Edgar Allan Poe

Amsterdam heeft er een nieuwe literaire uitgeverij bij. Karaat is een kleinschalig initiatief dat elk jaar tussen de vier en zes over het hoofd geziene parels uit de wereld- en of Nederlandse literatuur wil uitgeven. Het schenkt daarbij vooral aandacht aan de betere literatuur. Zulke projecten kunnen we alleen maar toejuichen in een boekenmarkt die steeds meer onder druk komt te staan van de digitale vooruitgang – of dat wil men ons toch doen geloven.
In elk geval is de eerste worp van Karaat veelbelovend. Allereerst verscheen eind 2009 een biografie over Edgar Allan Poe door de vermaarde biograaf Peter Ackroyd, en dit ter ere van Poe’s 200ste geboortejaar. Dat Ackroyd bedreven is in het neerschrijven van levensverhalen wordt al snel duidelijk. Vanaf de eerste pagina houdt hij de juiste toon aan: hij beperkt zich tot het objectief beschrijven van de feiten, hangt niet te veel de mooischrijver uit – al kan hij het wel, lees ook maar eens zijn ideeënnovelle ‘De Platogeschriften’ – en laat het meest van de tijd persoonlijke interpretaties achterwege. Daardoor leef je je als lezer veel dieper in in de figuur van Poe zelf, wiens moeilijke karakter, soms blinde ambitie en zijn problematische relatie met alcohol de ideale ingrediënten zijn voor een ellendige levensloop. Alleen over zijn rol als schrijver komen we minder te weten, wellicht omdat daar het nodige bronnenmateriaal over ontbreekt. Wie dus meer inzicht wil krijgen over de auteur Poe zal in deze biografie misschien niet helemaal aan zijn trekken komen, maar daartegenover staat wel dat Ackroyd op een waardige manier de wankele levenswandel beschrijft van een schrijver die eigenhandig het horror-, detective- en sciencefictiongenre heeft uitgevonden.
De tweede uitgave van Karaat is van een heel ander kaliber. ‘Bonsai’ van de Chileen Alejandro Zambra is hooguit 93 pagina’s lang en gaat in wezen nergens over. De openingszin verraadt alles: “Aan het eind sterft zij en blijft hij eenzaam achter, al was hij eigenlijk al jaren voor haar dood, voor Emilia’s dood, eenzaam.” Voor de rest van het verhaal haalt Zambra de postmoderne trukendoos boven. In deze kleine liefdesroman, die dit keer niet goed eindigt, speelt de Chileen voortdurend met het medium literatuur. Hij doet aan literaire name dropping en zijn rol als schrijver verdwijnt nooit helemaal naar de achtergrond. Zambra wil duidelijk laten weten aan de lezer dat hij dit verhaal schrijft, en de touwtjes voortdurend in handen heeft. Het resultaat is een veelbelovend debuut, dat in zijn thuisland al heel wat lof toebedeeld kreeg en stelselmatig ook in de rest van de wereld van zich laat spreken. We kijken uit naar wat uitgeverij Karaat in de toekomst nog zal uitbrengen.

tekst:
Gonzo circus
beeld:
PeterAckroyd_Poe
geplaatst:
ma 5 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!