De Gaudeamus Muziekweek had voor de donderdagavond een Utrechts verbond gesloten met the Night of the Unexpected. De liefhebbers werden vast opgewarmd met twee optredens in Museum Speelklok.
Daar kon eerst worden geluisterd naar ‘Felix’s Machines’, een installatie van Felix Thorn uit gedemonteerde en gehermonteerde drumstellen, percussieinstrumenten en dergelijke. Computergestuurd speelde de akoestische installatie wisselende partijen en swingende ritmes. Soms kreeg het een latin tintje, op andere momenten deed het eerder denken aan de vermoeiende drumsolo’s die bij rockbands geliefd zijn. Thorn heeft elk onderdeel voorzien van lampjes, zodat geluiden gepaard gingen met lichtpulsen en de percussie ook een visueel spel opleverde.
- Eli Keszler. Foto: Herre Vermeer
Vervolgens was de vloer aan Eli Keszler, Ashley Paul en Geoff Mullen. Ook van Keszler is tijdens Gaudeamus een mechanische muziekinstallatie te zien, ‘Cold Pin’, bestaande uit gespannen metalen draden waar gemotoriseerde hamertjes op spelen (meer hierover is te lezen in het interview met Keszler in Gonzo (Circus) #109). Hij gebruikt de installatie soms als onderdeel bij zijn improvisaties, hier echter niet. Twee stukken speelde het drietal, die beide het gehoor op de proef stelden. In het eerste deel was het vooral Keszlers bijdrage: als bezeten joeg hij zijn stokken over het drumstel – snel, hard – met een soms een klap op de crash of de floortom, maar vooral met ratelende ritmes op metalen schijven die op zijn snaredrum lagen. Het geweld kreeg een tegenhanger in de diepe, zachte en lange tonen van Pauls klarinet en het zachte gekras en geschraap van Mullen met metalen attributen op gitaarsnaren. In het tweede stuk waren het Paul en Keszler die voor nagenoeg ondraaglijk snerpende tonen zorgden, respectievelijk door haar sax met bewerkte riet en zijn strijkstok langs kleine bekkens. Dan stak er een storm op van knetterende elektronica, ratelende percussie en een fel gekraak van Mullens bewerkte gitaar. Paul begon zowaar een weemoedige, vibrerende melodielijn te ontwikkelen, totdat het trio volkomen gelijktijdig stilviel.
- Slagwerk Den Haag en Tromp Percussion. Foto: Herre Vermeer
Een behoorlijke heftige ‘Unexpected Warm-Up’, die de eisen aan de resterende avond opschroefde. Maar het begon fascinerend en geslaagd in Tivoli, met de compositie ‘Microphones Quartet’ van Sergey Khismatov. Slagwerk Den Haag en Tromp Percussion, bewapend met vier microfoons en partituur op iPads, bouwde ritmes en abstractere klankstukken op door de microfoons te schuiven, krassen en stampen op en over het binnenwerk van een vleugel. Snaren, hout en toetsen werden gebruikt. Later op de avond traden Slagwerk Den Haag – dat ook vorig jaar een goede acte de présence op the Night of the Unexpected gaf – en Tromp Percussion nogmaals aan. Toen voor een vlekkeloze en warme uitvoering van de minimal compositie ‘Timber’ van Michael Gordon. Volgens het concept van the Night worden de bezoekers van het ene naar het andere, relatief korte optreden gevoerd, als een soort muzikaal snacken, op wisselende plekken in de zaal en in een mix van genres. Dat laatste pakte bij deze editie niet helemaal geslaagd uit. Als ‘bijzondere combinatie’ aangekondigd werd jazztrio Kapok met strijkensemble Ragazze Kwartet; de toevoeging van strijkers aan jazzmuzikanten is echter niets nieuws en ‘…with strings’ is zelfs een periode een onuitgesproken verplichting geweest voor de serieuzere jazzmuzikant. Belangrijker echter: Kapok & Ragazze klonken te weinig verrassend om een ruim deel van het publiek te boeien. Ook de arrangementen van Radiohead-liedjes door Oene van Geel werden door zijn Zapp4 strijkkwartet keurig uitgevoerd, maar klonken vrij braaf en weinig verrassend.
- Nate Wooley. Foto: Herre Vermeer
Nee, dan Nate Wooley, die nog niet zo lang geleden al in Utrecht te horen was tijdens Rumor. Met zijn ogen gesloten, gezeten temidden van het publiek, speelde hij volledig geconcentreerd op het geluid. Het gebruik van metaal om ook de buitenzijde van zijn trompet te laten klinken liet hij nu achterwege. Puur met zijn adem (waarbij veel circular breathing), zijn instrument en een effectpedaal creëerde Wooley een continue geluidsstroom, van een ruisende drone tot een krakende, dreunende noise of een heftig ratelende en stotende lucht. De poppy folky muziek van Jesca Hoop kon nauwelijks boeien, de ruimte voor het podium werd maar matig gevuld. Dat een – min of meer – popmuziek georiënteerde bijdrage wel past, liet Jameszoo horen. In een niet te missen set bracht de Brabantse producer, samen met Gideon van Gelder op toetsen, een mix van dubstep, jazzy elementen, abstractere elektronica en vreemde samples. Een prettige en te korte afsluiter van de, voor tweederde geslaagde, avond.
Gezien: Gaudeamus Muziekweek + Night Of The Unexpected, diverse locaties, Utrecht, 6 september 2012
Eli Keszler, Ashley Paul en Geoff Mullen zijn op maandag 10 september te zien in Occii, Amsterdam