De afgelopen paasperiode bood tijd voor reflectie over de stelligheid waarmee muziekjournalisten – tegenwoordig ook wel influencers genoemd – met de regelmaat van de klok muziekgenres morsdood verklaren.

Enkele maanden geleden verkondigde zo’n journalist op de Vlaamse openbare omroep dat rockgitaren zo dood zijn als een pier. Niet veel later bleek neo-grunge smaakmakend op trendfabriek SXSW in het Amerikaanse Houston. Bad Breeding (p.18) – dat een voedingsbodem voor maatschappelijke verandering vond in arbeidersstad Stevenage – vormt ook een bewijs van het tegendeel van die bewering. Terwijl feministe Grete Johanne Neseblod (p.60) de ‘in staat van ontbinding verkerende’ black metal een flinke schop onder zijn kont geeft.

Eerder al verklaarde een groot Nederlands online platform dat dubstep op apegapen ligt, terwijl toonaangevende producers met typische elementen zoals negative space, dread en tension net nu een nieuwe dynamiek creëren. In een recent listacle op datzelfde platform luidde het dat hiphop uit is omdat de echt grote hiphop-artiesten SXSW oversloegen en de hiphop-shows nauwelijks publiek op het festival trokken.

Zulke speculatieve uitspraken negeren uiteraard de realiteit buiten de festivalbubbel. Tijdens één middag in een café stelden onze Gonzo (circus)-redacteuren een ‘ellenlange’ lijst op met inspirerende artiesten uit alle hiphop-subgenres. Dat lukt ons voor zowat elke muzikale strekking uit welke windstreek dan ook: met meer tijd en geld schreven we dubbeldikke edities vol!

Vernieuwing opzoeken en duiden is dan ook lastiger dan een genre doodverklaren. Sterker nog, dat laatste is vooral een ‘dooddoener’ om een fundamenteel inzicht te ontwijken: zoals Ava Mendoza constateert zijn ‘muziekgenres iets uit het verleden’ (p.24) en is ‘de heersende muzikale mainstream’ waarover de ‘mainstream media’ berichten als muzikaal ecosysteem al lang begraven. Als artiest kun je uitermate succesvol zijn binnen een niche, zoals Jaimie Branch (p. 32), Jana Rush (p.48) en Anne La Berge (p.36) of artiesten bij het label RVNG Intl. zoals Kate NV of Visible Cloaks (p.66) bewijzen. Terwijl ze buiten die niche compleet onbekend zijn. ‘Groot zijn’ in de ‘mainstream muziekwereld’ is vaak irrelevant is als het gaat om het langetermijneffect op de hedendaagse muziek.

We hebben immers te maken met een constant veranderende en meanderende optelsom van allerlei trends die binnen niches de kop opsteken; én nieuwsgierige muziekliefhebbers die zich aan die diversiteit laven, hoewel die misschien nu nog niet ten volle kan worden geduid (p. 85). Muzikale ontwikkelingen die dwars staan op de alomtegenwoordige commercie en demagogie, die ons op een hedendaags vlot van de Medusa trachten te duwen (p.28).

Zoals de gevestigde festivals die zich vastklampen aan ‘grote namen’, terwijl ze de ‘outsiders’ op hun ‘diverse’ programma nauwelijks duiden, wat een teleurstellende publieksrespons oplevert. Slaag je daar als festival of curator overigens wel in, dan bezweren traditionele media ons dat het om ‘obscure’ acts gaat of hinken ze achterop in hun analyses. Zo kunnen andere media – of die nu op papier of online verschijnen – en festivals (p.52) het gat vullen met muziekgenres die waarlijk ‘verrezen lijken’ uit het muzikale dodenrijk.

Veel lees- en luisterplezier!

Ruth Timmermans

Dit artikel verscheen eerder in GC #145.