728x90 MM

Earth Sound Earth Signal

Met het vuistdikke ‘Noise, Water, Meat: a History of Sounds in the Arts’ onthulde Douglas Kahn een onontgonnen gebied binnen de kunst. Hij keek niet alleen naar kunstenaars die geluid gebruikten in hun werk maar beschouwde de kunst vanuit geluid. Het werk van schrijvers als Antonin Artaud en William Burroughs gaat bij Kahn niet om het geschreven woord, maar om de klank. De regisseur Dziga Vertov dacht evenveel na over de rol van geluid als de rol van beeld in zijn films. In ‘Earth Sound Earth Signal: Energies and Earth Magnitudes in the Arts’ heeft Kahn een nieuw gebied gevonden om te ontginnen: het eolische en aelectrosonic.
Nadat de eerste telegraafpalen waren aangelegd in Amerika, luisterde Henri David Thoreau als eerste naar het eolische. Daar waar natuur en muziek samenkomen in het domein van de akoestiek wordt het eolische hoorbaar. Wat Thoreau hoorde was de resonantie van de telegraafkabels, bespeelt door de wind. Hij luisterde naar een gigantische aeolus- of windharp. Of in zijn eigen bewoording een telegraafharp. Het aelectrosonische wordt hoorbaar wanneer elektriciteit en elektromagnetisme samenkomen. De eerste die dit hoorde was Thomas Watson, via de telefoon. De telefoonkabels werkten als antennes, ze vingen geluiden op uit de magnetosfeer en vervormden de energie tot geluid.
Kahns geschiedenis begint, en is verbonden, met technologische ontwikkelingen. Het aelectrosonische werd enkel hoorbaar door de uitvinding van de telefoon. Dit speelt zich in het boek af op micro- en macroscopisch niveau. De muziek van Alvin Lucier is exemplarisch in dit geval. In ‘Music for Solo Performer’ versterkt hij hersengolven (alpha waves) om geluid mee op te wekken. In ‘Whistlers’ gebruikt Lucier radiogolven die ontstaan door onweersbuien. Beide zijn een vorm van het aelectrosonische, de een uiterst klein, de ander wereldgroot. Het boek meandert tussen deze twee uitersten langs een schat aan componisten, uitvinders en andere kunstenaars. Kahn onthult in ‘Earth Sound Earth Signal’ de relatie tussen kunst en technologie en opent de zintuigen voor een elektriserende klankwereld.

tekst:
Jan Nieuwenhuis
beeld:
DouglasKahn_EarthSoundEarthSig
geplaatst:
ma 5 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!