Ganzfeld Experiment

Opnamen kunnen een zwakke afgeleide zijn van de gebeurtenis die ze vastgelegd hebben. Dat moet ook gelden voor ‘Ganzfeld Experiment’, het eerste solo-album van violist en elektronicus Erkki Veltheim. Geboren in Finland maakt hij al jaren de Australische muziekcircuits onveilig die in de voorhoede opereren. Daar heeft hij ondermeer gewerkt met componist en toetsenspeler Anthony Pateras en met violiste Hollis Taylor. Op ‘Ganzfeld Experiment’ heeft hij zijn viool in een veld van ruis geplaatst. Al spelend beïnvloedt hij de sluier die om hem heen hangt. Hij duwt, kneedt, schuift het droge ruisen opzij, wuift het heen en weer. Het suizen gaat op in de vioolklanken, vult zich met harmonische klanken die omhoog en omlaag bewegen, neemt nieuwe gedaanten aan. Veltheim laat zijn viool zich in verschillende verhullingen een weg door het geruis banen, alsof hij probeert de miljoenen druppels van een tropische stortbui te ontwijken. Soms treedt hij herkenbaar naar voren, dan weer ontwaar je niet meer dan een vaag silhouet, en trekt hij de schurende ruis over zich heen als een hardharen deken. Het Ganzfeld experiment, waar het album zijn titel aan ontleent, is een test om buitenzintuiglijke waarneming (zeg maar ESP) aan te tonen. In visuele of auditieve ruis moeten proefpersonen proberen patronen te ontdekken, terwijl een ander druk bezig is gedachten over te brengen door middel van telepathie. De viool van Veltheim fungeert in dit werk als zender, die de ruis manipuleert. In optredens gebeurt dat ook met projectie van ‘sneeuw’, de ogenschijnlijk zwart-witte ruis die bekend is van televisieschermen. Dat valt op de plaat niet te reproduceren, en eigenlijk ook niet in clips. Daarvoor zul je toch echt naar een optreden moeten. Maar ook om te beluisteren is dit muziek vol wonderbaarlijke, verbazingwekkende vervreemding.

tekst:
René van Peer
beeld:
ErkkiVeltheim_GanzfeldExperiment
geplaatst:
ma 28 feb 2022

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!