De wereld van de klassieke muziek en die van videogames lijken misschien op het eerste gezicht niks met elkaar gemeen te hebben. Het boek ‘Video Games and Classical Music’ van William Gibbons laat echter zien dat kruisbestuivingen tussen deze werelden vaak voorkomen, en op verassende manieren. George Vermij recenseerde dit spannende boek.

William Gibbons heeft een leuk en fascinerend boek geschreven over de rol van klassieke muziek in computerspellen. In zijn inleiding zet hij goed uiteen hoe beide gebieden verschillend worden gewaardeerd. Videogames zijn nu eenmaal populaire cultuur en bedoelt als interactief vermaak. Dat kan je niet zeggen over klassieke muziek die zich op een hogere trede bevindt op de ladder van de culturele hiërarchie. Maar de situatie in de praktijk is natuurlijk complexer en Gibbons weet met computerspellen als tegenpool interessante vragen op te roepen over de rol van muziek.
Natuurlijk is muziek een belangrijk element in de wereld van spellen. Enerzijds heeft het raakvlakken met de soundtracks van films, maar de functie kan ook dieper gaan. Zo haalt Gibbons het ongewone spel ‘Catherine’ (2011) aan dat gebruik maakt van aangepaste versies van klassieke composities. ‘Catherine’ is een parodie op een datingsimulator en gaat als spel vreemde en ongebruikelijke paden af in het verhaal over een <i>slacker</i> die moet kiezen tussen twee verschillende vrouwen. Klassieke muziek speelt daarbij een belangrijke rol in de eindbaasgevechten en Gibbons legt verbanden tussen bepaalde composities van Georges Bizet, Gustav Holst en de obscure Pablo de Sarasate om te laten zien dat de makers verder kijken dan alleen een leuk deuntje. Ze vormen een ingenieus deel van de ontwikkeling en de keuzes die je als personage maakt. Thema’s uit Bizets Carmen en L’Arlésienne komen bijvoorbeeld terug in de rollen van de vrouwen uit de game.
Een ander mooi voorbeeld van het complexe gebruik van klassieke muziek is in ‘Assassin’s Creed III’ waarin John Grays The Beggar’s Opera een belangrijke rol vervult aan het begin van de game. Voor Gibbons een interessante keuze. Deels past die muziek binnen de historische setting van het spel dat zich in de achttiende eeuw afspeelt. Voor Gibbons gaat de keuze veel verder. Gays compositie was vernieuwend omdat het libretto in het Engels was in tegenstelling tot het gangbare Italiaans. Een knipoog naar het besluit van de makers om na Italië als locatie voor de eerder spellen opeens naar Amerika en Londen te verhuizen. Daarnaast helpt klassieke muziek ook om de authenticiteit en de immersie van spellen te benadrukken. Voor leken wordt klassiek vaak verbonden aan het verleden en een bepaalde periode.
Gibbons behandelt nog meer interessante voorbeelden, zoals de invloed van Stanley Kubrick op games en hoe zijn gebruik van klassieke muziek een grote invloed heeft gehad. Hij duikt daarvoor zelfs in de prehistorie van het medium met games zoals ‘Elite’ (1984) die een revolutionaire nieuwe manier van gamen introduceerden. ‘Unlimited Replays’ verrast door de brede culturele achtergrond die Gibbons schetst en die hij verbindt met het relatief nieuwe en nog niet in kaart gebrachte domein van de games. Het levert een spannend boek op dat ook nog eens lekker weg leest. En hoe vaak kan je dat nou zeggen van een academisch werk?