Groter dan het strippaneel

Tijdens de stripdagen in Haarlem opende de bijzondere door Submarine Channel samengestelde expo Motion comics – The Beginnings in ABC Architectuurcentrum. Een tentoonstelling van bescheiden formaat, maar grootse ambities.

Meanwhile
Meanwhile

Wat zijn motion comics nu weer? Is dat niet hetzelfde als animatie? Of zijn het interactieve E-books? De benaming zal bij wantrouwige striplezers misschien overkomen als een gimmick – want waarom zou je een bestaand en populair medium willen veranderen met digitale toeters en bellen? Dat motion comics meer zijn dan een glad modieus foefje wordt wel bewezen door de expo Motion Comics – The Beginnings.

De tentoonstelling verkent het snijvlak waar strips, animatie en interactiviteit samenkomen en als je afgaat op de getoonde werken ziet dat gebied er aanlokkelijk uit. Creatieve en nieuwsgierige stripmakers kunnen met nieuwe technologieën nu ook nieuwe manieren vinden om het traditionele strippaneel te verruimen. Digitale middelen leveren steeds een meerwaarde op en leiden tot andere ervaringen met een vertrouwd medium.

Schizofrene ruis

Van Australische striptekenaar Sutu (de nom de plume van Stuart Campbell) is de bizarre strip ‘Modern Polaxis’ te lezen. Op het eerste gezicht een herkenbaar stripboek dat gaat over een man die zijn leven nauwgezet in een dagboek bijhoudt. Als je met de camera van een iPad of smartphone over het boekje zweeft zie je echter zijn waanideeën en paranoïde hersenspinsels tot leven komen in augmented reality. Naast de tekeningen vormen de bewegende beelden een schizofrene ruis die over de basistekst neerdaalt als een heftige visuele storm.

Nawlz
Nawlz

Sutu heeft ook interactieve strips die op het internet zijn te bewonderen. ‘Nawlz’ valt met zijn paranoïde plot over verschillende realiteiten in de lijn van ‘Modern Polaxis’ en is op het web te ervaren als een indringende vorm van het motion comic medium. Op de tentoonstelling is een indrukwekkende lange schets van Sutu te zien die illustreert dat ondanks alle digitale technieken, het fundament van Nawlz nog wel ligt bij potlood en papier.

Een heel andere intieme kant van Sutu wordt blootgelegd in ‘These Memories Won’t Last’ . Sutu nam het leven van zijn grootvader als uitgangspunt voor een ontroerende digitale reis door tijd en herinneringen. Als lezer navigeer je door te scrollen over tekeningen die het, op momenten, traumatische verleden van een oude man onthullen terwijl hij langzaam mentaal en fysiek achteruitgaat. Deze prachtige strip bewijst dat de beste motion comics op intuïtieve wijze de nieuwsgierigheid van de lezer wekken om een verhaal te ontrafelen. Het spaarzame gebruik van geluiden en muziek versterken het gevoel van immersie.

Hybride labyrinten

Een motion comic die ook het beste van beide werelden samenbrengt is het mooie ‘The Land of the Magic Flute’ van Fons Schiedon. Geïnspireerd op Mozarts ‘Die Zauberflöte’ combineert Schiedon gedetailleerde tekeningen met interactieve mogelijkheden om door een verhaal te reizen. Geluid en beweging worden ook gebruikt om de beelden tot leven te wekken, maar overheersen niet.

Meanwhile
Meanwhile

Interactiviteit opent een wereld aan mogelijkheden voor het verloop van een verhaal. Jason Shiga’s ‘Meanwhile’ is een verzameling stippanelen waar je steeds een keuze moet maken om verder te gaan. De verhalen werken als een labyrint dat je moet verkennen en waar elke weg een andere uitkomst tot gevolg heeft. Shiga’s schetsen die op de tentoonstelling te zien zijn, geven een beeld van het tijdrovende proces achter het bedenken van alle uitkomsten achter een interactieve comic.

Deze interactie doet op momenten denken aan de keuzevrijheid die je ervaart in video games. In bepaalde cut scenes van spelletjes wordt ook gebruik gemaakt van strippanelen. Neem bijvoorbeeld de vroege Max Payne games, maar ook het recentelijke Transistor. Van de geëxposeerde artiesten lag het werk van Gustavo Garcia nog het meest in de lijn van games wegens de futuristische fantasy esthetiek van zijn strip ‘Ascent from Akeron’. De ontwerpen die je op de expo kan zien doen in hun character design en hun groots universum ook denken aan het ontwerp van computerspelletjes die je volledig willen onderdompelen in een alternatieve realiteit.

Motion comics kennen dus verschillende kanten, maar dat maakt het een spannend medium om in de gaten te houden. Nieuwe gebruiksvriendelijke software die onder andere door het Motion Comic Platform beschikbaar wordt gesteld, maakt het ook voor steeds meer striptekenaars mogelijk om te spelen met de mogelijkheden. Voor een kleine expo is de boodschap dan ook dat ons nog mooie dingen te wachten staan van creatieve en ambitieuze stripmakers die de grenzen aan het verkennen zijn.

Motion comics – The Beginnings is tot 24 juli te zien in ABC Architectuurcentrum te Haarlem

tekst:
George Vermij
beeld:
expo-nawlz-sutu
geplaatst:
do 16 jun 2016

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!