0I0 Publishers komt met deze bijzondere atlas die al wie interesse heeft of geëngageerd is in het Palestijns-Israëlisch conflict zal aanspreken, maar net zo goed interessant kan zijn voor bibliofielen, liefhebbers van functionele grafische vormgeving en kaartenfreaks. Deze Atlas of The Conflict Israel-Palestine is niét neutraal. Een onpartijdige atlas van een nog heersend conflict schrijven, dat lukt zelfs de meest apathische kartograaf niet. Shoshans insteek is echter op zn minst interessant te noemen. Opgevoed in een Zionistische familie, waar Israël als een miraculeuze, natuurlijke natie werd beschouwd, ging Shoshan architectuur studeren. Toen ze tijdens die studies de opdracht kreeg om een shoppingcomplex te ontwerpen op een leeg stuk land dat een verwoest Palestijns kerkhof bleek geweest te zijn, stopte Shoshan met ontwerpen. Ze groef zich langzamerhand in in de ontstaansgeschiedenis van haar land. Ze verdiepte zich in illustraties, kaarten, fotos en diagrammen, ervan overtuigd dat geschiedenis zich niet alleen met woorden laat begrijpen. In die zin is Atlas of The Conflict een architecturale geschiedenis van (het ontstaan van) Israël en (de vernietiging van) Palestina.
In het eerste deel van deze atlas laat Shoshan de kaarten spreken een prima manier om bij voorbaat te verwachten kritiek te pareren: wie kritiek heeft op de kaarten mag die met feiten onderbouwen. Los daarvan is het ook een erg interessante invalshoek: zo wordt de evolutie van de historische Joodse aanwezigheid in het gebied van 1040 vC tot 1947 aan de hand van vijfendertig verschillende kaarten geïllustreerd, twintig verschillende kaarten doen hetzelfde voor de Israëlische aanwezigheid van 1947 tot vandaag. De atlas bevat verder kaarten over waterinfrastructuur, archeologische sites, typologieën van nederzettingen van kibbutz tot concentratiestad voor bedoeïnen en demografische statistieken. Bij die laatste worden zoals doorheen het hele boek de percentages voor Israëlis en Palestijnen weergegeven in respectievelijk blauwe en bruine inkt, die in het ontwerp gemengd worden. Tussen 1914 en 2008 zie je Israël / Palestina aldus evolueren van een volledig bruin naar een blauw land. Dit is overigens maar één voorbeeld van Joost Grootens zorgvuldige en sobere, maar inventieve vormgeving
Het tweede deel van de atlas bevat een lexicon en een tijdslijn. Deze zijn volledig samengesteld uit citaten. Zo wordt ‘zionisme gedefinieerd zoals www.zionism-israel.com dat doet, wordt Wikipedia geciteerd over de recente incidenten met de Gaza Freedom Flotilla en als het over Obamas uitspraken over de nederzettingen gaat, mag The Guardian het woord voeren. Bij het woord zoo, dat op zionisme volgt, hoort een even tragische als hilarische foto van twee ondervoede, als zebras geverfde ezels in de Mara Land Zoo. Echte zebras door de smokkeltunnels Gaza binnenvoeren was een té dure optie.
Het enige minpuntje aan deze atlas is misschien de afmeting. Joost Grootens verdedigt in zijn inleiding de kleine bladspiegel, omdat dat zou uitnodigen tot een grotere concentratie bij het lezen van de kaarten. Mogelijk, maar wij hadden de bijwijlen erg gedetailleerde kaarten graag meer ruimte zien krijgen. Maar dan was dit boek waarschijnlijk onbetaalbaar geworden, en we gunnen deze kaarten alleszins een groot publiek. Een must voor eenieder die in het conflict geïnteresseerd is.
