Swans

Swans hard en hypnotisch (Patronaat, 22/11/2012)

Micheal Gira’s Swans lijken onophoudelijk op toer te zijn. Vorige week deden ze Haarlem aan, alwaar de suggestie van oordoppen geen overbodige bleek.

Swans
Swans (foto: Ruud Altenburg)

Sinds de wederopstanding van Swans in 2010 lijkt de band vrijwel constant op te treden, en nieuwe nummers vooral live te schrijven. Hun nieuwe album ‘The Seer’, dat eerder dit jaar verscheen, ontstond op toer, maar de nummers zijn daarmee verre van in steen gebeiteld. Het is geen improvisatie wat de band live doet – daarvoor lijken de grenzen te strak en bandleider Michael Gira te streng – maar ieder optreden is anders. Nummers worden steeds verder uitgebeend en opgerekt, tot er een enorme maalstroom ontstaat waarin band en publiek langzaam verdrinken.

Swans komt live steeds meer full circle. Door nummers constant op te rekken verliezen ze de opbouw die ze op plaat hebben, en het is op een gegeven moment bijna niet meer uit te maken waar het ene nummer ophoudt en het volgende begint. Er ontstaat een twee uur durende aanval van noiserock die af een golft, en soms uit niet meer dan een enkel akkoord lijkt te bestaan. Gekoppeld aan het onverbiddelijke volume en het ontbreken van de meer melodische nummers van de albums uit de jaren 1990 maakt dat, dat Swans anno 2012 live meer gemeen heeft met de band die ze 30 jaar geleden was dan ooit tevoren.

Soms vraag ik me af welk doel het lawaai dient. Eerder dit jaar zag ik Gira solo spelen, man met akoestische gitaar, en op veel punten was dat veel indringender dan deze performance. Gira was toen verleidelijk en boos tegelijk, zat boven op je lip en was eigenlijk een beetje eng. Dat is de muur die de band vanavond optrekt veel minder; eerder is het een uitputtingsslag, en de zaal lijkt murw geslagen. Ik moet denken aan Kevin Shields die vertelde hoe My Bloody Valentine het noise-deel van ‘You Made Me Realise’ live net zo lang oprekte tot iedereen die ze vanaf het podium konden zien glazig voor zich uit stond te staren, als gehypnotiseerd. Het zou passen bij Gira’s zoektocht naar extase, maar het is, net als bij MBV, inmiddels ook een doel op zich geworden. Swans-gangers verwachten inmiddels doof te worden gespeeld.

Extase of niet, Swans live is en blijft indrukwekkend. De band speelt twee uur, een zeer intensieve ervaring voor zowel publiek als band (met uitzondering van gitarist en oudgediende Norman Westberg, die sinds 2010 nog geen spier lijkt te hebben vertrokken). Sommige nummers slepen je onverbiddelijk mee, zoals ‘Avatar’ en het nieuwe ‘To Be Kind’, dat prachtig opbouwt van subtiel naar overdonderend, en het aloude ‘Coward’, dat naadloos tussen de recente nummers past. Hoe de band zich hierna gaat ontwikkelen is niet te voorspellen; harder en hypnotischer gaat bijna niet, maar het idee dat Gira simpelweg hetzelfde zou blijven doen is ondenkbaar. We gaan het ongetwijfeld zien, eerder vroeger dan later.

Gezien: Swans, Patronaat, Haarlem, 22 November 2012.

tekst:
Gonzo (circus) Crew
beeld:
382145_389193134490019_597940773_n
geplaatst:
ma 26 nov 2012

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!