuis Amsterdam, 27 januari 2015

 

Rebelse Stad is te zien vanaf donderdag 5 februari 2015 in onderstaande bioscopen in Amsterdam en heel Nederland:

  • Amersfoort De Lieve Vrouw – 12, 15 & 17 februari
  • Amsterdam EYE – 8, 11, 15, 18, 22 & 25 februari
  • Amsterdam Het Ketelhuis – 5 t/m 11 februari
  • Apeldoorn Filmtheater Gigant – 8 februari
  • Arnhem Focus Filmtheater – 21 februari
  • Bussum Filmhuis Bussum – 26 & 28 februari
  • Den Bosch De Verkadefabriek – vanaf 5 februari
  • Groningen Groninger Forum – 18 februari
  • Hilversum Filmtheater Hilversum – 6 & 11 februari
  • Leeuwarden Slieker Film – 19 & 22 februari
  • Nijmegen LUX – 11 februari
  • Rotterdam Lantaren/Venster – 28 februari, 1 & 3 maart
  • Utrecht Louis Hartlooper Complex – 23 & 24 februari
tekst:
Arjan van Sorge
beeld:
Grootveld-bij-het-Lieverdje
geplaatst:
do 29 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!