De eerste concertavond in het Amsterdamse Frascati van het door STEIM georganiseerde Patterns + Pleasure Festival was geheel uitverkocht. Dat niet iedereen tot het einde bleef had vooral te maken met de heftige klanken van de slotact.
Al ruim veertig jaar is STEIM een baken in de elektronische muziek. Hun belangrijkste activiteit is het in samenwerking met kunstenaars/ muzikanten ontwikkelen van nieuwe instrumenten. De Kraakdoos (Cracklebox) van Michael Waisvisz (oud-directeur van STEIM) is daar een vroeg voorbeeld van. Het festival Patterns + Pleasure geeft een overzicht van de meer recent ontwikkelde, elektronische, instrumenten. Zo presenteerde het Nederlandse duo Ground hun ‘Grafiet synthesizer’. Op een tafel lagen twee grote opengeslagen schetsboeken. Hierin werden met grafiet lijnen getrokken waarop een soort elektronische contactblokjes werden geplaatst. Het grafiet wordt dan de geleider tussen deze contactpunten. Door het verplaatsen ervan ontstaat allerlei elektronisch gekraak. Door een camera boven de tafel zagen we alles haarfijn op een groot scherm. Het zag er spectaculair uit maar na twintig minuten was het muzikaal gezien wel op.
De Japanner Fuyuki Yamakawa is naast Tuva-keelzanger ook gespecialiseerd in elektronica aangebracht op lichaamsdelen. Zo sloeg hij harde noisetonen uit zijn hoofd en liet hij lampen licht geven op het luide ritme van zijn bonkend hart. Hiertussen hoorde je flarden van zijn grommende keelzang.
Na de pauze stond de op vloer in de grote Frascatizaal een tafel met allerlei stukken speelgoed en een drumkit; het werk terrein van Toktek (de Nederlander Tom Verbruggen) en de Zwitser Simon Berz. Beide traden tot voor kort solo op maar toen ze elkaar een keer zagen spelen kwam er spontaan een klik tot stand en bleken hun beide improvisaties zich perfect aan te vullen. Toktek heeft een ‘Joystick Sampler’waarmee hij alles kan sampelen. Hij gebruikt vooral kleine (speelgoed) voorwerpen als een ballon of melodica. Drummer Simon Berz heeft drumsticks met draden eraan, waardoor hij eigenlijk alleen maar hoeft te bewegen om geluid te maken.
Hij had wel iets weg van een luchtdrummer. Samen zorgen hun improvisaties voor een leuk schouwspel en een indrukwekkend geheel van elektronische noises (die we vroeger ‘piep-knor’ zouden noemen). Ook hanteerde Simon Berz even een soort nieuwe versie van de Kraakdoos. Nu werd het tijd om serieus te gaan doen. De Amerikaan Author & Punisher(Tristan Shone) stortte een luide hoeveelheid industrial noise over de volle zaal. Zijn machines zagen er tamelijk industrieel uit en vooral de vijf grote draaiknoppen voor hem oogden indrukwekkend. Ook zijn microfoon, een soort gebogen horizontaal mondstuk van ca 20 cm, zag er apart uit. De sterk vervormde vocals waren echter onverstaanbaar. De luide industrial-EBM-metal noise viel echter niet bij iedereen in goede aarde.
Zo verlieten er aardig wat mensen voortijdig de zaal. Er wachten ons op 27 en 28 september tenslotte nog twee avonden met avontuurlijke elektronica!
STEIM, Amsterdam, 26 september 2011