Bob Rusche, fan van bijna het eerste uur en maker van X-Rated op de Concertzender, herdenkt Z’EV. Als percussionist bracht pionier Stefan Joel Weisser ‘found objects’ binnen in het industrial-genre. Z’EV had ook een bijzondere band met Nederland.
Op 16 december 2017 heeft Z’EV ons moeten verlaten. De man die gevonden voorwerpen tot muzikale kunst kon verheffen. Slechts 66 jaar oud werd Z’EV. Vooral de laatste jaren waren erg zwaar. Zo leed hij nog altijd onder de gevolgen van een zwaar treinongeluk; er werd een crowdfunding opgezet om de behandelingen te bekostigen. Ook leed hij aan de chronische longziekte COPD.
The Residents
Z’EV kwam in 1951 ter wereld in Los Angeles als Stefan Joel Weisser, en volgde op achtjarige leeftijd al percussielessen. Zijn eerste optreden was in 1963 met jonge leeftijdgenoten, in 1978 zet Z’EV zijn eerste stappen in de wereld van de industrial door zijn medewerking aan de band Rhythm & Noise, die twee baanbrekende platen uitbrachten op Ralph Records van The Residents. Op dat album waren al machinale geluiden te horen vermengd met staalpercussie.
Vanaf 1979 opereerde Stefan onder de naam Z’EV, en gebruikte voor zijn optredens zogenaamde ‘found objects’, ofwel materiaal zoals staal, titanium en PVC buizen. Een van zijn eerste platen had de titel ‘Salts Of Heavy Metals’, waar op de hoes een met staal gooiende Z’EV staat afgebeeld. Vanaf dat moment gaat het zowel qua releases als optredens hard. Het werkstuk ‘Elemental Music’ uit 1981 wordt de doorbraak naar een groter publiek.
Noise
Vooral live imponeerde Z’EV. Een sterke gespierde man, steevast met ontbloot bovenlijf, en een vrijwel continue aanwezige sigaret in de mond. Het staal vloog over het podium, vaak aan elkaar geknoopt door touw of kettingen. Hij wist een kakofonie aan geluid te produceren, en ‘noise’ werd zijn handelsmerk. Ook wist Z’EV veel subtielere geluiden te maken, door middel van diverse gongs en andere wat zachtere percussie. Hoe hard het soms ook klonk, het publiek kon er toch altijd een lijn in ontdekken.
De reeks samenwerkingen met andere musici werd uiteindelijk schier oneindig. Zo werd Boyd Rice, beter bekend als NON, een goede vriend waarmee hij regelmatig zou optreden. Andere . Glenn Branca, Genesis P-Orridge, Organum, K.K. Null, Hati, Herbst9, Stephen O’Malley, BJ Nilsen, Oren Ambarghi, Chris Watson, Merzbow, en Charlemagne Palestine. Een minder voor de hand liggende samenwerking was wel met DJ Dano, de bekende Nederlandse gabber DJ en muzikant. Via Dano leerde hij ook Konrad Becker (Monoton) kennen.
KREMLIN
Z’EV heeft sowieso altijd een bijzondere band met Nederland gehad. Zo kwamen reeds in een vroeg stadium platen uit op de labels Kremlin uit Eindhoven en Backstreet/Backlash uit Rotterdam. Bovendien was hij gedurende vier jaar lang gastdocent aan de Amsterdamse Theater en Dans School, en woonde in Amsterdam samen met zijn partner Doro Franck. Ook de plekken waar Z’EV optrad waren vaak erg bijzonder. Zo gaf hij een performance in het Concertgebouw in Amsterdam, en een van de laatste keren in Nederland was een erg indrukwekkend optreden in de MerkAz synagoge te Utrecht.
Dank voor al je mooie werk Z’EV, je laat een imponerend oeuvre achter.
Bob Rusche